Briard (və ya "Berger de Brie") — Fransanın böyük çoban iti cinsi.[1] İlk dəfə 1863-cü ildə Parisdə keçirilən ilk it sərgisində nümayiş etdirilmişdir. Milli damazlıq kitabı olan "Livre des Origines Françaises" (Fransız Mənşəli Itlərin Kitabı) üzrə qeyd edilən ilk Briard isə 1885-ci ildə "Sans Gen" adlı it olmuşdur.[2] Keçmişdə bu cins "Chien de Berger français de Plaine" (Fransız düzənlik çoban iti) adı ilə də tanınırdı.
| Briard | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Briard, Fransanın "Brie" adlı tarixi bölgəsində yaranmış və adını da bu bölgədən almışdır. Bu cins ənənəvi olaraq həm qoyun otarmaq, həm də onları qorumaq üçün istifadə edilirdi.[2][3] "Brie" bölgəsində çoban itləri haqqında ilk yazılı qeydlərdən biri Jan Baptist Fransua Rozye tərəfindən 1783-cü ildə aparılmışdır. O yazırdı ki, "chien de Brie" (Brie iti) uzun tükə malik və adətən qara rəngdə idi. Onun fikrincə, açıq düzənliklərdə canavarlara qarşı təhlükə az olduğundan, bu itlər əsasən sürünü yönləndirmək məqsədilə istifadə edilirdi. Çoban itlərinin vəzifəsi qoyunların əkin sahələrinə və üzüm bağlarına zərər verməsinin qarşısını almaq idi. 1895-ci ildə Piyer Meqnin yazdığına görə, "Chien de Beauce" qısa tükə sahib olan bir çoban iti idi. "Chien de Brie" və ya Briard isə uzun tükə malik idi. Həmin ildə Meqnin həmçinin "Fransız Çoban İtləri Cəmiyyəti"ni yaratmış və 1896-cı ildə "Club des chiens de berger français" (Fransız Çoban İtləri Klubu) təşkilatını qurmuşdur. Cinsin standartları 1897-ci ildə yaradılmışdır və burada iki növü təsvir olunmuşdur: biri yunlu və ya qoyuna bənzər kürklü, digəri isə daha çox keçinin kürkünə bənzəyirdi. Yunlu növ sonradan yoxa çıxmışdır. 1909-cu ildə "Les Amis du Briard" adlı cins cəmiyyəti yaradılmışdır.[4]
- ↑ Marie-Hélène Corréard, Valerie Grundy, Jean-Benoit Ormal-Grenon, Nathalie Pomier (editors) (2001). Le Grand Dictionnaire Hachette-Oxford = The Oxford-Hachette French Dictionary, third edition. Oxford; New York; Toronto: Oxford University Press; Paris: Hachette Livre. ISBN 0198603630.
- ↑ 1 2 A la découverte du Berger de Brie (in French). Association du Berger de Brie. Archived 16 February 2009.
- ↑ Jean-Baptiste François Rozier (1783). Cours complet d'agriculture théorique, pratique, économique, et de médecine rurale et vétérinaire, suivi d'une Méthode pour étudier l'agriculture par principes, ou Dictionnaire universel d'agriculture, par une société d'agriculteurs, et rédigé par M. l'abbé Rozier, tome troisième (in French). Paris: Rue et hôtel Serpente. (modern transcription)
- ↑ Philippe de Wailly (1998). Les bergers français (in French). Paris: Éditions Solar. ISBN 2263026584.