Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinBuzovna Cümə məscidi — Bakı şəhəri Xəzər rayonunun Buzovna qəsəbəsində yerləşən məscid və tarix-memarlıq abidəsi.
| Cümə məscidi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər |
 Bakı |
| Yerləşir | Xəzər rayonu, Buzovna qəsəbəsi, Axundov küçəsi, 103 |
| Tikilmə tarixi | 1896 |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| Material | daş[d] |
| Vəziyyəti | bərpa olunub, fəaliyyət göstərir. |
| İstinad nöm. | 2586 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| 40°31′01″ şm. e. 50°06′48″ ş. u. | |
 |
|
  Cümə məscidi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Buzovna Cümə məscidi Buzovna qəsəbəsində yerləşir. İnşasına 1896-cı ildə başlansa da 1900-cü ildə məscidinin tikintisi yarımçıq qalıb. 1918-ci ildə tikinti işlərinə yenidən başlansa da, tam yekunlaşmayıb.[1][2][3]
Sovet işğalından sonra Azərbaycanda 1928-ci ildə rəsmi olaraq dinlə mübarizəyə başladılar.[4] Bir çox məscid, kilsə və sinaqoqlar maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verildi.[5] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[5][6] Buzovna Cümə məscidi də bu dövrdə fəaliyyətini dayandırıb. Məscidin binasından anbar və dükan kimi istifadə olunub.[2]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[7]
2007-ci ilin fevral ayında məscidin bərpasına başlanılıb.[8] Bərpadan sonra 2009-cu il dekabrın 19-da məscidin açılışı baş tutub.[9][10] Burada sahəsi 500 kvadratmetr olan məsciddən əlavə, köməkçi və inzibati binalar, kişilər və qadınlar üçün dəstəmazxanalar və minarə tikilib.[11] Məscidin birinci mərtəbəsində kişilər, ikinci mərtəbədə isə qadınların ibadət etmələri üçün şərait yaradılıb.[9]
Sahəsi 500 kvadratmetr olan məscid sal daşlardan inşa olunub, fasad ərəb əlifbası ilə yazılan daş kitabələrlə üzlənib. Məscidin hündürlüyü 28 metr, günbəzinin hündürlüyü isə 12 metrdir. Burada eyni vaxtda 500 nəfər namaz qıla bilər.[8]
Məsciddə qeydiyyata alınmış dini icma fəaliyyət göstərir.[12]
- ↑ Azərbaycanın seçilmiş İslam abidələri (PDF) (az.). Bakı: Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. 2015. 52. 19 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2024.
- ↑ 1 2 "Bakının Buzovna qəsəbəsində yenidən qurulan Cümə məscidi istifadəyə verilib". http://heydar-aliyev-foundation.org (az.). 19 dekabr 2009. 3 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ "Bakının Buzovna qəsəbəsində yenidən qurulan Cümə məscidi istifadəyə verilmişdir". azertag.az (az.). 19 dekabr 2009. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ Yunusov, 2004. səh. 140
- ↑ 1 2 Yunusov, 2004. səh. 141
- ↑ Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi - South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 15 yanvar 2005. 13 sentyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2024.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2 avqust 2001. 7 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ 1 2 "Xəzər rayonunun Buzovna qəsəbəsində Cümə məscidi". heydar-aliyev-foundation.org (az.). 11 noyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ 1 2 "Buzovna "Cümə" məscidi". Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi (az.). 7 aprel 2020. 10 iyul 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ "Buzovnanın 124 il tarixi olan Cümə məscidi - FOTOREPORTAJ". https://azvision.az (az.). 7 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ "Buzovna qəsəbəsi Cümə məscidi". Sirat.az (az.). 15 sentyabr 2021. 30 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
- ↑ "450 dini icma qeydiyyata alınıb". 6 oktyabr 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2014. (#redundant_parameters)
- Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 310. ISBN 964-8121-59-1.
- Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 364. ISBN 9952-8052-2-5. 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.