Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinAvropa xalqıvə ya Avropa mənşəli insanlar termini Avropada mənşəyi olan etnik, irq və ya milli qruplara aid insanları əhatə edir. Bu gün əsasən Avropadan olan və qitədə yaşayan insanlar, həmçinin Avropa diasporası üçün istifadə olunur. Lakin bu termin bəzən Avropa xaricində, xüsusilə Amerikada və Okeaniyada yaşayan, Avropa mənşəli olsa da qeyri-avropa millətinə aid insanlar üçün də istifadə edilə bilər. Həmçinin, Avropa İttifaqı vətəndaşlığına malik hər bir şəxs müəyyən kontekstdə Avropalı hesab edilə bilər.
2025 tarixinə olan məlumata əsasən,, Avropanın ümumi əhalisi təxminən 744 milyon nəfərdir,[1] 2020-ci ildə isə Avropada təxminən 87 milyon beynəlxalq miqrant olmuşdur.[2] 2015-ci ilin qiymətləndirməsinə görə, Avropa xaricində 480 milyondan çox insanın azı bir qədər Avropa mənşəli olduğu təxmin edilir.[3] Ənənəvi olaraq, əksər yerli avropalılar irqi olaraq ağ kateqoriyasına aid edilir. XVIII–XX əsrlərdə isə artıq elmi cəhətdən səhv olduğu sübut olunmuş irq konsepti Avropa insanlarını Qafqaz irqi çərçivəsində qruplaşdırırdı ki, bu da Avropa, Qərbi Asiya, Şimali Afrika, Mərkəzi Asiya və Cənubi Asiya populyasiyalarını birləşdirirdi. Müasir akademik diskursda bu termin adətən istifadə olunmasa da, ABŞ-da siyahıyaalma məlumatlarında Avropa, Yaxın Şərq və Şimali Afrika mənşəli insanlar üçün hələ də "Caucasian" termini istifadə olunur.
2025-ci il üçün Avropada yaşayanların sayı təxminən 744 milyon nəfərdir.[1] 2024-cü ilin hesabatına görə, Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı Avropada 2020-ci ildə təxminən 87 milyon beynəlxalq miqrantın olduğunu bildirir.[2] Avropadakı qeyri-avropa miqrantlarının əksəriyyəti Asiya (50%), Afrika (20%) və Latın Amerikası və Karib (15%) mənşəlidir. Avropa İttifaqına qeyri-qanuni miqrasiya baxımından Qərbi Avropaya gələn miqrantların başlıca mənşə ölkələri Misir, Suriya, Tunis, Çin, Hindistan, Rusiya, Pakistan, Venesuela, Türkiyə, Əlcəzair və Əfqanıstandır; Şərqi Avropaya gələn qeyri-qanuni miqrantların başlıca mənşə ölkələri isə Suriya, Əfqanıstan və Pakistan olmuşdur. 2022-ci il Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsindən sonra Avropada ən böyük qaçqın böhranı yaşanmışdır.
Rusiya Avropada ən çox əhaliyə malik ölkədir – 146 milyon nəfər, onlardan 110 milyon (75%) Avropa Rusiyasında yaşayır. Lakin yalnız Avropa sərhədləri daxilində tam əhalisi ilə ən böyük ölkə Almaniyadır – 83 milyon nəfər. Avropa üzrə orta doğum göstəricisi 1,50 uşaq/qadın təşkil edir (2020).[4]
2015-ci il üçün Avropa diasporasının sayı təxminən 480 milyon nəfər olmuşdur. Bu, Avropa mənşəli, lakin qitə xaricində yaşayan insanları əhatə edir. Bəzi qitələrdə bu insanlar bir neçə nəsil əvvəl Avropa mədəniyyətindən uzaq düşmüş ola bilər. Diasporanın əsas hissəsi Amerikalar və Okeaniyadə yaşayır. 2015-ci ilin təhlilinə görə, Avropa mənşəli insanların ən çox olduğu qeyri-avropa ölkəsi ABŞ (223 milyon), Braziliya (91 milyon), Argentina (38 milyon), Kanada (25 milyon) və Avstraliyadır (20 milyon).[3] Avropa mənşəli populyasiyaların bu qədər genişlənməsi bir sıra kolonial imperiyaların, xüsusilə Britaniya İmperiyası, Fransa, İspaniya və Portuqaliya imperiyalarının genişlənməsi ilə eyni dövrə təsadüf edir.
- ↑ 1 2 "Europe Population 2025". World Population Review (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2025.
- ↑ 1 2 "Europe". World Migration Report (ingilis). İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2025.
- ↑ 1 2 decolonialatlas. "The European Diaspora: European Ancestry Worldwide". The Decolonial Atlas (ingilis). 30 sentyabr 2015. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2025.
- ↑ "How many children were born in 2020?". ec.europa.eu (ingilis). İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2025.