Beynəlxalq hüquqi sanksiyalar dövlətlər və ya beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən beynəlxalq hüququ pozmuş dövlətə qarşı tətbiq edilən kollektiv və ya birtərəfli məcburetmə tədbirləridir.[1]
İqtisadi sanksiyalardan, o cümlədən kredit sanksiyalarından geniş istifadə olunur (bax: kredit).
BMT Nizamnaməsinə BMT-nin digər sanksiyaları (sözdə “məcburetmə tədbirləri”) ilə yanaşı, hərbi məcburetmə daxildir.
Yerli və xarici alimlərin əksəriyyəti “sanksiya” ifadəsini məcburedici tədbirləri ifadə etmək üçün istifadə edirlər. Eyni zamanda, bəzi alimlər sanksiyaları həm beynəlxalq təşkilatların icbari tədbirləri, həm də dövlətlərin özünə kömək formasında həyata keçirdiyi tədbirlər adlandırırlar.
Lakin elmi ictimaiyyətdə bu mövqe getdikcə daha çox tənqid olunur. Bu, rəsmi sənədlərdə “sanksiya” ifadəsini yalnız BMT Nizamnaməsinin VII Bölməsi əsasında BMT Təhlükəsizlik Şurasının gördüyü tədbirlərə münasibətdə istifadə edən BMT-nin əsas orqanlarının aydın mövqeyi ilə bağlıdır. Ayrı-ayrı dövlətlərin birtərəfli məcburetmə tədbirləri üçün “sanksiyalar” terminindən istifadə etməsi onların qanuniliyi prezumpsiyasını ifadə edər və onların həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq hüquqi məsuliyyət məsələsini istisna edərdi. Getdikcə daha çox “sanksiya” ifadəsini yalnız beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatların məcburi tədbirləri üçün saxlayan alimlərin mövqeyini eşidir. Eyni zamanda, dövlətlər tərəfindən birtərəfli qaydada həyata keçirilən tədbirlər “ qarşılıqlı tədbirlər ” və ya “cavab tədbirləri” adlandırılmalıdır.
- ↑ Haidar, J. I., 2015. «Sanctions and Exports Deflection: Evidence from Iran Arxiv surəti 30 iyul 2017 tarixindən Wayback Machine saytında», Paris School of Economics, University of Paris 1 Pantheon Sorbonne, Mimeo.