May Torok von Szendro[2] və ya sonradan Cavidan xanım (ərəb. جاويدان هانم; 15 iyun 1877[1], Filadelfiya, Pensilvaniya[1] – 5 avqust 1968[1], Qrats[1]) — III Misir xidivi II Abbas Hilmi Paşanın ikinci xanımı, Misir şahzadəsi.[3]
| Cavidan xanım | |
|---|---|
 | |
| 28 fevral 1910 – 7 avqust 1913 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 15 iyun 1877[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 5 avqust 1968[1] (91 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, pianoçu, tərcüməçi, yazıçı |
| Həyat yoldaşı |
|
| Dini | islam |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
15 iyun 1877-ci ildə Filadelfiyada dünyaya gəldi. Atası Macarıstanın Ung vilayətinin hakimi qraf Jozef Torok, anası isə 1881-ci ildə boşanmasının ardından 1882-ci ildə macar ixtiraçısı Tivadar Puskasla evlənən qrafinya Sofiya vetter von der Lilidir. Gənclik illərini Avstriyanın Qrats şəhərində keçirdi. Bu illər ərzində qardaşıyla eyni akademiyada təhsil alan Abbas Hilmi ilə tanış oldu. Ancaq 1892-ci ildə xidiv Kavalalı Tofiq Paşanın vəfatıyla Abbas Hilmi dərhal Qahirəyə qayıtdı və evlilik baş tutmadı.
Xidiv II Abbas Hilmi Paşayla yenidən görüşü isə 1900-cü ildə Parisdə baş tutdu. Ancaq xidiv artıq İqbal xanımla evli idi və 4 övladı vardı. Parisdə ikən xidivlə məktublaşdı və qısa zaman sonra Misirə dəvət olundu. Burada xidivlə gizlicə evlənsə də, qısa zaman sonra yayılan şayələrə son qoymaq üçün onunla rəsmi evlənməyə qərar verdi. Bu məqsədlə öncə nigahlı xanımı İqbal xanımı boşadı və 28 fevral 1910-cu ildə rəsmən xidivlə evləndi. Nigahdan bir neçə gün öncə dinini dəyişdi və Cavidan adını aldı.[4] Xidivlə nigahından övladı olmadı.
Xidivlə birlikdə Avropaya bir neçə dəfə rəsmi səfərlərdə iştirak etdi. Ancaq 7 avqust 1913-cü ildə cütlük boşandı. Səbəb isə xidivin başqa bir xanımla münasibəti oldu. Boşandıqdan sonra Vyanada yaşamağa davam edən Cavidan xanım 1931-ci ildə öz xatirələrini nəşr etdirdi.[5] Daha sonra Berlinə köçsə də, müharibə səbəbilə yenidən Vyanaya qaçdı. İkinci Dünya müharibəsinin ardından 1945-ci ilin iyulunda Fransa hökuməti üçün tərcüməçi kimi çalışmağa başladı. 1950-ci ildə rəsmi olaraq iflas etdi. 5 avqust 1968-ci ildə Qratsda vəfat etdi.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Deutsche Nationalbibliothek Record #118963430 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Cuno, Kenneth M. Modernizing marriage: family, ideology, and law in nineteenth and early twentieth century Egypt. Gender and globalization series. New York: Syracuse University Press. 2015. ISBN 978-0-8156-3392-1.
- ↑ Doumani, Beshara, redaktorFamily history in the Middle East: household, property, and gender. SUNY series in the social and economic history of the Middle East. Albany: State University of New York Press. 2003. ISBN 978-0-7914-5679-8.
- ↑ Chaudhuri, Nupur, redaktorWestern women and imperialism: complicity and resistance. A Midland book. Bloomington: Indiana Univ. Pr. 1996. ISBN 978-0-253-20705-0. 2022-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-20.
- ↑ Zilfi, Madeline C. Women and slavery in the late Ottoman Empire: the design of difference. Cambridge studies in Islamic civilization. New York: Cambridge University Press. 2010. ISBN 978-0-521-51583-2.