Dağ Yəhudiləri Muzeyi — 2020-ci ildə Qubada açılmış, dağ yəhudilərinə həsr edilmiş, XIX əsrə aid Karcoq sinaqoqunda[3] yerləşən muzey.[4] Dağ yəhudilərinə həsr edilmiş dünyada ilk və yeganə muzeydir.[4]
| Dağ Yəhudiləri Muzeyi | |
|---|---|
| | |
| | |
| |
| Əsası qoyulub | 2020 |
| Açılış tarixi | 2020 |
| Təsisçi | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Quba, Qırmızı Qəsəbə |
| Ünvan | Raşbil Zaxaryayev küç 7[1] |
| Telefon | +994-55-559-95-95 |
| İş rejimi |
Bazar – Cümə axşamı: 10:00-18:00 Cümə: 10:00-14:00 Qeyri-iş günləri: Şənbə, Yəhudi bayramları |
| Bilet |
Azərbaycan vətəndaşları üçün - 5 AZN Xarici vətəndaşlar üçün - 10 AZN 12-16 yaş arası qonaqlar üçün - 3 AZN 12 yaşdan kiçik uşaqlar üçün - pulsuz giriş [2] |
| 41°22′02″ şm. e. 48°30′34″ ş. u. | |
| jewish-museum.az | |
Muzey Qırmızı qəsəbədə yerləşən XIX əsrə aid Karcoq sinqoqunda yerləşir. Sovet işğalından sonra sinqoq öz fəaliyyətini dayandırıb.[5] Burada bir müddət kənd təsərrüfatı məhsullarının anbarı yerləşib.[6] Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra isə sinaqoq boş qalıb.[7] İllərlə boş qalan sinaqoq qəzalı vəziyyətə düşüb. Sonradan burada əsaslı bərpa işləri aparılıb. Bina 5 metrdən yüksək olan otaq hündürlüyündə və kvadrat formasındadır. Burada daha çox eksponatı sərgiləmək üçün binanın içərisinə ikinci yarus əlavə edilib. Binanın zirzəmisində isə konfrans zalı, kitabxana və ehtiyat eksponatlar üçün otaq düzəldilib.[8]
Dağ Yəhudiləri Muzeyinin yaradılması fikri 2017-ci ildə meydana gəlib. Muzeyin inzibati binası üçün uzun illər atılmış vəziyyətdə qalmış Karcoq sinaqoqu seçilib. Sinaqoq əvvəlki eskizlər əsasında bərpa edilib.[9] Muzeyin yaradılmasına rusiyalı biznesmenlər Qod Nisanov, Zarah İliyev, German Zaxaryayev dəstək olublar. Bundan başqa muzeyin eksponatlarla təmin edilməsi vəzifəsini "STMEQİ" fondu öz üzərinə götürüb. Bu fond dünya dağ yəhudilərini birləşdirən ən böyük təşkilatdır. Muzeyin hazırlanma mərhələsində fond diaspor və icmalara müraciət edərək onları qədim əşyaların tapılmasına çağırıb.[10]
Muzeyin ekspozisiyasında dağ yəhudilərinin adət ənənələrini, ümumi tarixlərini, ənənəvi məşğuliyyətlərini, Qırmızı Qəsəbədəki tarixlərini göstərən eksponatlar yer alıb. Burada bütün illər ərzində Qafqazda fəaliyyət göstərmiş ravvinlərin adı göstərilən guşə[11] və eləcə də Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunova həsr edilmiş guşə də var.[12] Albert Aqarunova həsr edilmiş guşədə onun medalı da qorunur.
- ↑ "Dağ Yəhudiləri Muzeyi / Əlaqə" (az.). jewish-museum.az. 20 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2022.
- ↑ "Dağ Yəhudiləri Muzeyi / Qonaqlar üçün" (az.). jewish-museum.az. 20 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2022.
- ↑ Ləman İsmayılova. "World's first Mountain Jews Museum opens in Azerbaijan" (ingilis). azernews.az. 6 fevral 2020. 6 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2022.
- ↑ 1 2 "Discover the centuries-old culture of Mountain Jews in Azerbaijan" (ingilis). Euronews. 25 fevral 2021. 2 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
- ↑ Ilham Karimli. "Historical Museum Opens in Azerbaijan's All-Jewish Town" (ingilis). caspiannews.com. 8 fevral 2020. 23 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
- ↑ Timur Rzayev. "В Азербайджане откроется первый в мире музей горских евреев" (rus). 1news.az. 11 oktyabr 2017. 3 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 avqust 2022.
- ↑ "Первый в мире музей горских евреев откроется в Азербайджане" (rus). stmegi.com. 15 oktyabr 2017. 20 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
- ↑ Samira Kazımova. "Директор Музея горских евреев Игорь Шаулов: Мы собрали в Азербайджане уникальные экспонаты со всего мира" (rus). moscow-baku.ru. 18 may 2021. 23 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
- ↑ "Businessmen God Nisanov and Zarakh Iliev Building Unique Museum in Azerbaijan" (ingilis). foundationguide.org. 2019. 29 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 avqust 2022.
- ↑ "Dünyada dağ yəhudilərinin ilk muzeyi Azərbaycanda yaradılır" (az.). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 31 avqust 2019. 22 sentyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
- ↑ "Light of faith" (ingilis). jewish-museum.az. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 avqust 2022.
- ↑ Larri Luksner. "Azerbaijan's Mountain Jews Museum could spark tourism revival, eventually / Azərbaycanın Dağ Yəhudiləri Muzeyi, turizmin canlanmasına səbəb ola bilər" (ingilis). jpost.com. 23 sentyabr 2020. 23 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 avqust 2022.
- Discover the centuries-old culture of Mountain Jews in Azerbaijan / Azərbaycanda dağ yəhudilərinin çoxəsrlik mədəniyyətini kəşf edin / Euronews
- Muzeyin ekspozisiyasında yer alan və yəhudilərin tütünçülüklə məşğul olmasını göstərən video
- Muzeyin ekspozisiyasında yer alan və yəhudilərin üzümçülüklə məşğul olmasını göstərən video
- Muzeyin ekspozisiyasında yer alan və yəhudilərin marenaçılıqla məşğul olmasını göstərən video
- מוזיאון חדש באזרבייג'ן מנציח את מסורות "היהודים ההרריים"
