Aytac Əhmədova və ya jurnalist imzası ilə Aytac Tapdıq (tam adı: Aytac Soltan qızı Əhmədova; 18 iyul 1993, Bakı) — azərbaycanlı jurnalist və siyasi məhbus; 2014-cü ildən "Meydan TV"nin reportyoru.
| Aytac Tapdıq | |
|---|---|
| Aytac Tapdıq 2024-ci ildə | |
| Doğum tarixi | 18 iyul 1993 (32 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
|
| Fəaliyyəti | jurnalist, siyasi məhbus |
| Fəaliyyət illəri | 2015-ci ildən |
| Tanınır | "Meydan TV"nin jurnalisti |
Aytac Tapdıq peşə fəaliyyəti ərzində dəfələrlə saxlanmalarla, polis müqaviməti və pis rəftarla üzləşmiş, 6 dekabr 2024-cü ildə isə Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsinin (BŞBPİ) İstintaq və Təhqiqat İdarəsində "Meydan TV" jurnalistləri barəsində açılmış cinayət işi çərçivəsində şübhəli şəxs qismində saxlanılmış, dekabrın 8-də Xətai Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə isə həbs edilmişdi.[1][2]
Aytac Tapdıq və iş üzrə həbs edilən daha altı nəfər (sonradan, 2025-ci ilin fevral-avqust ayları ərzində iş üzrə daha beş nəfər həbs edilmişdi) barəsində Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, əvvəlcədən əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülmüşdü. Avqustda isə ibtidai istintaqı aparan BŞBPİ İstintaq və Təhqiqat İdarəsi işi üzrə təqsirləndirilən şəxslərə, o cümlədən Aytac Əhmədovaya qarşı yeni ittihamlar irəli sürmüşdü. Bununla da onların hər biri ümumi olaraq Cinayət Məcəlləsinin 8 maddəsi ilə ittiham olunurdu: Cinayət Məcəlləsinin 192.2.2-ci (külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıq), 192.2.3-cü (…mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 193–1.3.1-ci (Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma), 193–1.3.2-ci (…xeyli miqdarda törədildikdə), 206.4 (mütəşəkkil dəstə tərəfindən qaçaqmalçılıq), 213.2.1 (vergiləri ödəməkdən yayınma — mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 320.1 (sənəd saxtalaşdırma), 320.2 (saxta sənədlərdən istifadə etmə).[3]
Aytac Tapdıq və iş üzrə həbs edilmiş digər jurnalistlər birqayda olaraq ittihamları rədd etmiş, həbslərini peşə fəaliyyətləri ilə əlaqəndirmişdi. Onların həbsi ABŞ Dövlət Departamenti və Avropa Parlamenti tərəfindən,[4][5] həmçinin bir sıra nüfuzlu yerli və beynəlxalq insan hüquqları təsisatları tərəfindən siyasi motivli hesab olumuş, onların azadlığa buraxılması üçün Azərbaycan iqtidarına çağırışlar edilmişdi.
Hazırda Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidmətinin Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılır.[6]
Aytac Soltan qızı Əhmədova 1993-cü il, iyulun 18-də Bakı şəhərində anadan olub. 2010-cu ildə Yasamal rayonunda 158 nömrəli tam orta məktəbdən məzun olub. 2010-cu ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qəbul olub. 2014-cü ildə Bakı Jurnalistika Məktəbini (BJM) bitirib.[7]
2015-ci ildən Meydan TV-də jurnalist-reportyor olaraq çalışır. 2022-ci ildə Meydan TV-də yayımlanan MeyArt proqramının aparıcısı olub. Peşə fəaliyyəti ərzində dəfələrlə saxlanmalarla, polis müqaviməti və pis rəftarla üzləşib.[7]
2015-ci ilin sentyabrında o, polislər tərəfindən oğurlanaraq Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinə (BMCMİ) aparılıb və jurnalist fəaliyyəti ilə bağlı sorğu-sual edilib. Daha sonra 2016-cı ilin fevralında Aytac Əhmədova Baş Prokurorluğun Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə istintaq idarəsinə çağırılaraq 2014-cü il, mayın 12-də Meydan TV-nin vəzifəli şəxsləri barəsində açılmış 142006023 saylı cinayət işi üzrə şahid qismində dindirilib.
2018-ci il, oktyabrın 3-də Aytac Əhmədova Sabunçu rayonunun Zabrat qəsəbəsində peşə fəaliyyətinin icrası zamanı, çəkiliş apararkən saxlanılıb və Sabunçu Rayon Polis İdarəsinin 15-ci polis bölməsinə aparılıb. Hadisə təxminən saat 19:00 radələrində baş verib. Təxminən üç saat polis bölməsində saxlanılan Əhmədova bildirib ki, ona qarşı fiziki təzyiq göstərilib. Həmçinin onun ştativi və kamerası əlindən alınıb.[8] Jurnalistin sözlərinə görə, mülki geyimdə olan bir polis əməkdaşı onu sillə ilə vurub.[9] Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin rəis müavini, polis polkovniki Orxan Mansurzadə hadisə ilə bağlı açıqlamasında bildirib ki, Aytac Əhmədovaya polis əməkdaşları tərəfindən təzyiq göstərilməsi barədə iddialar həqiqətə uyğun deyil.[10]Aytac Əhmədova baş verənlərlə bağlı Baş Prokurorluğa müraciət edib.[11]
2019-cu il, mayın 23-də o, peşə fəaliyyətini yerinə yetirən zaman növbəti dəfə tzyiqə məruz qalıb. Əhmədova Prezident Administrasiyasının inzibası binasının qarşısında heç bir səbəb göstərilmədən polislər tərəfindən saxlanılıb və təxminən üç saat ərzində Səbail Rayon Polis İdarəsinin 9-cu polis bölməsində saxlanıdıqdan sonra sərbəst buraxılıb.[12]
2022-ci, dekabrın 14-də Aytac Tapdıq və Meydan TV-nin digər jurnalisti Xəyalə Ağayeva Xankəndi–Laçın yolunda etiraz aksiyasını işıqlandırmağa getsə də, orada "mülki geyimli və qara maskalı şəxslər" tərəfindən saxlanılmışdı.[13] Heç bir səbəb göstərilmədən və izahat verilmədən, onlar sadəcə maşına mindirilib geri göndərilmişdi. Sərbəst buraxılmazdan əvvəl onların telefonları müsadirə edilmiş, video görüntülərin bir hissəsi isə silinmişdi. Bununla belə Tapdıq və Ağayeva lentə aldığı materialların bir hissəsini saxlamağa nail olmuş, həmin materiallar etiraz aksiyasında müstəqil media nümayəndələri tərəfindən lentə alınan yeganə material olmuşdu.[14]
2024-cü ilin noyabrında Xəyalə Ağayeva və Aytac Tapdıq BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı (COP29) zamanı heyvan hüquqları fəalı Kamran Məmmədlinin etirazını işıqlandıran zamanı mühafizəçilər tərəfindən saxlanılmışdı. Ağayeva və Tapdığ zorla xidməti otağa aparılmış, ardınca isə onlar tədbir ərazisindən çıxarılmışdı.[15]
2020-ci il, fevralın 11-də Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) inzibati binasının qarşısında deputatlığa namizədlərin etiraz aksiyasını işıqlandıran zaman Aynur Elgünəşlə birgə polislər tərəfindən saxlanılıb. Polislərin zor tətbiq etməsi nəticəsində Aytac Əhmədova yüngül bədən xəsarəti almışdı.[16][17] Sərhədsiz Reportyorlar (RSF) baş verən hadisəni sərt qınamış və Azərbaycan iqtidarının plüralizmi məhv etdiyini bildirmişdi.[18][19]
Aytac Əhmədova 2019–2024-cü illərdə 8 mart tarixlərində baş tutan feminist aksiyalarında iştirak edib. O, Azərbaycan hökumətindən qadınlara qarşı zorakılıqla mübarizə aparmaq, həmçinin Avropa Şurasının Qadınlara qarşı zorakılığın və məişət zorakılığının qarşısının alınması və onlarla mübarizə haqqında Konvensiyaya (İstanbul Konvensiyası) qoşulmağı tələb edib. Aytac Əhmədova bu aksiyaların təşkilində də fəal iştirak edib və onların qətnamələrini səsləndirib.[20][21][22] 2021-ci ildə o, feministlərin aksiyası zamanı polislər tərəfindən saxlanılıb və polis şöbəsinə aparılıb.[23]
Aytac Əhmədova 16 sentyabr 2015-ci il, saat 16:00 radələrində Yasamal rayonu ərazisində polislər tərəfindən saxlanılaraq Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinə (BMCMİ) aparıldı.[24][25] Əhmədovaya idarədə "Meydan TV"nin fəaliyyəti, rəhbərliyi, jurnalistlərin maaşları, etirazlara səbəb olan Mingəçevir şəhər polis şöbəsində dünyasını dəyişən Bəhruz Hacıyevin meyitininin videonu necə yayılması ilə bağlı suallar verildi. Əhmədova saat 21:00 radələrində sərbəst buraxıldı. "Meydan TV"nin rəhbəri Emin Milli Əhmədovanın saxlanması və qanunsuz dindirilməsini "Meydan TV"yə qarşı təzyiq olduğunu vurğuladı.[26]
Çoxsaylı yerli və beynəlxalq hüquq müdafiə təsisatları, o cümlədən "Human Rights Watch" (HRW), "Sərhədsiz Reportyorlar" (RSF) və "Amnesty International" Aytac Əhmədovanın oğurlanmasını və idarədə dindirilməsini sərt tənqid etmişdi.[27][28][29]
Aytac Əhmədova baş verənlərlə bağlı Baş Prokurorluğa müraciət etdi. Vəkili Zibeydə Sadıqovanın sözlərinə görə, Aytac Əhmədova 16 sentyabr 2015-ci ildə "Meydan TV"nin jurnalisti olduğu üçün Daxili İşlər Nazirliyinin polisləri tərəfindən saxlanılıb. O, evində qanunsuz axtarışa məruz qalıb, şəxsi əşyaları müsadirə edilib, həmçinin, idarədə dindirilən zaman, qeyri-insani və ləyaqəti alçaldan rəftara məruz qalıb. Bununla belə Baş prokurorun birinci müavini, 2-ci dərəcəli dövlət ədliyyə müşaviri Rüstəm Usubov cinayət işinin başlanmasının rədd edilməsi barədə qərar verib. Bundan sonra Sadıqova Aytac Əhmədovanın hüquqlarının müdafiəsi üçün Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə (AİHM) müraciət edəcəyini vurğuladı.[30]
5 fevral 2016-cı ildə[31] Aytac Əhmədova Baş Prokurorluğun Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə istintaq idarəsində Meydan TV-nin vəzifəli şəxsləri barəsində açılmış cinayət işi çərçivəsində şahid qismində dindirilmişdi.[32] 2015–2019-cu illərdə onun Azərbaycandan çıxışına qadağa qoyulmuşdu.[33] 2016-cı ilin iyununda Əhmədova çıxışına qoyulan qadağa ilə bağlı məhkəmədə iddia qaldırdı. İyunun 30-da Bakı Şəhəri Nəsimi Rayon Məhkəməsində hakim Elman İsayevin sədrliyi ilə Əhmədovanın ölkədən çıxış qadağası ilə bağlı şikayətinə baxıldı. Onun sözlərinə görə, prokurorluğun nümayəndəsi məhkəmədə bildirib ki, ölkədən çıxış qadağası Meydan TV-nin vəzifəli şəxsləri barəsində açılmış cinayət işi ilə bağlıdır. Yekunda məhkəmə şikayəti icraata qəbul etməkdən imtina edib. Əhmədovanın vəkili qadağanın əsassız olduğunu qeyd edirdi. Jurnalistin vəkili Zibeydə Sadıqova bildirmişdi: "Aytac Əhmədova cinayət işində, nə şübhəli şəxs, nə də təqsirləndirilən şəxs qismində çıxış etmir. Bu qadağa qanunsuzdur, çünki jurnalistin hərəkət etmək azadlığını pozur və onun peşə fəaliyyəti ilə bağlı əsassız təqiblərə şərait yaradır". Tanınmış vəkil Yalçın İmanov da Nəsimi Rayon Məhkəməsinin mövqeyi ilə razılaşmadığını bildirmişdi.[34]
İyulun 14-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsi də Aytac Əhmədovanın ölkədən çıxış qadağası ilə bağlı şikayətini təmin etməyib və Nəsimi Rayon Məhkəməsinin şikayəti icraata qəbul etməməklə bağlı qərarını qüvvədə saxlayıb.[35]
2017-ci ilin iyul ayında o, yenidən Baş Prokurorluğun Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə istintaq idarəsində dindirilmişdi.[36]
21 sentyabr 2023-cü ildə Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) Aynur Qənbərova və başqaları Azərbaycana qarşı işi üzrə qərarını açıqlamışdı. AİHM-in nəticələrinə görə, Azərbaycan iqtidarı jurnalistlərin hərəkət etmək azadlığı (İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyanın 2-ci maddəsi) və səmərəli hüquqi müdafiə vasitələri hüququnun (Konvensiyanın 13-cü maddəsi) pozmuşdur. AİHM-nin qərarına əsasən hər bir ərizəçiyə mənəvi ziyana görə 5000 avro kompensasiya və məhkəmə xərcləri üçün əlavə 500 avro ödənmişdir.[37]
2025-ci ilin martında Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi (AİHM) Aytac Əhmədova Azərbaycana qarşı işi ilə bağlı da qərar çıxarmışdı. Əhmədovanın iddiasına əsasən, 2015-ci ilin sentyabrında Daxili İşlər Nazirliyinin Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin əməkdaşları onun mənzilində axtarış apararaq, heç bir order və məhkəmə qərarı olmadan kompüterini götürmüşdülər. Onun ailəsi ilə evdə və çimərlikdə çəkdirdiyi bəzi şəxsi foto və videolar saxta şəxslərə məxsus olan müxtəlif "Facebook" hesablarında yayımlanmışdı. Əhmədova şəxsi həyatına hörmət hüququnun Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 6-cı (Ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ) və 8-ci (Şəxsi həyata və ailə həyatına hörmət hüququ) maddələri ilə qorunmadığını və hakimiyyət orqanlarının onun bununla bağlı şikayətlərini araşdırmadığını iddia etmişdi. AİHM-nin qərarına əsasən, Aytac Əhmədova ilə bağlı Konvensiyanın 8-ci maddəsi (Şəxsi həyata və ailə həyatına hörmət hüququ) pozulmuş hesan olunmuşdu. Qərara əsasən, Azərbaycan hakimiyyəti ona mənəvi zərər və məhkəmə xərclərinə görə 5500 avro kompensasiya ödəmişdir.[38]
6 dekabr 2024-cü ildə, günorta saatlarından etibarən sosial medialarda "Meydan TV"nin jurnalistləri, həmçinin bir sıra vətəndaş cəmiyyəti fəalları da daxil olmaqla 15-ə yaxın şəxsin polislər tərəfindən oğurlanması barədə məlumatlar yayılmışdı.[39][40] Axşam saatlarında Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidməti tərəfindən Azərbaycana qeyri-qanuni xarici valyuta gətirməsi ilə əlaqədar daxil olan məlumat əsasında polislər tərəfindən bir neçə şəxsin araşdırma çərçivəsində saxlanılması, həmçinin bir sıra ünvalarda əməliyyat-axtarış tədbirlərinin aparılması barədə rəsmi məlumat verilmişdi.[41]
Məlumata əsasən "Meydan TV" jurnalistləri Aytac Əhmədova (Tapdıq) və daha altı nəfər — Aynur Qənbərova (Elgünəş), Aysel Umudova, Xəyalə Ağayeva, Natiq Cavadlı və Ramin Cəbrayılzadə (DEKO),[42] həmçinin Bakı Jurnalistika Məktəbinin direktor müavini Ülvi Tahirov Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsinin (BŞBPİ) İstintaq və Təhqiqat İdarəsində "Meydan TV"nin jurnalistləri barəsində açılmış cinayət işi çərçivəsində şübhəli şəxs qismində saxlanılmışdı. Onların hər biri barəsində Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq — qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülmüşdü. Onlar birqayda olaraq ittihamları rədd etmiş, həbslərini peşə fəaliyyətləri ilə əlaqəndirmişdi.[43]
Dekabrın 8-də Xətai Rayon Məhkəməsində Aytac Tapdıq və saxlanılan digər altı nəfər barəsində həbs qətimkan tədbirinin seçilməsi ilə bağlı istintaq orqanın təqdimatına baxılmışdı. Xətai Rayon Məhkəməsinin hakimi Sülhanə Hacıyevanın sədrliyi ilə ayrı-ayrılıqda baş tutan iclaslarda təqdimatlara baxılmışdı. Nəticədə təqdimatlar təmin edilmiş və Aytac Tapdıq da daxil olmaqla saxlanılan şəxslərin hər biri barəsində 4 ay müddətinə həbs qətimkan tədbiri seçilmişdi. Məhkəmə qərarından sonra Aytac Tapdıq Sabunçu rayonunun Zabrat qəsəbəsində Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidmətinə tabe olan Bakı İstintaq Təcridxanasına göndərilmişdi.[44]
Aytac Əhmədova Xətai Rayon Məhkəməsinin 8 dekabr 2024-cü il tarixli qərarından apellyasiya şikayəti vermişdi.[45] Dekabrın 13-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində hakim Elbəy Allahverdiyevin sədrliyi ilə baş tutan iclasda Aytac Əhmədovanın apellyasiya şikayəti təmin edilməmişdi.[46] Aytac Əhmədova məhkəmə iclasında özünü növbəti dəfə təqsirsiz hesab etmişdi. Onun hüquqlarını müdafiə edən vəkili Cavad Cavadovun sözlərinə görə, valyuta qaçaqmalçılığında iştirakına dair heç bir dəlil olmadan Aytac Əhmədova da daxil olmaqla jurnalistlər haqqında həbs qərarının verilməsi İnsan hüquqları və əsas azadlıqlarının müdafiəsi haqqında Avropa Konvensiyasının 5-ci (Azadlıq və toxunulmazlıq hüququ) və 18-ci (Hüquqlarla bağlı məhdudlaşdırmalardan istifadənin hədləri) maddələrini pozur.[47][48]
23 yanvar 2025-ci ildə Xətai Rayon Məhkəməsində hakim Rəfail Sadıxovun sədrliyi ilə baş tutan iclasda Aytac Əhmədova barəsində seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin ev dustaqlığı qətimkan tədbiri ilə əvəz edilməsi ilə bağlı müdafiə tərəfinin vəsatətinə baxılmışdı. Məhkəmədə vəsatəti müdafiə edən vəkil Cavad Cavadovun bildirmişdi ki, Aytac Əhmədovanın həbsdə saxlanılmasının zəruriliyinə şübhə üçün heç bir əsaslı səbəb yoxdur. Cavadovun sözlərinə görə, istintaq orqanı hələ də valyuta qaçaqmalçılığı ittihamını əsaslandıran sübut və dəlilləri təqdim etməmişdi. Aytac Əhmədovanın özü həbsinin siyasi sifarişlə, sırf jurnalist fəliyyətinə görə həyata keçirildiyini bildirmişdi. Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinin (BŞBPİ) İstintaq və Təhqiqat İdarəsinin müstəntiqi Nicat Osmanov istintaqın davam etmə ehtimalını və onun azadlığa buraxılmasının istintaqın gedişinə mane olacağını əsas gətirmiş və Aytac Əhmədovanın azadlığa buraxılmasına etiraz etmişdi. Məhkəmə Əhmədovanı azadlığa buraxmaqdan imtina edib.[49]
24 iyun 2025-ci ildə Xətai Rayon Məhkəməsi istintaq orqanının Aytac Əhmədova barəsində seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin üçüncü dəfə uzadılması ilə bağlı vəsatətinə baxmışdı. Məhkəmənin qərarına əsasən Əhmədova barəsində seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin müddəti 2025-ci il oktyabrın 6-dək uzadılmışdı.[50]
4 iyul 2025-ci ildə Bakı Apellyasiya Məhkəməsi müdafiə tərəfinin həbs qətimkan tədbirinin uzadılması ilə bağlı qərardan (24 iyun 2025-ci il tarixli) verdiyi apellyasiya şikayətinə baxmışdı. Hakim Anar İbrahimovun sədrliyi ilə baş tutan məhkəmə iclasında apelıyasiya şikayəti təmin edilməmişdi.[51]
28 avqust 2025-ci ildə ibtidai istintaqı BŞBPİ İstintaq və Təhqiqat İdarəsində aparılan cinayət işi üzrə təqsirləndirilən şəxslərə, o cümlədən Aytac Əhmədovaya qarşı yeni ittihamlar irəli sürüldü. Bununla da onların hər biri ümumi olaraq Cinayət Məcəlləsinin 8 maddəsi ilə ittiham olunurdu: Cinayət Məcəlləsinin 192.2.2-ci (külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıq), 192.2.3-cü (…mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 193–1.3.1-ci (Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma), 193–1.3.2-ci (…xeyli miqdarda törədildikdə), 206.4 (mütəşəkkil dəstə tərəfindən qaçaqmalçılıq), 213.2.1 (vergiləri ödəməkdən yayınma — mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 320.1 (sənəd saxtalaşdırma), 320.2 (saxta sənədlərdən istifadə etmə).[3]
23 sentyabr 2025-ci ildə Xətai Rayon Məhkəməsi istintaq orqanının Aytac Əhmədova barəsində seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin dördüncü dəfə uzadılması ilə bağlı vəsatətinə baxmışdı. Məhkəmənin qərarına əsasən Əhmədova barəsində seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin müddəti 2026-cı il yanvarın 6-dək uzadılmışdı.[52]
Meydan TV jurnalistlərinin həbsi beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən sərt tənqid edilib. Azərbaycanın müxalifət düşərgəsi – Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP), Müsavat Partiyasının, REAL Partiyasının və Milli Şuranın liderləri jurnalistlərinin həbsini pisləyən bəyanatlarla çıxış ediblər.[53]
"Amnesty International" beynəlxalq insan hüquqları təsisatı jurnalistlərin həbsini pisləyən bəyanat yaymışdı. "Amnesty International"ın bəyanatında deyilirdi: "Biz bu son həbsləri pisləyir və Azərbaycan iqtidarını jurnalistləri və media işçilərini dərhal azad etməyə çağırırıq. Biz BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransından (COP29) sonra qisaslardan qorxurduq və indi BMT-yə üzv dövlətləri hələ də COP29 sədri olan Azərbaycanda davam edən basqılara cavab verməyə çağırırıq". "Amnesty International" təşkilatı "Meydan TV" jurnalistləri də daxil olmaqla, baş verən son həbsləri bir il əvvəl başlayan və müstəqil, tənqidi səsləri susdurmağa yönəlmiş basqıların bir hissəsi hesab etdiyini də vurğulamışdı.[54]
"Sərhədsiz Reportyorlar" (RSF) da jurnalistlərin həbsini pisləyən bəyanat yaymışdı.[55] RSF-in özünün rəsmi "X" hesabında bildirmişdir: "Sərhədsiz Reportyorlar bu yeni həbsləri pisləyir, onların və saxta ittihamlarla biabırçı şəraitdə saxlanılan digər 13 jurnalistin dərhal azadlığa buraxılmasına çağırır".[55]
"Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi"nin (CPJ) bəyanatında "Azərbaycan iqtidarının Natiq Cavadlını, Xəyalə Ağayevanı, Aytac Əhmədovanı, Aynur Elgünəşi, Aysel Umudovanı və Ramin Cəbrayılzadəni, eləcə də son aylarda oxşar ittihamlarla həbs edilmiş ondan çox jurnalisti dərhal azad etməli olduğunu və müstəqil mətbuata qarşı misli görünməmiş hücuma son qoymalı" olduğunu vurğulamışdı.[56]
Beynəlxalq insan haqları təsisatı olan "Article 19" da jurnalistlərin həbsini pisləmişdi. "Article 19" özünün rəsmi "X" hesabında yazmışdı: "Meydan TV-dən olan ən azı yeddi jurnalist iqlim sammitindən bir neçə həftə sonra saxlanılıb. Bu basqılar Azərbaycanın tənqidə və müxalifətə dözmədiyinin yeni bir xatırlatmasıdır. Mətbuat azadlığına basqılarla mübarizə aparmağa davam edilməlidir".[57]
"Freedom Now" insan haqları təsisatı da Azərbaycanda müstəqil mətbuata təzyiqlərə son qoymaq çağırışlarına qoşulmuşdu. "Freedom Now" özünün rəsmi "X" hesabında "Azərbaycan müstəqil jurnalistləri qəddarcasına təqib etməyə davam edir. Son repressiya hücumu Meydan TV-nin beş jurnalistin açıq-aydın siyasi motivli əsaslarla saxlanılması olub" deyə vurğulamış və onların dərhal azad edilməsini, bu təqiblərə son qoyulmasını tələb etmişdi.[58]
"Qadın Mətbuat Azadlığı Koalisiyası" (WPF) "Meydan TV"ni və "həqiqəti çatdırmaq üçün təhlükəsizliyini riskə atmağa davam edən bütün azərbaycanlı jurnalistlər" ilə həmrəy olduğunu bildirən bəyanat yaymışdı. WPF-nin bəyanatında "mətbuatı susdurmaq demokratiyaya hücumdur" deyə vurğulanmışdı.[59]
Birləşmiş Krallığın Azərbaycandakı səfiri Ferqus Old da həbsləri sərt tənqid etmişdi. "COP29-un sonunda Meydan TV jurnalistlərinin həbs edilməsi demokratik hökumətlərin üzünə vurulan şillədir" deyə o, rəsmi "X" hesabında yazmışdı.[60]
11 dekabr 2024-cü ildə ABŞ Dövlət Katibi Entoni Blinken Azərbaycan fəalları və jurnalistlərinin həbsləri ilə bağlı xüsusi bəyanatla çıxış edib və Azərbaycan hakimiyyətini onların dərhal azadlığa buraxılmasına çağırıb.[61] Rəsmi Bakı Blinkenin bu bəyanatını qərəzli adlandırmış, vətəndaş azadlıqlarının boğulması ilə bağlı ittihamları rədd etmişdir. Blinkenin "Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti və mediasına qarşı təzyiqlərin güclənməsi" adlı bəyanatında o, xüsusilə hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərov, jurnalist Sevinc Vaqifqızı, siyasətçi Azər Qasımlı, iqtisadçı Fərid Mehralızadə, ictimai fəal Bəxtiyar Hacıyev, eləcə də saxlanılmış "Meydan TV" jurnalistləri və insan haqları sahəsində fəaliyyət göstərən bir çox digər şəxslərdən bəhs edib. Həmçinin, ABŞ Dövlət Departamenti də "ABŞ hökuməti yalnız bu həbslərdən yox, həm də Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti və media üzərində artan təzyiqlərdən dərin narahatdır. Biz Azərbaycan hökumətini bu şəxsləri dərhal azad etməyə çağırırıq" deyə bəyanat yayaraq həbsləri qınayıb. ABŞ Dövlət Departamentinin bəyanatına cavab olaraq, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Blinkenin açıqlamasını Azərbaycanın daxili işlərinə müdaxilə olaraq qiymətləndirib. Nazirliyin açıqlamasında qeyd olunub ki, bu cür müdaxilələr "son dörd ildir davam edir" və bu müddət "Azərbaycan–ABŞ münasibətləri üçün itirilmiş illər" sayılır.[62]
2024-cü il dekabrın 19-da Avropa Parlamenti Azərbaycanda son həbsləri sərt formada tənqid edib. Avropa Parlamenti deputatları diqqəti dekabrın əvvəlində "Meydan TV" jurnalistləri — Aynur Qənbarova, Aytac Əhmədova, Xəyalə Ağayeva, Natiq Cavadlı və Aysel Umudova, həmçinin müstəqil jurnalistlər Ramin Cəbrayılzadə və Əhməd Muxtar, Bakı Jurnalistika Məktəbinin direktor müavini Ülvi Tahirov, siyasətçi Azər Qasımlı və hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun həbslərinə yönəldiblər. Deputatların sözlərinə görə, onların hamısına əsassız və siyasi motivli ittihamlar irəli sürülüb. Nəticədə Avropa Parlamenti bu həbsləri pisləyən qətnamə qəbul edib.[63] 2024-cü il dekabrın 20-də Azərbaycan Milli Məclisi Avropa Parlamentinin insan haqları ilə bağlı qətnaməsini "qərəzli" və "anti-Azərbaycan" adlandırıb.[64]
- ↑ Nəcməddin Quluzadə / Report İnformasiya Agentliyi. "Арестована журналистка, задержанная по делу Meydan TV". www.report.az (rus). 10 may 2025. 8 avqust 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Məhkəmə Meydan TV-nin jurnalistlərini 4 ay müddətinə həbs edib". The Institute for Reporters Freedom and Safety (IFRS) (az.). 10 may 2025. 10 may 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ 1 2 "Фигурантам «дела Meydan TV» предъявили новые обвинения". Meydan TV (rus). 10 may 2025. 8 avqust 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Энтони Блинкен призвал освободить арестованных в Азербайджане журналистов и правозащитников". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. 8 avqust 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Европарламент призвал к санкциям против азербайджанских силовиков". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ «The Institute for Human Rights». "Aytaj Ahmadova (Tapdig)". www.instituteforhumanrights.org (rus). 10 may 2025. 8 avqust 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ 1 2 YouTube // Meydan TV. "Həbsdə olan jurnalist Aytac Tapdıq kimdir?". www.youtube.com (az.). 12 may 2025. İstifadə tarixi: 12 may 2025.
- ↑ "Jurnalistə hücum edildi, kamerası əlindən alındı (Yenilənib)". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Jurnalist Aytac Əhmədova: Polis məni sillə ilə vurdu". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Hökumət jurnalistə fiziki təzyiqlərin təxirəsalınmaz təhqiqatını aparmalıdır"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "DİN jurnalistə cavab verdi". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Polis Prezident Administrasiyası qarşısında çəkiliş istəyinə görə də saxlayacaq"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Азербайджан использовал проезд миротворцев по Лачинскому коридору в своей пропаганде". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "ATTACKS ON MEDIA WORKERS IN AZERBAIJAN IN 2022". Justice for Journalists (ingilis). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Азербайджанской службой Радио Свободная Европа/Радио Свобода (RFE/RL). "COP29 tədbirində etiraz aksiyası olub". www.azadliq.org (az.). 4 dekabr 2024. 15 iyun 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2024.
- ↑ Фаик Меджид. "Полиция задержала несогласных с результатами парламентских выборов в Баку". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Tapdıq Fərhadoğlu. "Jurnalistlər Baş Prokurorluğa müraciət edib". Voice of America (VoA) (rus). 10 may 2025. 25 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Tapdıq Fərhadoğlu. "Sərhədsiz Reportyorlar: Azərbaycan hakimiyyəti plüralizmi məhv edir". Voice of America (VoA) (az.). 10 may 2025. 10 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. ""Репортеры без границ" осудили насилие над журналистами в Азербайджане". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Участники шествия в Баку призвали бороться с насилием над женщинами". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Активистки в Баку выступили против гендерного неравноправия". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Активисты в Баку потребовали эффективной защиты женщин от насилия". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Gülər Mehdizadə. "Bakıda polis "8 MARŞ – Haqlarımız Uğrunda" yürüşə mane olub". Femmeкan.com (az.). 10 may 2025. 26 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Meydan TV əməkdaşı saxlanıldı". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Журналистка Айтадж Ахмедова задержана в Баку". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Журналистка Айтадж Ахмедова и ее коллега отпущены из полиции". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Human Rights Watch" Meydan TV-yə təzyiqlər haqda bəyanat yaydı". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Sərhədsiz Reportyorlar" Təşkilatı Meydan TV-nin müdafiəsinə qalxdı". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətinə hücumlar davam etdirilir"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Baş Prokurorluq jurnalistin şikayətini rədd edib". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Двое журналистов в Азербайджане допрошены о деятельности Meydan TV". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Журналисты в Азербайджане привлечены по делу против Meydan TV". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Журналисты на акции в Баку потребовали свободы передвижения". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Jurnalistin şikayəti təmin olunmadı". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Aytac Əhmədovanın apellyasiya şikayəti təmin olunmadı". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Əfqan Muxtarlı ilə bağlı verilən sualların cavabı məndə deyil"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "ЕСПЧ назначил компенсации трем журналистам Meydan TV". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Hökumət həbsdəki jurnalist Aytac Əhmədovaya təzminat ödəyəcək". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ @cavidaga. "A collage of photos of everyone detained yesterday: 1. Ramin Deko, 2. Aynur Elgunesh, 3. Aytaj Tapdig, 4. Khayala Aghayeva, 5. Natig Javadli, 6. Aysel Umudova, 7. Ahmad Mukhtar, 8. Ulvi Tahirov, 9. Kamran Mammadli, 10. Elnur Jabbarzade, 11. Yunis Rzayev, 12. Rashad Ergun". www.twitter.com (ingilis). 8 may 2025. İstifadə tarixi: 8 may 2025.
- ↑ BBC Azərbaycanca. "Meydan TV işiylə bağlı daha 7 nəfər saxlanılıb". www.bbc.com (az.). 8 may 2025. İstifadə tarixi: 8 may 2025.
- ↑ Qafqazinfo.az. "Ramin Deko saxlanıldı". www.qafqazinfo.az (az.). 8 may 2025. İstifadə tarixi: 8 may 2025.
- ↑ Azəri Press Agentliyi (APA). "Ramin Deko və saxlanılan digər şəxslərin nədə ittiham edildiyi məlum olub". www.apa.az (az.). 8 may 2025. İstifadə tarixi: 8 may 2025.
- ↑ Turan İnformasiya Agentliyi. "Xəyalə Ağayeva şübhəli şəxs qismində saxlanılıb". www.turan.az (az.). 2024-12-04. İstifadə tarixi: 04.12.2024.
- ↑ Emin Şirvanzadə, Azəri Press Agentliyi (APA). ""Meydan" TV-nin əməkdaşları və daha bir nəfər həbs olunub". www.apa.az (az.). 8 may 2025. İstifadə tarixi: 8 may 2025.
- ↑ ""Meydan TV"nin həbsdə olan jurnalistlərinin apellyasiya şikayəti rədd edilib". AbzasMedia (az.). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Сотрудники Meydan TV оставлены под арестом". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Pərvanə Bayramova və Tapdıq Fərhadoğlu. "Meydan TV-nin həbs edilən əməkdaşlarının apellyasiya şikayəti təmin edilməyib". Voice of America (az.). 4 dekabr 2024. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2024.
- ↑ "Meydançılar həbsdə qaldılar: "Mənim əlim haram pula dəyməyib"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Meydan TV-nin əməkdaşı: "Əsl qaçaqmalçılar ölkənin sərvətlərini talayanlardır"". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Aynur Elgünəş, Nurlan Libre və Aytac Tapdığın həbs müddəti uzadılıb". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ ""Meydan TV işi"nə görə saxlanılan jurnalistlərin şikayətləri təmin olunmayıb". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ "Aytac Tapdıqın da həbs müddəti artırıldı". Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) (az.). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Tapdıq Fərhadoğlu / Voice of America (VoA). "Azərbaycanda jurnalistlərin həbsi tənqidlərlə qarşılanıb". www.ameriкaninsesi.org (az.). 4 dekabr 2024. 10 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2024.
- ↑ Turan İnformasiya Agentliyi. "Amnesty International осудила аресты журналистов Meydan TV". www.turan.az (rus). 2024-12-04. 2024-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.12.2024.
- ↑ 1 2 Turan İnformasiya Agentliyi. "«Репортеры без границ» призвали освободить журналистов Meydan TV". www.turan.az (rus). 2024-12-04. 2024-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.12.2024.
- ↑ Turan İnformasiya Agentliyi. "КЗЖ осудил задержание журналистов Meydan TV". www.turan.az (rus). 2024-12-04. 2024-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.12.2024.
- ↑ Фаик Меджид. "Правозащитники призвали освободить журналистов Meydan TV". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Turan İnformasiya Agentliyi. "Freedom Now призвала освободить сотрудников Meydan TV". www.turan.az (rus). 2024-12-04. 2024-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.12.2024.
- ↑ Women Press Freedom. "Azerbaijan: Authorities Continue to Target Independent Media, Detaining Meydan TV Journalists". www.womeninjournalism.org (rus). 4 dekabr 2024. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2024.
- ↑ "Meydan TV-nin əməkdaşlarının həbsinə reaksiyalar". Meydan TV (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Энтони Блинкен призвал освободить арестованных в Азербайджане журналистов и правозащитников". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Энтони Блинкен призвал освободить арестованных в Азербайджане журналистов и правозащитников". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Европарламент призвал к санкциям против азербайджанских силовиков". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- ↑ Фаик Меджид. "Милли Меджлис Азербайджана отверг критику Европарламента". Кавказский узел (rus). 10 may 2025. İstifadə tarixi: 10 may 2025.
- "Aytaj Ahmadova (Tapdig)". Perconal (az.). «The Institute for Human Rights». 11 may 2025. İstifadə tarixi: 11 may 2025.
- "Aytaj Ahmadova (Tapdig)". Perconal (az.). «Justice for Journalists». 11 may 2025. İstifadə tarixi: 11 may 2025.