Əbu Abdillah Bədrəddin Məhəmməd ibn Abdullah əş-Şibli əd-Dəməşqi ət-Trablusi (ərəb. محمد بن عبد الله الشبلي; 1312[1], Dəməşq – 1367[1], Tripoli) — Hənəfi hüquqçusu.[2]
| Bədrəddin Şibli | |
|---|---|
| ərəb. بدرالدين الشبلي | |
| Doğum tarixi | 1312[1] |
| Doğum yeri | Dəməşq |
| Vəfat tarixi | 1367[1] (54–55 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | fiqh |
Hiceri 712-ci (1312) Dəməşqin Şibliyyə qəsəbəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini burada almışdır. Hicri 730-cu (1330) ildən sonra Qahirəyə gedərək Əbu Həyyan əl-Əndəlüsi, Zəhəbi, Cəmaləddin əl-Mizzi, İbn Fəzlullah əl-Öməri kimi alimlərin dərs məclislərində iştirak etmişdir. Hicri 737-ci (1336) ildə Qüdsə gedərək Məscidül-Əqsanın baş imamı Əbu Səid Xəlil ibn Keykəldi əl-Əlaiyə tələbəlik etmişdir. Şam bölgəsinin tanınmış alimlərindən olan Şibli hicri 755-ci (1354) ildə Tripoli-Şam qazısı təyin edilmiş və hicri 769-cu ilin Səfər ayında (1367-ci ilin oktyabrı) vəfat edənə qədər bu vəzifədə qalmışdır. Müəllimi Zəhəbi Şiblini fəqih, mühəddis, alim, tələbələrin zəkalılarından və gənclərin fəzilətlilərindən biri kimi xarakterizə etmişdir.[3] İbn Həbib əl-Hələbi də Şiblini dəyərli bir alim olduğunu, silahlanıb sahildəki ribatlarda (gözətçi qülləsi) növbə çəkdiyi, Tripolidə onunla dəfələrlə görüşüb elmindən bəhrələndiyi qeyd etmişdir.[2]
Şiblinin 30-a yaxın əsər qələmə aldığı güman edilir. O, bu əsərlərindən 8-inin adını öz əsərində[4] qeyd etmişdir. Qələmə aldığı əsərlərdən bəziləri aşağıdakılardır:[2]
- Məhasinül-vəsail ilə mərifətil-əvail. Əsər 23 fəsildir.
- Əkamül-mərcan fi əhkamil-can. Cinlər haqqındaki xəbər və hökümlərdən bəhs edən bu əsər, bir müqəddimədən, 140 bölmədən və bir xətimədən ibarətdir. Əsər "Cinlerin Esrarı" adı ilə türk dilinə tərcümə edilmişdir.
- Şərhul-Quduri. Qudurinin "əl-Muxtəsər" adlı əsərinin şərhidir.
- Təskifül-əlsinə bi-tərifil-əzminə. Ərəp dili ilə bağlı qələmə alınmış əsər.
- Zəhvül-bədi fi zəhrir-rəbi. Hədis elmi ilə bağlı qələmə alınmış əsər.
- Kəşfül-ibham bi-şərhil-əhkam (Şəhrul-Ümdə fil-əhkam). Cəmmailinin "Ümdətül-əhkam" adlı əsərinin şərhidir.