Dəyər anbarı — mallar, xidmətlər və ya digər aktivlərlə mübadilə üçün uzun müddət yaxşı saxlanıla bilən dəyəri olan likvid aktividir. Pul adətən dəyər anbarı kimi istifadə olunur ki, bu da onun funksiyalarından biridir. Dəyər seçimlərinin digər anbarı çox vaxt zərgərlik, maliyyə alətləridir.[1]
Dəyər anbarı funksiyasını yerinə yetirmək üçün aktiv dəyərin qorunub saxlanmasını və gələcəkdə, o cümlədən iqtisadi dövrün müxtəlif mərhələlərində (tənəzzül və bərpa dövründə) reallaşdırılması imkanını təmin etməlidir[1]. Eyni zamanda, aktivin etibarlılığının yoxlanılması əhəmiyyətli güc və ya xərc tələb etməməlidir. Belə aktivin köçürülməsi üçün əməliyyat xərcləri olmamalı və ya sıfıra yaxın olmalıdır. Əgər aktiv bu tələbi ödəyirsə, o zaman təhlükəsiz aktiv adlanır (ing. Safe Asset).
Təhlükəsiz aktivlər aşağıdakı xüsusiyyətlərə malikdir[2]:
- sabit qiymət;
- yüksək likvidlik;
- uzunmüddətli saxlama zamanı minimal risk (həm aktivin zədələnməsi riski, həm də onun köhnəlməsi riski).
Aktivlərin təhlükəsizliyi nisbi anlayışdır. Məsələn, sabit iqtisadiyyat və aşağı inflyasiya şəraitində pul dəyərin demək olar ki, itkisiz ötürülməsini təmin edir. Onların likvidliyi dövlətin səlahiyyəti ilə təmin edilir[3]. Sabit iqtisadiyyatda dövlət qiymətli kağızları da təhlükəsiz aktivlər hesab olunur, çünki onlar üzrə defolt riski (kredit riski) minimaldır, çünki dövlət istiqrazları adətən müəyyən gəlir səviyyəsini təmin edir və onlar üzrə faiz dərəcəsi və ya endirim risksiz hesab olunur . Buna misal olaraq ABŞ Xəzinədarlıqlarını göstərmək olar[4].
- pul, tam və ya natamam. Pul nağd formada, cari və ya depozit bank hesabında saxlanıla bilər;
- maliyyə alətləri (səhmlər, istiqrazlar və digər qiymətli kağızlar);
- investisiya sikkələri;
- qiymətli metallar və qiymətli daşlar. Qızıl ən çox zərgərlik və ya külçədə görülür;
- daşınmaz əmlak, o cümlədən torpaq sahələri;
- sənət obyektləri, xüsusilə məşhur müəlliflər və ya antik əşyalar.
- ↑ 1 2 Habib et al., 2020
- ↑ Investopedia
- ↑ Cooper, 2008
- ↑ "За книгу, найденную на помойке, можно получить полтора миллиона долларов". 2012-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-14.
- Cooper, George. The Origin of Financial Crises. New York: Random House. 2008. 45. ISBN 978-0-307-47345-5.
- Habib M. M., Stracca L., Venditti F. The fundamentals of safe assets (PDF) // Journal of International Money and Finance . 102. 2020. 102—119.
- Chen, James. "Safe Asset". Investopedia (ingilis). 2019-05-10. İstifadə tarixi: 2020-05-10.
- Linguistic and Commodity Exchanges by Elmer G. Wiens. Examines the structural differences between barter and monetary commodity exchanges and oral and written linguistic exchanges (ing.).