Creative Commons qeyri-kommersiya lisenziyası ( CC NC, CC BY-NC və ya NC lisenziyası ) lisenziyası — əsərlərin azad şəkildə paylaşılmasına, lakin kommersiya məqsədləri üçün istifadəsinə qadağa qoyan lisenziya növü.[1] Həmçinin yaradıcı əsərlərin (foto, video, mətn, dizayn və s.) qeyri-kommersiya məqsədləri üçün azad paylaşılmasını təmin edir. Bu lisenziya xüsusilə onlayn alışveriş və e-ticarət sahələrində məzmun istifadəsi zamanı diqqət tələb edən hüquqi çərçivə yaradır.
Xüsusiyyətləri:
- Paylaşma Azadlığı - Əsəri istənilən formatda çoxalda və paylaşa bilərsiniz.
- Adaptasiya Hüququ - Əsəri dəyişdirərək öz yaradıcılığınıza inteqrasiya edə bilərsiniz.
- Qeyri-Kommersiya Məhdudiyyəti - İstifadə zamanı heç bir kommersiya məqsədi daşımamalıdır.
Onlayn Alış-veriş Kontekstində Tətbiqi:
- E-Ticarət Platformaları: CC BY-NC ilə lisenziyalaşan dizaynlar/məzmun ancaq özəl istifadə üçün yüklənə bilər.
- Məhsul Təsvirləri: Lisenziyalaşmış foto/videolar yalnız informasiya məqsədi daşıyan saytlarda istifadə edilə bilər.
- Endirmə Məhdudiyyətləri: Faylların premium satışı və ya izləmə sistemləri ilə monetizasiyası qadağandır.
Mübahisə Halları:
- Affilyasiya Linkləri - Qeyri-direkt gəlir yaradan linklər kommersiya sayılmır.
- Şərti Pulsuz Model - Əsas kontent pulsuz, premium xüsusiyyətlər üçün ödeme CC BY-NC ilə uyğunlaşmır.
Lisenziya hüquqi cəhətdən "kommersiya fəaliyyəti"ni açıq təyin etməsə də, onlayn alış-veriş sahəsində hər hansı gəlir əldə etmək məqsədli istifadələr qadağandır.
"Defining Noncommercial: A Study of How the Online Population Understands 'Noncommercial Use'" adlı məqalə, Creative Commons tərəfindən 2009-cu ildə dərc edilmiş və "noncommercial" (NC) anlayışının internet istifadəçiləri tərəfindən necə başa düşüldüyünü araşdıran genişmiqyaslı bir tədqiqatın nəticələrini təqdim edir. [2][2][2][3][4]
Tədqiqatın Məqsədi:
Bu tədqiqatın məqsədi, Creative Commons lisenziyalarında istifadə olunan "noncommercial" (NC) terminini internet istifadəçilərinin necə anladığını müəyyənləşdirmək idi. Tədqiqat, Netpop Research tərəfindən həyata keçirilmiş və aşağıdakı metodlardan istifadə edilmişdir:
- ABŞ-da məzmun yaradıcıları və istifadəçiləri arasında onlayn sorğular:
- Qlobal miqyasda "Creative Commons Friends and Family" adlı açıq sorğular:
- Fikir liderləri ilə müsahibələr:
- istiqamətləndirilmiş müzakirə qrupları:
Bu metodlar vasitəsilə müxtəlif istifadəçi qruplarının "noncommercial"(qeyri-kommersiya) anlayışına dair fikirlərini toplanmışdır.
- ↑ "Understanding Free Cultural Works". Creative Commons. İstifadə tarixi: 15 June 2020.
- ↑ 1 2 3 mike. "Defining Noncommercial report published". Creative Commons. 14 September 2009.
- ↑ Lowe, Charles. "An Issue for Open Education: Interpreting the Non-Commercial Clause in Creative Commons Licensing". Conference on College Composition and Communication. National Council of Teachers of English. 6 June 2018.
- ↑ Allen, Christopher. "Creative Commons Posts "Defining Noncommercial" Report". www.lifewithalacrity.com. Christopher Allen. 14 September 2009.