Avstriya dilləri — ölkədə rəsmi statusa malik olan və ya əhalinin müəyyən qrupları tərəfindən istifadə edilən dillər və dialektləri əhatə edir.[1] Avstriyada əsas ünsiyyət dili alman dilidir. Bu dil ölkənin rəsmi dili olmaqla yanaşı, həm də lingua franca (ümumi ünsiyyət vasitəsi) funksiyasını yerinə yetirir.
| Avstriya dilləri | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Təsnifatı | |
| Dil kodları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Avstriya Respublikasının Konstitusiyasına əsasən, alman dili dövlətin rəsmi dilidir.[2] Bütün rəsmi sənədlər, təhsil və dövlət idarəçiliyi bu dildə həyata keçirilir.
Avstriyada alman dilinin müxtəlif dialekt formaları geniş yayılıb. Əsasən iki böyük dialekt qrupu fərqləndirilir:
- Avstriya-Bavariya dialekti — Ölkənin əksər bölgələrində, xüsusilə Vyana, Aşağı Avstriya, Yuxarı Avstriya, Zalsburq, Ştiriya, Karintiya və Burgenland əyalətlərində danışılır.[3]
- Alemann dialekti — Avstriyanın qərbində yerləşən Vorarlberq əyalətində yayılıb. Bu dialekt İsveçrə alman dili və Almaniyanın cənub-qərbində danışılan şvabis dialekti ilə yaxınlıq təşkil edir.[4]
.png)
Avstriyada bir sıra azlıq dilləri də rəsmi olaraq tanınır və qorunur.[5] Bu dillər aşağıdakılardır:
- Macar dili – əsasən Burgenland əyalətində yaşayan macar azlığı tərəfindən istifadə olunur.[6]
- Slovencə – Karintiya və Ştiriya bölgələrindəki sloven azlığı tərəfindən danışılır.
- Xorvat dili (Burgenland xorvatcası) – Burgenland bölgəsində geniş yayılıb.
- Çex və slovak dilləri – Vyanada yaşayan çex və slovak azlıqları tərəfindən istifadə olunur.
- Romani dili – ölkədə yaşayan rom (çingənə) icması tərəfindən danışılır.[7]
- Türk dili – rəsmi azlıq dili olmasa da, miqrant icması arasında geniş yayılmışdır.
Avstriya dövləti azlıq dillərinin qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün müxtəlif hüquqi və praktiki tədbirlər görür. Avstriya Avropa Şurasının Regional və Azlıq i üzrə Xartiyasını ratifikasiya etmiş və bu çərçivədə bəzi azlıq dillərinə hüquqi status vermişdir.[8][9]
| Dil/Dialekt | Danışanların sayı (təxmini) | Əsas bölgələr | Status |
|---|---|---|---|
| Alman dili (standart) | ~8.5 milyon | Ümumrespublika | Rəsmi dil |
| Avstriya-Bavariya dialekti | ~6 milyon | Vyana, Aşağı Avstriya və s. | Regional dialekt |
| Alemann dialekti | ~300 min | Vorarlberq | Regional dialekt |
| Macar dili | ~30 min | Burgenland | Tanınmış azlıq dili |
| Slovencə | ~15 min | Karintiya, Ştiriya | Tanınmış azlıq dili |
| Burgenland xorvatcası | ~25 min | Burgenland | Tanınmış azlıq dili |
| Romani dili | ~10 min | Vyana və digər şəhərlər | Tanınmış azlıq dili |
| Türk dili | ~350 min | Vyana, Qraz və s. | Rəsmi azlıq dili deyil |
| Çex/Slovak dilləri | ~10 min | Vyana | Tanınmış azlıq dilləri |
- ↑ "Languages, culture and religion". www.migration.gv.at. İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "Bundes-Verfassungsgesetz Art. 8 (Austrian Constitution)" (alman). 2023-11-23.
- ↑ "Austria Destination Guide". Diversity Abroad (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "Swiss German (Schwytzerdütsch) language, alphabets and pronunciation". www.omniglot.com. İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "Austria | Ethnologue Free". Ethnologue (Free All) (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "German, Swiss | Ethnologue Free". Ethnologue (Free All) (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "Romanian | Ethnologue Free".
- ↑ "Bavarian language, alphabet and pronunciation". www.omniglot.com. İstifadə tarixi: 2023-12-25.
- ↑ "Bavarian | Ethnologue Free". Ethnologue (Free All) (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-12-25.
