Azad Systems — pilotsuz uçuş aparatları istehsal edən İsrail–Azərbaycan birgə şirkəti.
| Azad Systems | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Tipi | dövlətə məxsus müəssisə |
| Sənaye | maşınqayırma |
| Məhsulu | pilotsuz uçuş aparatı |
| Təsis tarixi | 2011 |
| Baş qərargahın yeri | |
2009-cu ildə[1] İsraillə Azərbaycan arasında Azərbaycanda PUA istehsalı zavodunun tikintisinə dair saziş imzalanmışdır. 2011-ci ilin mart ayında İsrailin "Aeronautics Defense Systems" şirkətinin yardımı ilə müəssisə "AZAD Systems Co." adı ilə istifadəyə verilmişdir. Azərbaycanın bundan əvvəl Aerostar pilotsuz uçuş aparatları satın almışdı.[2] Həmin andan şirkət "Qaranquş" adı ilə "Orbiter" 2M və "Şahin" adı ilə "Aerostar" istehsalına başlamışdır.[3][4] Müəssisənin 30% lokallaşma səviyyəsinə çatması planlaşdırılırdı. Şirkət istehsal olunan PUA-ların sayı ilə bağlı rəsmi məlumat verməsə də, 2020-ci ildə Qarabağda hərbi əməliyyatların başlanmasına qədər "Şahin" PUA-larının yan nömrələrinə əsasən, azı 60 ədəd istehsal edilmişdir.[5]
2014-cü ildə müəssisədə istehsalına başlanılan yeni "Orbiter 3" taktiki pilotsuz uçan aparatı təqdim edildi. 2016-cı ildə Qarabağda lokal eskalasiya zamanı bu PUA-lardan biri Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulan avadanlıqlar arasında aşkar edilmişdir.[2] 2020-ci ildə hərbi əməliyyatların başlanğıcında istehsal edilən "Orbiter 3" pilotsuz təyyarələrinin sayı yüzlərlə idi.[5]
2017-ci ildə "Azad Systems" şirkəti "Zərbə 1K" adlandırılan "Orbiter 1K" kamikadze PUA istehsalına başlamışdır. İsraildən alınmış və Azərbaycanda istehsal olunan "Orbiter 2M", "Orbiter 1K" və "Orbiter 3" pilotsuz təyyarələri 2020-ci ilin iyulunda baş tutmuş Tovuz döyüşləri zamanı Azərbaycan tərəfi tərəfindən istifadə edilmişdir.[5]
- ↑ "Азербайджан намерен начать производство беспилотников". 2020-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-04.
- ↑ 1 2 Виктор Кузовков. Ужас с неба: Азербайджан выигрывает у Армении за счет беспилотников // Новые известия. — 2020. — 8 oktyabr. 2021-07-10 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Президент Азербайджана принял участие в открытии ряда предприятий оборонной промышленности". 2016-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-23.
- ↑ "Azərbaycan yeni hərbi texnika hazırlayıb – Foto". Oxu.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-01-24.
- ↑ 1 2 3 Леонид Спаткай. Беспилотники в боевых действиях в Нагорном Карабахе. ISBN 5043382945.