Azərbaycan Respublikası "Təhsil" Cəmiyyəti 1986-cı ildən qeyri-rəsmi, 1990-cı ilin avqustundan rəsmi fəaliyyət göstərir. Məqsəd xalqın zamanla ayaqlaşması naminə maarifləndirmə işini sürətləndirməkdədir. 1980-ci ilin ikinci yarısında SSRİ-də gedən yenidənqurma dövründə respublikanın görkəmli ziyalılarını narahat edən məsələlərdən biri də təhsil sistemində yaranmış neqativ hallar idi. Ona görə də ziyalıların təşəbbüs qrupu istedadlı gənclərə qayğı göstərilməsi məqsədilə belə bir qurumun yaradılması ilə əlaqədar Mərkəzi Komitənin ideoloji Şöbəsinə müraciət etdi. Ideoloji şöbə ictimaiyyətin fikrini öyrənmək məqsədilə Azərbaycan Lenin Kommunist Sosioloji Tədqiqat Şöbəsinə bu işlə məşğul olmaq tapşırıldı. Şöbənin rəhbəri Əhməd Qəşəmoğlunun başçılığı ilə dəfələrlə "Bilik" Cəmiyyətində, ayrı-ayrı təhsil ocaqlarında, Təhsil Nazirliyində, Elmi Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutunda (ETPEİ) geniş ictimaiyyətin iştirakı ilə müzakirə olunub rəylər alındıqdan sonra 1989-cu ilin 28 oktyabrında ETPEİ-in akt zalında "Təhsil" Cəmiyyətinin təsis konfransı keçirildi. Konfransda ibadət İdarə Heyəti seçildi. İdarə Heyətinə respublikanın aşağıdakı ziyalıları seçildi. 1990-cı il fevralın 28-də "Azərbaycan Müəllimi" qəzetində Cəmiyyətin Nizamnaməsi çap olunaraq xalqın müzakirəsinə verildi, həmin Nizamnamə Bakı Dövlət Universitetinin, Azərbaycan Texniki Universitetin, Azərbaycan Neft Akademiyasının və "Şuşa" qəzetlərində də nəşr olundu. Cəmiyyətin nizamnaməsində Daxili İşlər Nazirliyi, Arbitraj və Maliyyə Nazirliyi baxıb münasibətlərini bildirdikdən sonra 1990-cı ilin avqustunda Ədliyyə Nazirliyində qeydə alındı. Təkrarən 1991-ci ilin may və 1993-cü ilin noyabr ayında Ədliyyə Nazirliyində yenidən qeydiyyatdan keçmişdir. 1994-cü ilin aprel və 1994-cü ilin may ayında qurultay keçirilmişdir.

"Təhsil" Cəmiyyətinin əsas fəaliyyəti təhsil və elmin inkişafına ictimai dəstək və qayğı göstərməkdir.

Təhsildə aparılan islahatlara dəstək vermək, problemlərin aşkar edilməsi və həlli yollarını müzakirə etmək, təhsilin keyfiyyətinin təlim-tərbiyənin, mənəvi, milli, əxlaqi və bəşəri dəyərlərin yüksəldilməsinə nail olmaq.

• üzvü və "Elm, təhsil və tədqiqat" bölməsinin koordinatoru;
• BMT nəzdində QHT qrumunun üzvü.

1. "Uşaq evləri və internat məktəblərindən ayrılan gənclərin peşə bacarıqlarının artırılması və işlə təmin olunmasına dəstəyin göstərilməsi"
2. "I Təsəvvüf Araşdırmaları Beynəlxalq Simpoziumu: Nəsimi-650"
3. "İxtisas seçimi və peşə rəhbəri seminarları"
4. "Məcburi köçkün məktəblərində elm və təhsilə marağın təşviq edilməsi"
5. "Respublika müəllimlərinin beynəlxalq seminarı"
6. "Çağdaş Azərbaycanda elm və təhsilin prioritet istiqamətləri" mövzusunda konfrans
7. "Təbii resurslarla zəngin olan ölkələrdə insan kapitalının inkişafı problemləri: dünya təcrübəsi və Azərbaycan"