Avqustin Voloşin (ukr. Авґустин Волошин, Августин Волошин, çex. Augustin Monsignore Vološin; 17 mart 1874[1], Keleçin[d] – 19 iyul 1945, Moskva) — ukraynalı ictimai xadim, pedaqoq, ilahiyyatçı və siyasi lider.[3] 1939-cu ildə müstəqil Karpat Ukraynasının ilk və yeganə prezidenti olmuşdur. O, həm də Ukrayna milli hərəkatının Zakarpatyadakı əsas simalarından biri kimi tanınır.
| Avqustin Voloşin | |
|---|---|
| ukr. Августин Іванович Волошин | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 17 mart 1874[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 iyul 1945 (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, keşiş, müəllim |
| Təltifləri |
 |
Avqustin Voloşin 1874-cü ildə Avstriya-Macarıstan imperiyasının tərkibində olan Keleçin kəndində (indiki Ukraynanın Zakarpatiya vilayəti) anadan olmuşdur. [4]Ali təhsilini Budapeşt Universitetində ilahiyyat və filologiya sahəsində almışdır. Uzun müddət müəllim və pedaqoji təşkilatçı kimi fəaliyyət göstərmiş, ukrayna dilinin və mədəniyyətinin təbliği ilə məşğul olmuşdur. 1920–1938-ci illərdə Çexoslovakiyanın Subkarpat Rusiyası muxtar vilayətində müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, Ukrayna yönümlü mövqeyi ilə tanınmışdır. O, "Prosvita" cəmiyyətinin və digər milli təşkilatların fəal üzvü idi. Ukraynaca dərsliklərin hazırlanmasında və məktəb islahatlarında mühüm rol oynamışdır. [5]1938-ci ildə Çexoslovakiyanın federallaşmasından sonra Subkarpat Rusiyası muxtariyyət əldə etdi və Voloşin bu muxtar bölgənin rəhbəri seçildi. 15 mart 1939-cu ildə Karpat Ukraynası müstəqilliyini elan etdikdə, Voloşin onun prezidenti seçildi. Karpat Ukraynası müstəqilliyini elan etdikdən dərhal sonra Macarıstan tərəfindən işğal olundu. Voloşin münaqişədən sonra Rumıniyaya qaçmış və oradan mühacirətə yollanmışdır. O, müstəqil Ukrayna ideyasını beynəlxalq aləmdə tanıtmaq üçün fəaliyyətini davam etdirmişdir. [6]İkinci Dünya müharibəsindən sonra, 1945-ci ildə Çexoslovakiya ərazisində sovet qüvvələri tərəfindən həbs olunaraq Moskvaya aparılmışdır. NKVD tərəfindən sorğu-suala çəkilmişdir və Moskvadakı Butırka həbsxanasında vəfat etmişdir. Vəfat səbəbi rəsmi olaraq "ürək tutması" göstərilsə də, bu hadisə uzun müddət suallar doğurmuşdur.[7]
Avqustin Voloşin Ukrayna tarixində müstəqillik uğrunda mübarizənin simvolu kimi tanınır.[8] 2002-ci ildə Ukrayna Prezidenti Leonid Kuçma tərəfindən ona Ukraynanın Milli Qəhrəmanı (ölümündən sonra) adı verilmişdir. Xust və Ujqorod şəhərlərində heykəlləri ucaldılmış, məktəblərə və küçələrə onun adı verilmişdir.[9]
- ↑ 1 2 Avgustyn Voloshyn // SNAC (ing.). 2010.
- ↑ BillionGraves (ing.). 2011.
- ↑ Ukrainian National Alliance at the Encyclopedia of Ukraine
- ↑ "Autonomní vlády Podkarpatské Rusi 1938-1939 (přehled)". E-dejiny.cz (Czech). 1 December 2008. 20 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 August 2018.
- ↑ (ukr.) Presidential hunt, Ukrayinska Pravda (19 July 2021)
- ↑ "Батько наш Волошин. Життя і три могили першого й останнього президента Карпатської України". Varosh (ukrayna). 2024-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-19.
- ↑ Christian People's Party Arxiv surəti 7 iyun 2025 tarixindən Wayback Machine saytında at the Encyclopedia of Ukraine
- ↑ "Батько наш Волошин. Життя і три могили першого й останнього президента Карпатської України". Varosh (ukrayna). 2024-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-19.
- ↑ (ukr.) Presidential hunt Arxiv surəti 14 fevral 2025 tarixindən Wayback Machine saytında, Ukrayinska Pravda (19 July 2021)
- Avhustyn Voloshyn at the Encyclopedia of Ukraine
- Deportation of Voloshyn (in Czech)
- ZBW-nin XX əsrin mətbuat arxivində Avqustin Voloşin haqqında qəzet parçaları