Darevski gürzəsi (lat. Vipera darevskii) — Gürzələr fəsiləsinə daxil olan ilan növü. Dişilər erkəklərdən iri olur. Dişilər 40 sm, erkəklər isə 25 sm olur. İlan öz adını İlya Sergeyeviç Darevskinin adında götürmüşdür. İlk dəfə Ermənistanda aşkarlanmışdır.
| Darevski gürzəsi | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Darevski gürzəsi |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Erkəklərin quyruğu 39-43 sm, dişilərdə isə 45-50 sm olur. Başı iri sonucu isə yumrudur. Gürzələrin rəngi sarı-boz və ya sarı-qəhvəyi olur. Bədənində ziqzaqvari zolaq keçir. Balalar növə xass rəngə malik olurlar.
Onlar Ermənistanın şimal-qərb hissəsində subalp və alp qurşağında yayımışlar. Hündürlüyü 2600–3000 m olan ərazilərdə rast gəlinir[3]. Bu yaxınlarda Türkiyəin şimal-şərqində Zəkəriyə kəndində bu ilanların nümayəndələri aşkarlanmış[4][5].[6][7]. Bundan əlavə Artvin ərazisində də aşkarlanmışdır.
Darevski gürzəsi zəhərli ilanlara daxildir. Onların zəhərləri insan və heyvanlar üçün təhlükəlidir. Zəhər daxili orqanlarda qanaxma yaradır və ölümə səbəb olur.
Darevski gürzəsi əsasən Qayalıq kərtənkələləri, gəmiricilər və çəyirtkələrlə qidalanırlar. Bu növ çox nadir hallarda gözə dəyir və sayları azalmaqdadır. Bu səbəndə Beyməlxalq Qırmızı Kitaba daxil edilmişdir.
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- ↑ The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
- ↑ "Darevski gürzəsi — Vipera darevskii". 2011-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-29.
- ↑ Geniez F., Tenynie A. 2005. Discovery of a population of the critically endangered Vipera darevskii Vedmederja, Orlov & Tuniyev, 1986 in Turkey, with new elements of the indentification (Reptilia, Squamata, Viperidae) // Herpetozoa. Vol. 18 No 3/4 p. 1-9.
- ↑ McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1. Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).
- ↑ Avci A., Ilgaz C., Baran I., Yusuf Kumlutas Y., 2009. Contribution to the distibution and morphology of Pelias darevskii (Vedmederja, Orlov & Tuniyev, 1986) (Reptilia: Squamata: Viperidae) in Northern Anatolia // Russ. J. Herpetol. Vol. 16
- ↑ Mallow D, Ludwig D, Nilson G. 2003. True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida. 359 pp. ISBN 0-89464-877-2.