Cümhuriyyəti Şərqə gətirənlər (film, 2018)

Film müsəlman Şərqində ilk Cumhuriyyətin yaranmasına və mövcud olduğu 23 ayda olduqca böyük işlərə imza atmış Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixinə və bu intibahı Azərbaycanda reallaşdıran fədakar ziyalılara: Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə, Fətəli xan Xoyskiyə, Nəsib bəy Yusifbəyliyə, Əlimərdan bəy Topçubaşova və onlarla cəfakeş, məğrur Azərbaycan oğluna həsr olunub.

1918-ci ilin may ayında ilk dəfə olaraq Qoca Şərqə Cumhuriyyət günəşi doğuldu... Bu günəşin Odlar Yurdu Azərbaycandan yayılan şəfəqləri bütün Şərqi nura bələyə - bələyə, insanlara hürriyət, xalqlara azadlıq kimi müqəddəs bir neməti gətirdi... Cəmi 23 ay mövcud olan, lakin böyük işlərə imza atan, müsəlman Şərqində ilk dəfə qadınlara səsvermə hüququ verən bu Şərq günəşinin qarşısını 71 il qara buludlar aldı... Lakin, xalqın əlindən azadlığı alınsa da, azadlıq eşqini kimsə ala bilmədi... Hürriyət günəşinin doğulduğu müqəddəs tarixdən beş il sonra dünyaya bir dahi göz açacaqdı... və o, tarixin keşməkeşlərindən keçən müstəqilliyimizin əbədiliyini təmin edəcəkdi...O, dahi lider məhz, Heydər Əlirza oğlu Əliyev idi... Onun misilsiz xidmətləri ikinci dəfə qazanılan azadlığımızı möhkəmləndirdi və əbədiyyət yoluna çıxartdı...

Film 2 hissədən ibarət olmaqla ADR-in fəaliyyətini tam əhatə etməklə onun həyata keçirdiyi, dünya üçün sesasiya, Şərq üçün inanılmaz olan işlərə, tariximizin bu şanlı səhifəsinə tam aydınlıq gətirir. Təbii ki, bu yolda adları keçən fədakar ziyalılarımızın - Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin, Fətəli xan Xoyskinin, Nəsib bəy Yusifbəylinin, Mustafa bəy Topçubaşovun, Səməd bəy Mehmandarovun, Əliağa Şıxlinskinin, Məmmədhəsən Hacınskinin, Xəlil bəy Xasməmmədovun, Ceyhun bəy Hacıbəylinin, Rəfibəylilərin və onlarla başqalarının fəaliyyəti ön plana çəkilib, onların fədakar işləri barədə danışılacaq. ADR-in fəaliyyətini əks etdirən bəzi tarixi faktların filmdə bədii-qurulmuş səhnələrin köməkliyi sayəsində tamaşaçıya təqdim edilir. Bir sözlə, bu ekran əsərində AXC-nin yaranmasından süqutuna qədər olan tarix xronoloji ardıcıllıqla təqdim edilir. ADR-in süqutundan sonrakı hadisələr də diqqət mərkəzində saxlanılıb. Milli hökumətin fəaliyyət göstərdiyi tarixi yerlər filmin süjet xəttinin əsasını təşkil edir. Ən başlıcası isə illər sonra əldə edilən müstəqillik və Azərbaycan xalqının böyük oğlu dahi Heydər Əliyev tərəfindən ADR-in ucaltdığı bayrağın yenidən qaldırılması, müasir Azərbaycan və Ulu öndərin xidmətləri sayəsində müstəqilliyimizin əbədiliyinin təmin edilməsi, eləcə də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycanın Bayraq meydanında ən uclarda qərar tutan bayrağını ucaltması ilə filmi yekunlaşır.

Ssenari müəllifi: Eldar İsgəndərzadə

Rejissor: Vasif Məmmədzadə

Operatorlar: Manaf Quliyev, Emin Rəhimov

Montaj rejissoru: Elşad Rasimoğlu

Səs rejissoru: Yaşar Əliyev

Filmi səsləndirdi: Səməd Hətəmov

Proqramın rəhbəri: Natiq Abdullayev

Filmin prodüserləri: Kamil Muradov, Əlağa Əliyev

Firdovsiyyə Əhmədova — tarixçi alim

Solmaz Rüstəmova-Tohidi — tarix elmləri doktoru

Aydın Balayev — tarix elmləri doktoru

Kərəm Məmmədov — tarixçi alim

Sədi Mirseyibli — İstiqlal muzeyinin əməkdaşı

Səməd Hətəmov

Vasif Məmmədzadə

Orxan Xəlilov

• (I film)
• (II film)