Atropatan hiasintellası (lat. Hyacinthella atropatana) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin hiasintella cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir –EN B2b(ii, iii,) c (ii). Azərbaycanın nadir, Qafqazın endem növüdür.
| Atropatan hiasintellası | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Atropatan hiasintellası |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Çoxillik ot bitkisidir. 2,5-3 sm hündürlükdə, 7-10 mm enində soğanaqlı bitkidir. Açıq boz qınla örtülüb, gövdəsi 8-12 sm hündürlükdə, sayı 2-dir. Qövsvari əyilmişdir, ensiz xətvaridir, 2-3 mm enindədir. Çiçəkləri qalxanvari çiçək qurupunda toplanmışdır. Çiçək saplağı çiçəkdən iki dəfə uzundur, çiçəkləri tam açıq deyil, ləçəkləri 5 mm uzunluğunda, 2 mm enindədir. Rəngi açıq-göy, ölçüsü erkəkcikdən uzundur. Meyvəsi üçtilli, şişkindir.
Çiçəkləmə, meyvə əmələgətirmə dövrü aprel-may aylarına təsadüf edir. Kseromezofitdir soğanaqla çoxalır. Düzənlikdən orta dağ qurşağına qədər ərazilərdə bitir. Dekorativ bitkidir.
Naxçıvanın dağlıq hissəsində (Şahbuz və Culfa rayonlarında).
Populyasiyaları azalır, yaşama ərazisi məhdudlaşır, azalma tendensiyası müşahidə olunur.
Əhali tərəfindən yığılması itmə təhlükəsi yaradır.
Xüsusi mühafizə tədbirləri yoxdur.
- Scilla atropatana Grossh.