Cənub dəlizoğalı

İlk dəfə Qafqazda təsvir edilmişdir; Krımda, Volqanın aşağı sahillərində təbii halda bitir.

Boyu 4 metrə çatan, geniş çətirli, tutqun yaşıl rəngli koldur. Yarpaqlarının uzunluğu 9 sm-ə qədərdir, saplaqlı, dəyirmi və ya geniş pazvarıdır, damarları 4-5 cüt olmaqla aydın seçilir, üst tərəfdən parlaq-yaşıl, alt tərəfdən nisbətən solğun, tükcüklüdür. Çiçək qrupu 6 sm enində olub, qalxanvarı çətirdə yerləşir. Kasacığı qısa dişlidir, daxildən tükcüklüdür, ləçəkləri neştərvaridir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, meyvəsi avqust-sentyabr aylarında yetişir. Meyvəsi kürəvarıdır, qaramtıl, çəyirdəklidir. Toxumunun 1000 ədədi 48-50 qramdır. Kök pöhrələri ilə yaxşı çoxalır.

Çay kənarlarında, qayalarda, rütubətli yerlərdə bitir.

Böyük və Kiçik Qafazda, Kür-Araz ovalığında, Cənub bölgəsinin meşələrində dəniz səviyyəsindən 1400 m yüksəkliklərə qədər olan sahələrdə, meşə və kolluqların tərkibində bitir.

Qabığında çoxlu aşı maddəsi vardır. Dekorativ bitkidir, canlı çəpər salınmasında və dərə yarğanlarının bərkidilməsində, yaşıllaşdırmada istifadə olunu.

• Tofiq Məmmədov (botanik), "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine