Azərbaycan ali mədəniyyəti

Sovet dövründə "ali mədəniyyət" anlayışı milli meyarların təsdiqləndiyi bir vasitə kimi, müstəmləkə keçmişini əks etdirirdi. Sovet dövründə Azərbaycan ali mədəniyyətinin legitimliyi sovet hakimiyyəti tərəfindən onun tanınması və qəbulu ilə bağlı idi.^[1]

Rus əsilli Azərbaycan rejissoru Aleksandr Tuqanovun Azərbaycan teatrının inkişafında rolu böyük olmuşdur, Azərbaycan teatrı üçün, gələcəyin parlaq simalarını yetişdirmişdir. O, klassik Avropa və rus dram əsərlərini Azərbaycan Dram Teatrında səhnəyə qoymuşdur. "Azərbaycan Xalq Artisti" adına layiq görülən Tuqanov Azərbaycan sovet teatrının banisi sayılan Cəfər Cabbarlı ilə birlikdə işləmişdir. Şərq mədəniyyətinə uyğun hazırlanmış "Hamlet" tamaşası ilə, o, 1930-cu ildə Moskvada Azərbaycanı təmsil etmişdir. Buna görə də Tuqanov Sovet Azərbaycan ali mədəniyyətinin yaradıcılarından biri kimi xatırlanır. Bu mədəniyyət Azərbaycanın milli kapitalı idi, xaricə ötürülməsi və istifadə edilməsi üçün yaradılmışdı.^[2]

1954-cü ildə çəkilmiş "Doğma xalqıma" (rus. Родному народу) sənədli filmində Rəşid Behbudov başda olmaqla, Azərbaycan mədəniyyətinin parlaq simaları Azərbaycan ali mədəniyyətini öz xalqlarına təqdim edirdi. Filmdə nümayiş edilən Azərbaycan ali mədəniyyətinin nümunələri Stalin dövründə yaradılmışdır.^[3]

•  
  Abbas Mirzə Şərifzadə "Hamlet" rolunda. 1926-1927-ci illər.
•  
  "Koroğlu" operasının afişası. 1939-cu il.
•  
  "Qız qalası" baleti. 1940-cı il.

• Kitabi-Dədə Qorqud – sovet dövrünün əvvəllərində Azərbaycan mədəniyyəti üçün arzuolunmaz hesab edilən dastan.
• Azərbaycanda Novruz bayramı – sovet dövründə uzun müddət qeyd edilməyən bayram.

• DeHaan, H. D. (2021). Remembering our worth: commemorating the Azerbaijani nation through cultural exchange. Canadian Slavonic Papers, 63(1–2), 168–188. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00085006.2021.1915523 Arxivləşdirilib 2024-07-14 at the Wayback Machine