Bruno Bauer (/ˈbaʊər/; almanca: [baʊɐ]; 6 sentyabr 1809[1][2][…], Ayzenberq[d] – 15 aprel 1882[1][3], Noykyoln[d]) — alman filosofu, ilahiyyatçısı, tarixçisi və Bibliya tənqidçisi. Gənc Hegelçilərin görkəmli üzvü olan Bauer, Müqəddəs Kitabın və Xristianlığın radikal rasionalist tənqidçisi idi. Əvvəlcə Georq Vilhelm Fridrix Hegelin tələbəsi olan Bauer, 1848-ci il inqilablarından əvvəlki dövrdə Vormärz intellektual dairələrində mərkəzi fiqura çevrildi. Onun fəlsəfi əsərləri yaxın, lakin qarışıq münasibətləri olan Karl Marks və Fridrix Engelsə böyük təsir göstərmiş və tənqid hədəfi olmuşdur.
| Bruno Bauer | |
|---|---|
| alm. Bruno Bauer | |
| | |
| Doğum tarixi | 6 sentyabr 1809[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 15 aprel 1882[1][3] (72 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| İstiqaməti | ateizm |
Sağçı Hegelçi kimi fəaliyyətə başlayan Bauer, 1839-cu ildə din və dövlətə qarşı radikal tənqid inkişaf etdirərək sola yönəldi. O, Xristian İncillərinin tarixi qeydlər deyil, insan özünüdərkinin ədəbi əsərləri olduğunu iddia etdi. Bu dövrün ən əhəmiyyətli əsəri olan "Ateist və Dəccal Hegel üzərində Son Qiyamətin Suru" (1841) Hegelin fəlsəfəsini bütün mövcud dini və siyasi institutların devrilməsinə çağıran inqilabi ateizm kimi təqdim edirdi. Bauerin siyasi düşüncəsi, rasional azadlığa can atmaq üçün cəmiyyətin daimi transformasiyasını müdafiə edən etik idealizm olan "sonsuz özünüdərk" anlayışına əsaslanan respublikaçılığın bir forması idi.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Bruno Bauer // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Works by or about Bruno Bauer at Internet Archive
- Stan M. Landry, "From Orthodoxy to Atheism: The Apostasy of Bruno Bauer, 1835–1843 Arxivləşdirilib 2013-12-30 at the Wayback Machine", Journal of Religion & Society 13 (Un. of Arizona, 2011)
- The Hegel Society of America
- Albert Schweitzer, The Quest of the Historical Jesus, ch. XI, Bruno Bauer (1906)
- David McLocklan, "Bauer, Marx and religion", in libcom.org
- David McLocklan, "Stirner, Feurbach, Marx and the Young Hegelians", libcom.org
- Frederick Engels,"Bruno Bauer and Early Christianity" (1882)
- Robert M. Price, review, "Bruno Bauer, Christ and the Caesars"