Cəmşid Naxçıvanskinin ev-muzeyi
Cəmşid Naxçıvanskinin ev muzeyi — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan şəhərinin Atatürk küçəsində tarixi-memarlıq abidəsi. Şərq və Qərb memarlıq elementlərindən istifadə edilərək tikilmiş xan evi.
| Cəmşid Naxçıvanskinin ev muzeyi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Naxçıvan |
| Yerləşir | Atatürk küçəsi |
| Tikilmə tarixi | 1981 |
| Üslubu | Naxçıvan memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
  Cəmşid Naxçıvanskinin ev muzeyi |
|
Muzey 1981-ci ildə Kəngərli xanları nəslinin nümayəndəsi, Azərbaycan Atıcı Diviziyasının komandiri general Cəmşid Naxçıvanskinin anadan olmasının 85 illiyi ilə əlaqədar yaradılmışdır.[1] Muzeydə Cəmşid Naxçıvanskinin həyat və fəaliyyətini əks etdirən 3208 eksponat nümayiş etdirilir ki, bunlara da fotoşəkillər, orden və medallar, müxtəlif sənədlər, kitablar, məktub və əlyazmalar, şəxsi və ev əşyaları və s. aiddir. Bunların içərisində C.Naxçıvanskiyə, Azərbaycan Atıcı Diviziyasının tarixinə, keçdiyi döyüş yoluna həsr olunmuş məqalələr, kitablar xüsusi yer tutur.[1]
Muzeyin binası XIX əsrin II yarısında Cəmşid Naxçıvanskinin atası Cəfərqulu xan tərəfindən tikdirilmişdir. 1920-ci ilə qədər Cəmşid Naxçıvanskinin ailəsi bu evdə yaşamışdır.
Bina 2 mərtəbəlidir. Birinci mərtəbəyə giriş cənub tərəfdəki həyətdəndir. Birinci mərtəbənin şimal tərəfi sonralar aparılan inşaat işləri zamanı çöldən pəncə rənin 4/3 səviyyəsində torpaqla doldurulmuşdur. Şimal tərəfdən bina birmər təbəli görünür. Muzeyə giriş sonralar şimal tərəfdən açılmış qapıdandır. Muzey 2 mərtəbənin qərb hissəsində yerləşir. Ümumi sahəsi 320 m²-dir. Bina çiy kərpicdən tikilib və bişmiş kərpiclə üzlənilmişdir. Əsas divarların qalınlığı 1 metrdir. Muzey 4 əsas və 5 yardımçı otaqlarda yerləşir. Otaqlara giriş hündür və pilləkənli vestübüldəndir. Binanın interyer quruluşu dəyişdirilərək muzeyə uyğunlaşdırılmışdır. Cənub tərəfdəki açıq balkona arakəs mələr hörərək otaq halına gətirilmişdir. Bina 1923-cü ildə yetimxana və uşaq xəstəxanası, 1940-cı ildə şəhər poliklinikası və 1982-ci il oktyabrın 22-dən görkəmli sərkərdə, Azərbaycan atıcı diviziyasının komandiri olmuş general Cəmşid Naxçıvanskinin ev muzeyi kimi fəaliyyət göstərir.
Muzeydə Cəmşid Naxçıvanskinin həyat və fəaliyyətini əks etdirən fotoşəkillər, orden və medallar, müxtəlif sənədlər, kitablar, məktub və əlyazmalar, şəxsi və ev əşyaları və s., ümumiyyətlə, 4500-ə yaxın eksponat nümayiş etdirilir. Bunların içərisində Cəmşid Naxçıvanskiyə, Azərbaycan atıcı diviziyasının tarixinə, keçdiyi döyüş yoluna həsr olunmuş məqalələr, kitablar və s. xüsusi yer tutur. Muzeydə xatirə günləri, milli vətənpərvərlik gecələri, görüşlər və s. keçirilir.
- ↑ 1 2 Cəmşid Naxçıvanskinin Ev Muzeyi Arxivləşdirilib 2015-04-22 at the Wayback Machine. nakhchivan.az (az.)
- Naxçıvan abidələri ensiklopediyası. Naxçıvan: 2008, səh. 59 (az.)