Aysəsi məbədi — Dərələyəz mahalının Keşişkənd (06 mart 1957-ci ildən — Yeğeqnadzor) rayonunun Aysəsi (19 aprel 1991-ci ildən — Arates) kəndində alban-türk məbədi.[2]
| Aysəsi monastırı | |
|---|---|
 | |
 | |
| 39°54′17″ şm. e. 45°26′22″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Qızılgül, Vayots dzor mərzi |
| Tikilmə tarixi | XIII əsr |
| Üslubu | Erməni memarlığı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hündür bir təpənin üstündə VII–VIII əsrlərdə inşa edilmiş məbəd 1270-ci ildə bərpa olunmuş, Amağu məbədinin tabeliyinə keçmiş və Siyuni mitropolitlərinin yay iqamətgahına çevrilmişdir.
1955–1960-cı illər arasında bir neçə erməni tarixçisi və arxeoloqunun müşayiəti ilə Fransadan gəlmiş nümayəndə heyəti abidədə tədqiqat işləri aparmış, sonra abidəni bərpa etmək adı ilə onun üzərinə döymə üsulu ilə xaç şəkilləri həkk edilmiş, binanın ilk günəş şüası tutan hissəsindəki günbəz dağıdılıb yerə tökülmüşdür.
1988-ci ilə qədər kənddə ancaq azərbaycanlılar yaşamışlar. Həmin il azərbaycanlıların soyqırımından sonra kəndə ermənilər yiyələnmişlər.
- А.Берже. Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, стр. 138–139;
- Сборник сведений о Кавказе (Списки населенных мест Кавказского края по сведениям 1873 года), Эриванская губерния, 5 т., Тифлис, 1879, № 767;
- Ə. Ələkbərli. Qədim Türk-Oğuz yurdu -"Ermənistan", В., 1994, səh.133–137;
- K. Dərələyəzli, Dərələyəz od içində, В., 2001, səh.113–114;
- Həsən Mirzəyev. Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalı, Bakı, 2004, səh. 135–139.
- ↑ 1 2 Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- ↑ https://drive.google.com/file/d/0B90u4QYRX8O5WG5USW9JQ3pxdVE/view?pli=1 Arxivləşdirilib 2015-07-24 at the Wayback Machine. Əziz Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan abidələri.