Britaniya uğrunda döyüş (alm. die Luftschlacht um England; ing. Battle of Britain) — 1940-cı ilin iyul-oktyabr aylarında İkinci dünya müharibəsi zamanı hava döyüşləri.[1][2][3]
| Britaniya uğrunda döyüş | |||
|---|---|---|---|
| İkinci Dünya müharibəsi | |||
 Londonda dam üzərində müşahidəçi | |||
| Tarix | 10 iyul – 30 oktyabr 1940 | ||
| Yeri | Böyük Britaniyaın hava məkanı | ||
| Nəticəsi | Böyük Britaniyaın qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
| İtkilər | |||
|
|||
| Ümumi itkilər | |||
|
|||
|
|
|||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
"Britaniya uğrunda döyüş" termini ilk dəfə Britaniyanın baş naziri Uinston Çörçill tərəfindən nasist Almaniyasının İngiltərənin cənubu üzərində hava üstünlüyü əldə etmək və Britaniya xalqını mənəvi cəhətdən sarsıtmaq cəhdini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir.
Şiddətli hava döyüşlərində Kral Hərbi Hava Qüvvələri ilə nasist Almaniyasının Hərbi Hava Qüvvələri (Luftwaffe) arasında hava üstünlüyünə nail olmaq uğrunda mübarizə getmiş, Almaniyanın Britaniya Hərbi Hava Qüvvələrini məhv etmək, ölkənin sənayesini və infrastrukturunu məhv etmək, əhalinin mənəviyyatını pozmaq və bununla da Britaniyanı təslim olmağa və ya sülh bağlamağa məcbur etmək cəhdləri dəf edilmişdir.
Britaniya döyüşü Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələrinin müstəsna olaraq iştirak etdiyi ilk hərbi kampaniya idi. 1940-cı ilin iyulundan Almaniyanın bombardmanının əsas hədəfləri sahil konvoyları və Portsmut kimi dəniz bazaları idi, lakin bir ay ərzində Lüftvaffe Britaniya aerodromlarına hücuma keçdi. Döyüş zamanı təyyarə zavodları və yerüstü infrastruktur obyektləri də bombalandı. Nəhayət, Almaniya Hərbi Hava Qüvvələri qorxuducu bombardman taktikasına və yüksək siyasi əhəmiyyət kəsb edən hədəflərə hücum etmə üsuluna əl atdı.
Almaniyanın bu kampaniya zamanı məqsədlərinə çatmaması nasist Almaniyasının İkinci dünya müharibəsindəki ilk məğlubiyyəti və dönüş nöqtələrindən biri hesab olunur. Almaniya hava üstünlüyünə nail ola bildiyi təqdirdə, Adolf Hitler Dəniz şiri əməliyyatını - İngiltərənin dənizdən və havadan işğalını planlaşdırırdı.
Sentyabrın 15-i hər il Böyük Britaniyada “Britaniya döyüşü günü” kimi qeyd olunur; ingilislərin fikrincə, 1940-cı ilin bu günündə Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin verdiyi itkilər alman komandanlığını Britaniya adalarının müdafiəsini və ingilislərin mənəviyyatını qırmağın mümkünsüzlüyünü etiraf etməyə məcbur etdi.
- ↑ "92 Squadron – Geoffrey Wellum." Battle of Britain Memorial Flight via raf.mod.uk.. Retrieved: 17 November 2010, archived 2 March 2009.
- ↑ Overy, Richard J. (2013). The Bombing War : Europe 1939–1945. London & New York: Allen Lane.
- ↑ "Introduction to the Phases of the Battle – History of the Battle of Britain – Exhibitions & Displays – Research". RAF Museum. 19 October 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2015.