Bektaşi Ordeni Suveren Dövləti ― Albaniyada yaradılması planlaşdırılan cırtdan dövlət və şəhər-dövlət. Bektaşi Ordeni Suveren Dövlətinin Albaniyanın paytaxtı Tirananın içində anklav olması və bektaşilərin hal-hazırkı, bütün dünya üzrə qərargahında yerləşməsi planlaşdırılır.[1]
| Bektaşi Ordeni Suveren Dövləti | |
|---|---|
| alb. Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi | |
| Rəsmi dilləri | |
| Valyuta | Albaniya leki |
| Telefon kodu | +355 |
| Saat qurşaqları |
|
Bektaşi ordeni XIII əsrdə Osmanlı imperiyasında yaradılan sufi mistik təriqətdir.[2] Bektaşi təriqəti Mərkəzi Anadolunun əslən Azərbaycan və İrandan olan türk köçəri tayfaları arasında inkişaf etmişdir.[3] Bektaşilər həm sünnilər, həm şiələr tərəfindən bidətçi qəbul edilir. Mustafa Kamal Atatürk 1925-ci ildə bu təşkilatın lojalarını bağlamışdır. Beləliklə, təşkilat Türkiyədən Albaniyanın paytaxtı Tiranaya köçmüşdür.[4]
Albaniyada kommunizm dövründə təşkilat qadağan edilmişdir.[4][5] Kommunizm dövründə təşkilatın mülklərində anbarlar tikilmiş, rejimin süqutundan sonra da bektaşilərin torpaqlarının kənarlarında mülki evlər tikilmişdir.[1]
2024-cü ildə Albaniyanın baş naziri Edi Rama, dini tolerantlıq nümunəsi olaraq, Albaniyada və dünyanın qalan hissəsində İslama daha müsbət baxışları təbliğ etmək üçün Bektaşi Ordeninin Suveren Dövlətini yaratmağı planlaşdırdığını elan etmişdir.[1] Bektaşi ordeninin rəhbəri Baba Mondi baş nazirin planını dəstəkləyib. Hüquq ekspertləri bu dövlətin yaradılması üçün qanun hazırlamağa başlayıblar. Bu qanun Albaniya parlamentində təsdiqlənməlidir.[1]
Bektaşi dədəbabası Baba Mondi yeni yaradılacaq dövlət üzərində qeyri-məhdud səlahiyyətə sahib olmağı planlaşdırır, lakin dövlətin ordusu, sərhədçiləri və məhkəmələri olmayacağını bildirib. Dövlətin "açıqca mötədil" olması planlaşdırılır və Mondi dini həyat tərzinə heç bir məhdudiyyət tətbiq etməyi planlaşdırmır.[1]
Vətəndaşlığın yalnız ruhanilər və dövlətin idarə edilməsində bilavasitə iştirak edən şəxslərə verilməsi nəzərdə tutulur.[6] Dövlətin pasportu İslamda simvolik bir rəng olan yaşıl rəng olacaq.[1]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Higgens, Andrew. "Albania Is Planning a New Muslim State Inside Its Capital". The New York Times. 21 September 2024. 21 September 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2024.
- ↑ Adamec, Ludwig W. The A to Z of Islam (ingilis). Scarecrow Press. 2009. səh. 60. ISBN 978-0-8108-7160-1. 2024-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-22.
- ↑ Zarcone, Thierry, "Bektaşiyye", in: Encyclopaedia of Islam, THREE, Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Devin J. Stewart. Consulted online on 04 February 2024 <https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/bektasiyye-COM_24010 Arxivləşdirilib 2024-02-04 at the Wayback Machine> First published online: 2014
- ↑ 1 2 Elsie, Robert. A Dictionary of Albanian Religion, Mythology, and Folk Culture (ingilis). NYU Press. 2001. səh. 29. ISBN 978-0-8147-2214-5. 23 September 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2024.
- ↑ Hargitai, Quinn. "The country that's famous for tolerance". BBC News. 24 February 2022. 23 September 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2024.
- ↑ ""Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version)"". Shqiptarja. 21 September 2024. 21 September 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2024.