Banya Luka yeparxiyası (serb. Епархија бањалучка) — Bosniyanın şimal-qərbində yerləşən Serb Pravoslav Kilsəsinin yeparxiyası.
| Banya Luka yeparxiyası Serb Pravoslav Kilsəsi | |
| Məlumat | |
|---|---|
| Ölkə | Bosniya və Herseqovina |
| Yeparxiya mərkəzi | Banya Luka |
| Baş kafedral məbədi | Xilaskar Məsih Məbədi |
| Arxiyerey dərəcəsi | Yepiskop |
| Arxiyerey titulu | Banyalukski |
| Fəaliyyətə başlayıb | 1900-cü il |
1900-cü ildə Banya Luka Bixaç yeparxiyası, Dabro-Bosniya Mitropoliyasından ayrılaraq Konstantinopol Pravoslav Kilsəsinin bir hissəsi olaraq quruldu. Yeparxiyanın ərazisində 200-dən çox kilsə və ibadətgah var idi.
1925-ci ildə Banya Luka Bixaç yeparxiyası iki hissəyə bölündü, Banya Luka yeparxiyası və Bixaç yeparxiyası. İkinci Dünya müharibəsi ərəfəsində yeparxiyada 167 ibadətgah, 103 kilsə icması, 102 prixod və 2 fəaliyyət göstərən monastır (Qomionitsa və Moştanitsa) vardı. Pravoslav camaatı 424.075 nəfər idi.
.jpg)
1940-cı ildə Yuqoslaviyanın alman qoşunları tərəfindən işğalından sonra, yeparxiya 12 aprel 1941-ci ildə yaradılan Müstəqil Xorvatiya Dövlətinin ərazisində qaldı və burada Serbiya kilsəsi şiddətli təqibə məruz qalırdı. İkinci Dünya müharibəsi illərində 64 pravoslav kilsəsi, 1 monastır və 34 prixod evi dağıdılmışdır, 94 kilsə arxivi məhv edilmişdir, 21 kilsə və 3 monastır ciddi ziyan görmüşdür. 1945-ci ildə Serb Pravoslav Kilsəsinin Arxierey Sinoduna görə, yeparxiyada 100 mindən çox pravoslav serb və 14 keşiş qətlə yetirilmişdir.
1948-ci ildə Müqəddəs Arxierey Baş Kilsəsinin qərarı ilə yeparxiyanın tərkibinə bir neçə rayonu əlavə olundu, hansılar ki əvvəllər Qornokarlovats yeparxiyasının bir hissəsi idilər.
1991-1995-ci illərin hərbi əməliyyatları nəticəsində yeparxiyada 2 pravoslav kilsəsi dağıdıldı, 3-ü zərər gördü, 2 prixod evi yandırıldı.
Yeparxiyanın ruhi mərkəzi Qomionitsa, Moştanitsa və Liple monastırlarıdır.
- Fəaliyyət göstərən
- Qomionitsa
- Krupa na Vrbase
- Liple
- Moştanitsa
- Stuple
- Osovitsa (Motaitsa yaxınlığında, Kobaşami və Prnyavor arasında)
- Dağıdılmış
- Curcevats (Priedor yaxınlığında)
- Miloşevats (Priedor yaxınlığında)
- Karanovats (Qradişka yaxınlığında)
- Yevgeni (Letitsa) (5 noyabr 1900 — 27 dekabr 1907)
- Vasili Popoviç (28 sentyabr 1908 — 11 noyabr 1938)
- Platon (Yovanoviç) (8 dekabr 1939 — 5 may 1941)
- Vasili (Kostiç) (20 may 1947 — 20 may 1961)
- Andrey (Fruşiç) (20 may 1961 — 19 may 1980)
- Yefrem (Milutinoviç) (19 may 1980-ci ildən)
- БАНЯ-ЛУКСКАЯ ЕПАРХИЯ // Pravoslav Ensiklopediyası. — Moskva. : Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2002. — Т. IV. — С. 307-308. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-009-9.
