Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinDART (ing. Double Asteroid Redirection Test) — NASA tərəfindən həyata keçirilən bir kosmik missiyadır[3][4]. Bu layihə Yerə potensial təhlükə törədə biləcək asteroidlərin trayektoriyasını dəyişdirmək üçün hazırlanmış ilk sınaq missiyasıdır. DART missiyası, asteroidlərin trayektoriyasını dəyişdirmək üçün bir kosmik aparatın məqsədli şəkildə toqquşdurulması üsulunun işləkliyini yoxlamaq məqsədini daşıyır.[5]
| DART layihəsi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Operator | |
| Daşıyıcı raket | SpaceX Falcon 9 |
| Buraxılma tarixi | 24 noyabr 2021[2] |
| Sayt | nasa.gov/planetarydefens… |
| Emblem | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
DART layihəsi texnologiya və planetar müdafiədə inqilabi addımlardan biridir. Bu uğurlu sınaq, gələcəkdə asteroid təhlükələrinin qarşısını almaq üçün daha böyük missiyaların yolunu açır.[6]
DART, asteroidlərin trayektoriyasını dəyişdirərək Yerin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hazırlanmış ilk praktiki texnologiyadır.[7][8] Kosmik aparatın yüksək sürətlə asteroidə toqquşdurulması ilə onun orbitində dəyişikliyə nail olmaq. Asteroidlərin Yerlə toqquşmasının qarşısını almaq məqsədi ilə gələcəkdə asteroid təhlükəsi yaranarsa, bu texnologiyanın tətbiq edilməsi planlaşdırılır.[9]
DART layihəsi, iki asteroidin təşkil etdiyi Didymos sistemini hədəf aldı[10]:
- Didymos (ilk asteroid)
- Diametri təxminən 780 metr təşkil edirdi.
- Dimorphos (kiçik peyk)
- Diametri təxminən 160 metr təşkil edirdi.
- DART bu kiçik asteroidə yönləndirildi.
Dimorphos, Didymos ətrafında dövr edən bir peykdir və DART layihəsində kinetik təsirin sınağı üçün seçilmişdir.
DART missiyasının bir hissəsi olaraq Avropa Kosmik Agentliyi (ESA), Hera adlı müşahidə missiyasını həyata keçirəcək. Hera, 2024-cü ildə buraxılacaq və Dimorphosun orbitini, toqquşmanın təsirlərini və kraterin ölçüsünü daha dəqiq analiz edəcək.[11][12]
DART, təxminən 610 kq ağırlığında, kiçik və sadə bir dizayna malik kosmik zond idi. Aparatda DRACO adlı yüksək keyfiyyətli kamera yerləşdirilmişdi. DART, 24 noyabr 2021-ci ildə SpaceX Falcon 9 raketi vasitəsilə Kaliforniyadakı Vandenbeq Hava Qüvvələri Bazasından buraxıldı.[13] 26 sentyabr 2022-ci ildə, DART 24,000 km/saat sürətlə Dimorphosa toqquşdu.[14]
DART toqquşması Dimorphosun orbital periodunu təxminən 32 dəqiqə azaltdı.[15] Bu, gözləntilərdən daha böyük bir dəyişikliyi göstərdi. Didymos sistemi Yerə təhlükəsiz bir məsafədə yerləşdiyindən sınaq real təhlükə yaratmadan həyata keçirildi. Təsir nəticəsində asteroiddən çıxan materialın (ejekta) analizi elmi araşdırmalara böyük töhfə verdi. Toqquşmanın trayektoriyaya təsiri ölçüldü və bu texnologiyanın gələcəkdə effektiv istifadə edilə biləcəyi sübut edildi. DART, planetar müdafiə üçün praktik bir texnologiyanın inkişafını sübut edən ilk layihədir.[16][17]
- ↑ https://www.nasa.gov/planetarydefense/dart.
- ↑ https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/displayTrajectory.action?id=DART.
- ↑ Chang, Kenneth. "What NASA's Crash into an Asteroid Looks Like – Astronomers on Earth – and a shoebox-size Italian spacecraft called LICIACube – captured the DART mission's successful strike on Dimorphos". The New York Times. 27 sentyabr 2022. 28 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2022.
- ↑ Chang, Kenneth. "NASA Is About to Crash into an Asteroid. Here's How to Watch – The DART mission has been flying to its target since launching last year. On Monday night, it will connect". The New York Times. 25 sentyabr 2022. 26 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2022.
- ↑ "DART". NASA Space Science Data Coordinated Archive. 24 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2023.
- ↑ "NASA's DART Mission Hits Asteroid in First-Ever Planetary Defense Test". NASA. 27 sentyabr 2022. 27 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2024.
- ↑ Chang, Kenneth. "NASA Smashes into an Asteroid, Completing a Mission to Save a Future Day". The New York Times. 26 sentyabr 2022. 27 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2022.
- ↑ Bardan, Roxana. "NASA Confirms DART Mission Impact Changed Asteroid's Motion in Space". NASA. 11 oktyabr 2022. 11 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2022.
- ↑ Strickland, Ashley. "The DART mission successfully changed the motion of an asteroid". CNN (ingilis). 11 oktyabr 2022. 11 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2022.
- ↑ Keeter, Bill. "DART Sets Sights on Asteroid Target". NASA. 7 sentyabr 2022. 7 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2022.; "SpaceX ready for first launch with NASA interplanetary mission". Spaceflight Now. 22 noyabr 2021. 23 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2021.; "DART Launch Moves to Secondary Window". NASA. 17 fevral 2021. 17 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2021. Şablon:PD-notice; "Live: NASA to crash spacecraft into asteroid in trial to protect Earth from collisions". ABC News (ingilis). 26 sentyabr 2022. 26 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2022.
- ↑ "Asteroid Impact & Deflection Assessment (AIDA) study". 7 iyun 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ DART Arxiv surəti 19 fevral 2022 tarixindən Wayback Machine saytında at Applied Physics Laboratory Johns Hopkins University
- ↑ Brown, Geoff; University, Johns Hopkins. "NASA plans to test asteroid deflection technique designed to prevent Earth impact". phys.org. 31 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2024.
- ↑ "NASA Awards Launch Services Contract for Asteroid Redirect Test Mission". NASA. 12 aprel 2019. 11 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2019. Şablon:PD-notice
- ↑ "NASA – Deep Impact's Impactor". nasa.gov. 23 iyun 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ Planetary Defense: Double Asteroid Redirection Test (DART) Mission Arxiv surəti 28 mart 2022 tarixindən Wayback Machine saytında NASA 2017
- ↑ Kantsiper, Brian. The Double Asteroid Redirection Test (DART) mission electric propulsion trade // 2017 IEEE Aerospace Conference. 2017. 1–7. doi:10.1109/AERO.2017.7943736. ISBN 978-1-5090-1613-6.
- Double Asteroid Redirection Test (DART) Mission – NASA's Planetary Defense page on DART
- DART's Mission to Bump an Asteroid – NASA Blog
- NASA's DART Mission Launch, 24 November 2021 – Official Broadcast/Stream
- DART's Impact with Asteroid Dimorphos (Official NASA Broadcast)