Butırka həbsxanası (rus. Бутырская тюрьма) — Moskva yerləşən məhkəməyəqədərki müvəqqəti saxlanma təcridxanası. O, Rusiya paytaxtının ən böyük həbsxanası və Rusiyanın ən qədim və məşhur həbsxanalarından biridir. Mərkəzi İnzibati Dairənin Tverskoy rayonunda, Novoslobodskaya küçəsi 45 ünvanında, Butırskaya Zastavasının yaxınlığında yerləşir və müəssisə adını da oradan götürüb.
| Butırka həbsxanası | |
|---|---|
| Бутырская тюрьма | |
| | |
| |
| 55°47′06″ şm. e. 37°35′37″ ş. u. | |
| Yeri |
|
| Açılma tarixi | 1775 |
Həbsxana binası dövlət tərəfindən qorunan tarixi və memarlıq abidəsi kimi siyahıya alınıb.
Butırka həbsxanası 1775-ci ildə inşa edilməyə başlanmış və 1910-cu ildə tam olaraq istifadəyə verilmişdir.[1] Həbsxana Moskvanın mərkəzindən yaxın bir ərazidə yerləşir və bu, onun həm mühafizə etmək, həm də cəmiyyətlə əlaqədə qalmasını təmin etmək baxımından strateji əhəmiyyətini artırır. Butırka ilk vaxtlar əsasən kiçik cinayətlərlə əlaqəli şəxslərin saxlanması üçün tikilsə də, zamanla daha təhlükəli və siyasi məhbusların saxlanması üçün istifadə edilən bir yerə çevrilmişdir.
Hazırda həbsxana Moskvanın ən böyük istintaq təcridxanası kimi xidmət edir. Təxminən 20 üçmərtəbəli binadan ibarət kompleksdir. 1980-ci illərdə çoxmərtəbəli yaşayış binası da həbsxana sahəsinə çevrilmişdir. Həbsxanada 434 kamera var, onlardan 101-i təxminən 6 x 12 metr ölçülü yataqxana kameralarıdır. Divarlardakı palto qarmaqları göstərir ki, bu kameralar əvvəlcə 20-25 məhbusun yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulmuşdu. Digər 301 kamera daha kiçikdir, hər biri əvvəlcə dörd məhbusdan çox olmamaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. Otuz iki cəza kamerası intizam cəzası üçün nəzərdə tutulub.[2].
Ümumilikdə, Butırka Həbsxanası 3500-dən çox olmayan məhbusun yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulub. Hazırda 2700-dən az məhbus saxlayır.[3] Yenidənqurma işlərindən əvvəl 75 kvadratmetr sahəsi olan böyük kameralarda 3-4 növbədə yatmış 60 nəfərə qədər insan yerləşə bilərdi (1996-cı ildə belə kameralarda 120-dən çox məhbus var idi).[4][5]
- ↑ Amalʹrik, Andreĭ. Нежеланное путешествие в Сибирь (rus). Harcourt, Brace, Jovanovich. 1970. səh. 68. ISBN 978-0-15-145503-4. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2025.
- ↑ "Московские маршруты Наполеона" (PDF). 10 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 10 dekabr 2023.
- ↑ "Russian Limbo - Butyrka Prison". CEPA. 8 dekabr 2020. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2025.
- ↑ "Бутырская пересыльная тюрьма". 5 oktyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2013.
- ↑ "НАБАТОВ ИЗ «ВОСКРЕСЕНИЯ»". 23 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 may 2015.
- Официальный сайт Следственного изолятора № 2 УФСИН «Бутырская тюрьма»
- Бутырская пересыльная тюрьма
- Описание тюрьмы
- Побеги из Бутырской тюрьмы
- Е.Заподинская. Бутырская кунсткамера
- Футажи, видео кадры из бутырской тюрьмы
- Побег из «Бутырской тюрьмы»
- Дарья Загвоздина. "Бутырская тюрьма: вчера, сегодня, завтра» - Газета.Ru". en:Газета.Ru. 18 iyun 2013.
- Светлана Самоделова. Тюрьма стоит, столица спит, земля вращается // Хранитель Бутырки: "Мы сделали всё, чтобы Чикатило дожил до суда" // Подполковник запаса раскрыл тайны СИЗО, где проработал 20 лет // Московский комсомолец (Газета) (rus). № 28305. 8 июля 2020. 2020-07-08 tarixində arxivləşdirilib.
- Москва. Топография террора. История Бутырской тюрьмы в советские годы.
- История тюрьмы
- История тюрьмы
- История и фотография тюрьмы
- Новомученики — узники Бутырской тюрьмы
- История Покровского храма и Бутырской тюрьмы
- Тюремное служение в Бутырском изоляторе
