Birrəng ağ şam (lat. Abies concolor) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin ağ şam cinsinə aid bitki növü.
| Birrəng ağ şam | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Birrəng ağ şam |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
ABŞ-nin cənub-qərbi və Şimali Meksika dağlarında, dəniz səviyyəsindən 2000–3000 m-ə qədər hündürlükdə kölgəli yamaclarda və çayların kənarında bitir. 350 ilə qədər yaşayır. Hündürlüyü 40 (60) m-ə çatan, gövdəsinin diametri 1,8 m-ə qədər, konusvarı, sıx çətirli ağacdır. Yaşlandıqda çətiri a.ağıya doğru əyilir. Gövdəsinin qabığı boz, qalın və hamardır. İynəyarpaqları hər tərəfdən göyümtül-yaşıl, üstü orta damarcığın ətrafında 6-8 ağızcıq xətli, alt tərəfi kilin hər tərəfindən 5-8 ağızcıq xətlidir. Tumurcuqların diametri 3–5 mm-dir. Toxum qabıqları əsasən pazşəkillidir. Tək və qrup əkinlərində payızda iynəyarpaqları saraldıqda daha dekorativ görünür. Sərt qış aylarında donur, ancaq əkin yeri düzgün seçildikdə yüksək dekorativ keyfiyyətliyini saxlayır, qozalar və cücərən toxumlar əmələ gətirir. Tək və qrup əkinləri üçün yararlıdır. Quraqlığa davamlıdır. Mədəni şəraitdə 1831-ci ildən becərilir. Respublikamızda qışa davamlıdır. Qış qələmlərinin 10 %-i kök atır. Yaşıllaşdırmada az istifadə edilir. Bakı şəhərində 1998-ci ildən mədəni şəraitdə becərilir.
- Abies grandis var. concolor (Gordon & Glend.) A.Murray bis
- Picea concolor Gordon & Glend.
- Pinus concolor (Gordon & Glend.) Engelm. ex Parl.
- Abies concolor f. atroviolacea Cinovskis
- Abies concolor aurea Beissn.
- Abies concolor f. aurea (Beissn.) Rehder
- Abies concolor var. baja-californica Silba
- Abies concolor subsp. baja-californica (Silba) Silba
- Abies concolor f. brevifolia (Beissn.) Rehder
- Abies concolor brevifolia Beissn.
- Abies concolor f. conica Slavin
- Abies concolor globosa Niemetz
- Abies concolor f. globosa (Niemetz) Rehder
- Abies concolor subsp. lowiana (Gordon) A.E.Murray
- Abies concolor var. lowiana (Gordon) Lemmon
- Abies concolor var. martinezii Silba
- Abies concolor subsp. martinezii (Silba) Silba
- Abies concolor var. pendens Sudw.
- Abies concolor f. pendula (Simon-Louis ex Beissn.) Rehder
- Abies concolor pendula Simon-Louis ex Beissn.
- Abies concolor var. pendula (Simon-Louis ex Beissn.) Zederb.
- Abies concolor var. purpurea Sudw.
- Abies concolor var. violacea (A.Murray bis) Beissn.
- Abies concolor f. violacea (A.Murray bis) Beissn.
- Abies concolor subsp. viridula (Debreczy & I.Rácz) Silba
- Abies concolor wattezii Beissn.
- Abies concolor f. wattezii (Beissn.) Rehder
- Abies grandis var. lowiana (Gordon) Hoopes
- Abies lasiocarpa var. pendula Carrière
- Abies lowiana (Gordon) A.Murray bis
- Abies lowiana var. pendula (Carrière) Fitschen
- Abies lowiana var. viridula Debreczy & I.Rácz
- Picea concolor var. violacea A.Murray bis
- Picea grandis Newb.
- Picea lowiana Gordon
- Picea lowii Gordon
- Picea parsonsiana E.Manning
- Picea parsonsii Fowler
- Pinus concolor f. violacea (A.Murray bis) Voss
- Pinus lowiana (Gordon) W.R.McNab