Crotalus horridus — Şimali Amerikanın şərqində yayılmış zəhərli ilan növü. Bu ilan, həm təhlükəli zəhəri, həm də özünəməxsus davranışları ilə tanınır.[3]
| Crotalus horridus | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Crotalus horridus |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Yetkin fərdlər ümumiyyətlə 91–152 sm uzunluğunda olur və çəkisi 500–1,500 qram arasında dəyişir. Bel tərəfdə tünd qəhvəyi və ya qara zolaqlar sarımtıl-qəhvəyi və ya boz rəngli fon üzərində yerləşir. Qarın hissəsi isə sarımtıl və ya qara ləkələrlə örtülmüşdür. Quyruqları tamamilə qara rəngdədir və "məxməri" görünüşü ilə seçilir. Melanizm, yəni tamamilə qara rəngli fərdlərin yaranması bu növdə tez-tez müşahidə edilir.[4]
"Crotalus horridus" ABŞ-nin şərqində geniş bir ərazidə yayılmışdır. Onların arealı cənubi Minnesota və cənubi Nyu-Hempşirdən başlayaraq Şərqi Texas və Şimali Floridaya qədər uzanır. Kanadanın cənubunda bu növün tarixən mövcud olduğu məlumdur, lakin hazırda orada nəsli kəsilmişdir. Bu ilanlar əsasən dağlıq ərazilərdə, enliyarpaqlı meşələrdə, bataqlıq və çay düzənliklərində yaşayırlar.[5]
"Crotalus horridus"nın davranışı müxtəlif mövsümlərə uyğunlaşmışdır. Qış aylarında mağaralarda və əhəngdaşı yarıqlarında qış yuxusuna gedirlər və bu müddətdə tez-tez digər ilan növləri ilə birlikdə qışlayırlar. Çoxalma dövründə dişilər ildə bir dəfə balalayır və hər dəfə orta hesabla 7,7 bala doğur. Balalar 2–3 il ərzində yetkinliyə çatır. Qidalanma davranışlarında isə əsasən kiçik məməlilər, məsələn, siçanlar və sincablar, həmçinin quşlar və qurbağalarla qidalanırlar. Ovlarını pusqu quraraq tutur və zəhərləri ilə təsirsiz hala gətirirlər.[6]
"Crotalus horridus" Şimali Amerikanın ən təhlükəli ilanlarından biri hesab edilir. Onun zəhəri neyrotoksik (sinir sisteminə təsir edən) və hemorragik (qanaxmaya səbəb olan) komponentlərə malikdir. Dişləmədən əvvəl tez-tez zəngini çalaraq xəbərdarlıq edir. Zəhərin təsiri CroFab antivenomu ilə müalicə olunur.[7]
Bu növ ABŞ-də bir çox ştatda nəsli kəsilmək təhlükəsində olan növ kimi qeydə alınmışdır. Nyu-Cersi, Ohayo, Vermont, Konnektikut, Massaçusets, Virciniya, İndiana və Nyu-Hempşir kimi ştatlarda xüsusi qorunma altındadır. Kanadada isə "Crotalus horridus"nın nəsli kəsilmişdir, lakin bərpa proqramları hazırlanır.[8]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- ↑ The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
- ↑ Crotalus horridus: ITIS saytındakı taksonomiya
- ↑ Conant R (1975). A Field Guide to Reptiles and Amphibians of Eastern and Central North America, Second Edition. (First published in 1958). Boston: Houghton Mifflin Company. xviii + 429 pp. + Plates 1-48. ISBN 0-395-19979-4 (hardcover), ISBN 0-395-19977-8 (paperback). (Crotalus horridus, pp. 233–235 + Plate 35 + Map 178.)
- ↑ Brown, William S. (1991). "Female Reproductive Ecology in a Northern Population of the Timber Rattlesnake, Crotalus horridus ". Herpetologica 47 (1): 101-115.
- ↑ Furman, Jon. Timber Rattlesnakes in Vermont and New York: Biology, History, and the Fate of an Endangered Species. Lebanon, New Hampshire: University Press of New England. 2007. səh. 133. ISBN 978-1-58465-656-2.
- ↑ US Navy (1991). Poisonous Snakes of the World. New York: US Government / Dover Publications Inc. 203 pp. ISBN 0-486-26629-X.
- ↑ Species Status Assessment (PDF), New York State Department of Environmental Conservation, 2013