Balaban Paşa məscidi (türk. Balaban Paşa Camii) — Türkiyənin Ədirnə ilinin mərkəzində yerləşən XV əsrə aid məscid.[1]
| İslam | |
| Balaban Paşa məscidi | |
|---|---|
| türk. Balaban Paşa Camii | |
 | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Şəhər | Ədirnə |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | XV əsr |
| Dövrü |
 Osmanlı imperiyası |
| Tikdirəni | Balaban Paşa |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Dağılıb | 1920 – 1940-cı illər |
| Bərpası | 2022 – 2023 |
| Vəziyyəti | Restavrasiya olunub (2023) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məscid XV əsrin əvvəllərində II Muradın səltənəti dövründə Tokat və Məntəşə bəylərbəyi Balaban Paşa tərəfindən Ədirnədə tikdirilmişdir. O, məscidlə yanaşı imarətxana da inşa etdirmişdir.[2] Balaban Paşa vəfatından sonra məscidin həzirəsində dəfn olunmuşdur.[3][4]
Balaban Paşa məscidi 1920-ci illərdə dağıntılara məruz qalıb. Məscidin həzirəsindəki daşlar yol inşaatında istifadə olunmuşdur. Ədirnə Vəqflər İdarəsi 1926-cı ildə qəbul etdiyi 227 və 241 saylı qərarlarla məscidin tikinti materiallarının dağıntı kimi satılmasına qərar vermiş və məscidin materialları 30 lirəyə satılmışdır. Məscidin ərazisi 28 sentyabr 1940-cı il tarixli 78 saylı qərarla satışa çıxarılaraq 16 dekabr 1940-cı il tarixli 88 saylı qərarla Ədirnə Bələdiyyəsinin anbar məmuru və mərkəzi kollektor Osman Türkkana kvadrat metri 33 kuruşa satılıb.[5]
Məscid 2022-ci ildə əslinə uyğun yenidən inşasına başlanılmış,[6][7] 2023-cü ildə isə istifadəyə verilmişdir.[8]
Balaban Paşa məscidinin orijinalı taxta damlı və 1 minarəli idi.
-
Məscidin fasadı -
Balaban Paşa məscidi və həyətindəki qəbiristanlıq -
Məscidin yandan görünüşü -
Məscidin həyətindəki qəbiristanlıqdakı məzarlar
- ↑ Tosyavizade, Rıfat Osman. Edirne Evkaf-ı İslamiyye Tarihi Camiler ve Mescitler (türk). 1999.
- ↑ "Edirne İmaretleri" (türk). 28-12-2024 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Tosyavizade, Rıfat Osman. Edirne Rehnüması (türk). Edirne Valiliği Yayınları. 2019.
- ↑ Kazancıgil, Ratip. Edirne Mahalleleri Tarihçesi 1529-1990 (türk). 1999.
- ↑ Kazancıgil, Ratip. Edirne İmaretleri (türk). 1999.
- ↑ "Balaban Paşa Mescidi Yeniden İnşa Ediliyor". www.edirnetv.com (türk). 12-10-2022. 28-12-2024 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Balaban Paşa Mescidi" aslına uygun yeniden inşa ediliyor" (türk). 13-10-2022. 28-12-2024 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Kaybolan Tarih Yeniden Gün Yüzüne Çıktı" (türk). 18-05-2023. 28-12-2024 tarixində arxivləşdirilib.