Bosniya və Herseqovinada futbol

Bosniya və Herseqovinanın fulbol üzrə milli yığması Bosniya və Herseqovinanın futbol birliyinin hərbərliyi altında təşkil edilmişdir. Komanda tarixində ilk qələbə 1996-cı ilin 6 noyabr tarixində İtaliya üzərində əldə edilmişdir^[1][2]. Reytinq sıralamasına görə ən yaxşı nəticəsini 2013-cü ilin avqustuna təsadüf edir. Bu zaman FİFA sıralamasında 13-cü yeri tutmuşdur^[3][4].

Komanda öz tarixində ilk ən böyük turnirdə iştirakı Braziliyada keçirilən Futbol üzrə dünya çempionatı 2014 təsadüf edir^[5][6]. Komanda üç oyun keçirərək, qrup mərhələsini keçə bilməmişdir. Argentina^[7] və Nigeriyanın futbol üzrə milli komandalarına məğlub olduqdan sonra son oyunları İran yığmasına qarşı olur. Hələ 2012-ci ildə Futbol üzrə Avropa cempionatına qrup mərhələsinə Portuqaliyaya məğlub olduqdan sonra düşə bilməmişdir^{[8][9][10][11]}. Bu hadisə xaricində Bosniya və Herseqovina Avropa cempionatına bu qədər yaxın olmamışdır.

Milli yığmanın ev oyunlarını keçirdiyi stadion Zenisa şəhərində yerləşən Bilino Pole stadionudur.

Sarayevoda futbol 1903-ci ildə^[12], Mostaredə 1905-ci ildə^[13] yayılır. Bundan sonra isə Bosniyanın Banya-Luka, Tuzla, Zenisa və Bıxaç kimi iri şəhərlərinə belə yayılır. 1908-ci ildə Ölkədə ilk cempionat keçirilir^[14].

Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində ölkədə Sarayevoda ŞAŞK, «Slaviya», «Cerzelez» («Sarayevski»)^[15] və «Makkabi» («Barkovba»)^[16] vardı. Üstəkik ölkənin digər şəhərlərində 20 komanda fəaliyyət göstərirdi. 1918-ci ildə Yuqoslaviya Krallığı qurulduqdan sonra yuxarı diviziyonda iki Bosniya komandası fəaliyyət göstərirdi. 1939-1940-ci il cempionatından sonra yarışma müharibə səbəbindən dayandırılır. Müharibədən sonra isə Bosniya Herseqovina Yuqoslaviya Futbol birliyinin üzvünə çevrilir.

Bosniya və Herseqovinada «Sarayevo», «Jelezniçar» və «Velej» kimi iri klublar. Klublar əsasən Yuqoslaviyanın Birinci və İkinci divizyonlarında iştirak etmişdir. Yuqoslaviya liqasında iştirak edən məşhur bosniyalı futbolçular. Vahid Xalilxociç, Safet Suliç, YosipKatalinski, Asim Ferxatoviç, Duşan Baeviç^[17].

Ölkədə komandanın dəstəklənməsi məqsədi ilə «Manjiaci», «Horde zla» və s kimi fan-klublar fəaliyyət göstərir. Onlar arasında ən məşhuru BHFanaticosdur