Aya Triyada Yunan Ortodoks kilsəsi (Yunanca: Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος, Ierós Naós Agías Triádos, Türkcə: Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi. Aya Triyada Azərbaycan dilində "Müqəddəs Üçlü" deməkdir. Türkiyədə həmçinin Ayiya Triyas olaraq da bilinir) — İstabuldakı ən böyük yunan ortodoks məbədidir[1]. Kilsə, İstanbul, Beyoğlunda, Taksim Meydanının cənub-qərbində, Meşəlik Küçəsi, İstiqlaliyyət küçəsi və Sıraselvilər küçəsi ilə kəşisdiyi yerdə yerləşən bir ortodoks kilsədir.[2]
| Pravoslav ortodoks | |
| Aya Triyada Yunan Ortodoks kilsəsi | |
|---|---|
| yun. Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος türk. Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi | |
 | |
 | |
| Din | |
| Həsr olunub | Üç üqnum |
| Himayəsi | İstanbul Arxiyepiskopu |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Bölgə | Mərmərə regionu |
| Şəhər | İstanbul |
| Yeri | Beyoğlu |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | 13 Avqust, 1876 – 14 Sentyabr, 1880 |
| Memarı | Konstantis Yolasımasiz |
| Üslubu | Neo-Barokko və Neo-Qotik |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumiyyətlə Şərq Xristiyanlığında kilsələrin rahib və rahibə adlarına həsr olunmalarına qarşı, İstanbul Arxiyepiskopuna aid olan Aya Triyada və ya Ayiya Triyasın adı, Yunan dilində Müqəddəs Üçlü yəni daha geniş şəkildə istifadə edildiyi şəkildə Təslis mənasını verməkdədir.[3]
Kilsənin yerləşdiyi mülk, əvvəllər bir yunan Ortodoks qəbiristanlığı və xəstəxanasının yeri olmuşdur[4]. Bu mülk, kilsəni inşa etmək üçün dağıdılmışdır. Osmanlı memarı P. Kampanaki'nin dizaynlarına əsaslanan kilsənin, 1876-cı ilin Avqust ayının 13-də tikintisinə başlanmış və 1880-ci ilin Sentyabr ayının 14-də tamamlanmışdır[5][6][7]. Kilsə, Bazilika elementləri ilə birlikdə Yeni-Barokko tərzində[8], əlavə olaraq iki zəng qülləsi, böyük bir günbəz və yeni-qotik bir fasad ilə inşa edilmişdir.[5]
1839-cu ildə, Tanzimat olaraq bilinən bir dövrdə, kilsələrdə günbəzlərin tikilməsinə icazə verilən zamanda[5], günbəz kimi memarlıq elementlər kilsəyə əlavə edildi. Aya Triyada, İstanbulda inşa edilməsinə icazə verilən ilk günbəzli xristian kilsəsidir.[8]
- ↑ Levin, Emma. Frommer'in Istanbul Günbəgün (2-ci gün). Hoboken: Con Vayli və Oğulları. ISBN 9781119972341.
- ↑ Göktürk, Dəniz tərəfindən edildi; Sosial, Ləvənt; Türəli, Ipək (2010). Istanbulu İstiqamətləndirmə : Avropanın mədəni paytaxtı?. London: Routlec. ISBN 9780415580106.
- ↑ Aya Triyada Kilisəsi Arxivləşdirilib 2014-03-05 at the Wayback Machine, Beyoğlu Şəhər Rəhbəri
- ↑ "TAKSIM / AYA TRIADA RUM ORTODOKS KILISESI" Arxivləşdirilib 2013-02-16 at Archive.today (Türkcə). 2013-cü ilin Yanvar ayının 4-də alındı.
- ↑ 1 2 3 "Aya Triada Kilisəsi (Müqəddəs Üçlü Kilsəsi)" Arxivləşdirilib 2013-02-16 at Archive.today. Istanbul: Bələdçi. 2013-cü ilin Yanvar yının 4-də alındı.
- ↑ "Türkiyə üçün Səyahət Bələdçisi" Arxivləşdirilib 2017-11-27 at the Wayback Machine. Türkiyə Veb Bələdçisi. 2013-cü ilin Yanvar ayının 4-də alındı.
- ↑ E.Şarlak, İstanbul’un 100 Kilisəsi, İstanbul Büyükşehir Bələdiyəsi Mədəniyyət A.Ş Yayınları, İstanbul 2010, səhifə 93-95
- ↑ 1 2 "Taksim Aya Triyada Yunan Ortodoks Kilsəsi" Arxivləşdirilib 2014-04-07 at the Wayback Machine. byzantiumistanbul. 2013-cü ilin Yanvar ayının 5-də alındı.