Hal-hazırda Avropa İttifaqına gələcəkdə üzv olmaq üçün doqquz ölkə namizəddir: Türkiyə (14 aprel 1987-ci ildən bəri), Şimali Makedoniya (22 mart 2004-cü ildən bəri), Monteneqro (2008-ci ildən bəri), Albaniya və Serbiya (hər ikisi 2009-cu ildən bəri), Moldova və Ukrayna (hər ikisi 2022-cu ildən bəri) və Gürcüstan (2023-ci ildən bəri).[1][2] Albaniya və Şimali Makedoniyadan başqa bütün ölkələr qoşulma danışıqlarına başlayıb. Bosniya və Herseqovina və Kosova (Kosova 5 Aİ ölkəsi tərəfindən tanınmır) Aİ-yə üzvlük üçün potensial namizədlər kimi tanınıblar.[3] Danışıqlarda ən tez irəliləyən Serbiya və Monteneqronun 2025-ci ilə qədər Aİ-yə üzv olması gözlənilir. Digər danışıqlar davam etsə də, Türkiyə ilə danışıqlar durğunluq dövründədir.[4]
Kopenhagen kriteriyaları və Maastrixt sazişinə uyğun olaraq, qoşulma kriteriyası belədir: azadlıq, demokratiya və insan hüquqları və fundamental azadlıqlara hörmət və qanunun aliliyi prinsiplərinə hörmət edən hər bir "Avropa ölkəsi" Aİ-yə üzvlük üçün müraciət edə bilər. Ölkənin Avropa ölkəsi olub-olmaması Aİ institutları tərəfindən siyasi cəhətdən qiymətləndirilir.[5]
Şərq Tərəfdaşlığı strategiyasına görə, Aİ-nin 2020-ci ildən əvvəl post-sovet ölkələrindən hər hansı birini bloka qoşulmağa dəvət edilməsi ehtimal edilmir.[6] Ancaq 2014-cü ildə Aİ Gürcüstan, Moldova və Ukrayna ilə Assosiasiya sazişi imzalayıb və Avropa Parlamenti hər 3 ölkənin "Avropa perspektivi"ni tanıyan qətnamə qəbul edib.[7][8]
| Status |
Assosiasiya sazişi |
Üzvlük üçün müraciət |
Namizəd statusu |
Danışıqlar başlayır |
Tədqiq bitir |
Fəsillər[9] | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Albaniya | Danışıqlar aparan namizəd |
2009-04-01 (SAS) | 2009-04-28 | 2014-06-24[1] | 2020-03-24 | – | – |
| Bosniya və Herseqovina | Danışıqlar aparan namizəd |
2015-06-01 (SAS) | 2016-02-15[10] | 2023-12-15 | – | – | – |
| Gürcüstan | Danışıqlar aparan namizəd |
2016-06-01 (AA) | 2022-03-03 | 2023-12-14 | – | – | – |
| Kosovo | Potensial namizəd |
2016-04-01 (SAS)[11] | – | – | – | – | – |
| Moldova | Danışıqlar aparan namizəd |
2016-06-01 (AA) | 2022-03-03 | 2022-06-23 | 2023 | 2024 | – |
| Monteneqro | Danışıqlar aparan namizəd |
2010-05-01 (SAS) | 2008-12-15 | 2010-12-17 | 2012-06-29 | 2013-06-27 | 33-ün 3/33-i |
| Şimali Makedoniya | Danışıqlar aparan namizəd |
2004-04-01 (SAS) | 2004-03-22 | 2005-12-17 | 2020-03-24 | – | – |
| Serbiya | Danışıqlar aparan namizəd |
2013-09-01 (SAS) | 2009-12-22 | 2012-03-01 | 2014-01-21[12] | 2015-03-24 | 34-ün 2/17-i |
| Türkiyə | Namizəd danışıqlar səmərəli donmuş |
1964-12-01 (AS) | 1987-04-14 | 1999-12-12 | 2005-10-03 | 2006-10-13 | 33-ün 1/16-ı |
| Ukrayna | Danışıqlar aparan namizəd |
2017-09-01 (AA) | 2022-02-28 | 2022-06-23 | 2023 | 2024 | – |
- ↑ 1 2 "EU candidate status for Albania". European Commission. 24 iyun 2014. 18 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 iyun 2014.
- ↑ "Countries preparing to join - The former Yugoslav Republic of Macedonia". European Commission. 27 iyun 2013. 27 noyabr 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2015.
- ↑ "Better Together accused in Juncker row". Herald Scotland. 19 iyul 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2019.
- ↑ "Turkey's EU dream is over, for now, top official says". Reuters. 2 may 2017. 12 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2019.
- ↑ Members of the European Parliament. "Legal questions of enlargement". Enlargement of the European Union. The European Parliament. 19 may 1998. 21 mart 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyul 2008.
- ↑ Andrew Rettman. "EUobserver / EU unlikely to expand into post-Soviet east in next decade". Euobserver.com. 22 oktyabr 2010. 11 mart 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2011.
- ↑ Richard Balmforth and Natalia Zinets. Ukraine president sets 2020 as EU target date, defends peace plan Arxivləşdirilib 2015-10-16 at the Wayback Machine. Reuters. 25 September 2014.
- ↑ "European Parliament resolution of 17 July 2014 on Ukraine (2014/2717(RSP))". European Parliament. 17 iyul 2014. 24 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2015.
pursuant to Article 49 of the Treaty on European Union, Georgia, Moldova and Ukraine – like any other European state - have a European perspective and may apply to become members of the Union provided that they adhere to the principles of democracy, respect fundamental freedoms and human and minority rights and ensure the rule of law;
- ↑ "Current negotiations status". European Commission. 24 yanvar 2016. 4 iyun 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2016.
- ↑ "European Commission - Statement". European Commission. 15 fevral 2016. 8 noyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2016.
- ↑ "Information relating to the entry into force of the Stabilisation and Association Agreement between the European Union and the European Atomic Energy Community, of the one part, and Kosovo (*), of the other part". EUR-Lex. 24 mart 2016. 26 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 mart 2016.
- ↑ "Serbia starts negotiations to join EU". B92. 21 yanvar 2014. 8 oktyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2014.