Atta — Myrmicinae yarımfəsiləsinə aid qarışqa növü.
| Atta | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Atta ən azı 17 məlum növü özündə birləşdirir. Atta yarpaqkəsən qarışqaları nisbətən böyük, paslı qırmızı və ya qəhvəyi rəngli, tikanlı bədənli və uzun ayaqlı qarışqalardır. Yuva daxilində üç əsas təbəqə var, kraliça (ana qarışqa), işçi və əsgər. Yalnız kraliçalar və erkək fərdlər qanadlıdır (alate) və bu qarışqalar həmçinin "reprodüktivlər" və ya "sürülər" kimi tanınır. Yuva daxilindəki qarışqaların əksəriyyəti dişi olsa da, yalnız kraliçalar yumurta qoyur. Kraliçalar adətən 20 millimetrdən uzun olur.
Atta nəsilinə aid qarışqalar, Acromyrmex ilə birlikdə Attini qrupunda yarpaqkəsən qarışqaların iki nəsildən birini təşkil edir.[1] Onların iynəsi yoxdur və zəhər tərkibi yoxdur, lakin güclü dişləmə qabiliyyətinə malikdirlər. Atta növü yüksək dərəcədə polimorfizm nümayiş etdirir və qurulmuş koloniyalarda dörd təbəqə mövcuddur, minimlər (bağ qarışqaları), minorlar, mediaelər və mayorlar (həmçinin əsgərlər və ya dinergatlar adlanır). Onların yetişməmiş inkişafı dörd sürfə mərhələsindən keçir, hansı kastda olmasından asılı olmayaraq, sürfələr də göbələk hifası ilə əlaqələndirilir.,[2]
Qanadlı dişi fərdlər ana koloniyalarını tərk etməzdən əvvəl intrabukkal ciblərində kiçik bir göbələk parçası daşıyır və bu parça ilə yeni koloniyaların göbələk bağlarını yaradır. Kraliça əvvəlcə göbələkdən yemir, onu öz nəqliyyatı ilə gübrələyərək böyüməyə vaxt verir. O, bədən yağ ehtiyatları ilə qidalanır, qoyduğu yumurtaların 90%-ni yeyir və qanad əzələlərini katalizə edir. Atta yuvalarının illik dəyişmə sürəti 11-27% arasında dəyişir.[3] although many of those name are regarded as "doubtful." The Catalogue of Life lists only 16.[4]
Atta növləri daim qida bitkilərini dəyişdirərək koloniyanın ağacları tamamilə məhv etməsinin qarşısını alır və beləliklə öz saylarının yaratdığı mənfi bioloji təsirlərdən qaçır. Bununla belə, onların yığdığı yarpaq miqdarı çox böyükdür, Atta növlərinin Cənubi Amerikada bütün yarpaqların 20%-nin parçalanmasına səbəb olduğu təxmin edilir. Nəticə etibarilə, bu nəsil kənd təsərrüfatı fəaliyyəti ilə üst-üstə düşən ərazilərdə əsas kənd təsərrüfatı zərərvericisi hesab olunur.[5]
- ↑ Wetterer, James K., "The Ecology and Evolution of Worker Size-Distribution in Leaf-Cutting Ants (Hyenoptera: Formicidae)", Sociobiology, 34, January 1, 1999: 119–144
- ↑ Touchard, Axel; Aili, Samira; Fox, Eduardo; Escoubas, Pierre; Orivel, Jérôme; Nicholson, Graham; Dejean, Alain. "The Biochemical Toxin Arsenal from Ant Venoms". Toxins. 8 (1). 2016-01-20: 30. doi:10.3390/toxins8010030. ISSN 2072-6651. PMC 4728552. PMID 26805882.
- ↑ GBIF page for Atta, İstifadə tarixi: June 2, 2025
- ↑ Catalogue of Life page for Atta, İstifadə tarixi: June 3, 2025
- ↑ Solis, Daniel Russ; Fox, Eduardo Gonçalves Paterson; Ceccato, Marcela; Reiss, Itamar Cristina; Décio, Pâmela; Lorenzon, Natalia; Da Silva, Natiele Gonçalves; Bueno, Odair Correa. "On the morphology of the worker immatures of the leafcutter ant Atta sexdens linnaeus (Hymenoptera: Formicidae)". Microscopy Research and Technique. 75 (8). August 2012: 1059–1065. doi:10.1002/jemt.22031. PMID 22419653.
- Bacci, M., jr.; Solomon, S.E.; Mueller, U.G.; Martins, V.G.; Carvalho, A.O.R.; Vieira, L.G.E.; Silva-Pinhati, A.C.O. 2009: Phylogeny of leafcutter ants in the genus Atta Fabricius (Formicidae: Attini) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. Molecular phylogenetics and evolution, 51: 427—437.
- Bolton B. A new general catalogue of the ants of the world, Harvard University Press, Cambridge, MA, 1995.
- Hölldobler B., Wilson E. O. The Ants. Harvard University Press. 1990. ISBN 0674040759.
- Maykon Passos Cristiano, Danon Clemes Cardoso, Tânia Maria Fernandes-Salomão. Cytogenetic and Molecular Analyses Reveal a Divergence between Acromyrmex striatus (Roger, 1863) and Other Congeneric Species: Taxonomic Implications // en:PLoS ONE . 8 (ingilis). № 3 (e59784). 2013. doi:10.1371/journal.pone.0059784
- Mehdiabadi N. J., Schultz T. R. Natural history and phylogeny of the fungus-farming ants (Hymenoptera: Formicidae: Myrmicinae: Attini) // Myrmecological News . 13 (journal) (ingilis). 2009. 37—55.
