Atlantik səddi və ya Atlantik divarı (alm. Atlantikwall) — Nasist Almaniyasının 1942–1944-cü illərdə Qərbi Avropanın Atlantik sahilləri boyunca, Danimarkadan İspaniyaya qədər yaratdığı daimi istehkamlar sistemi. Sistemin tikinti tamamlanmamışdır. 1944-cü ilin iyununda Normandiya əməliyyatı bu istehkamlar sistemi ABŞ, Birləşmiş Krallıq və onların müttəfiqlərinin qoşunları tərəfindən yarılmışdır.
Zəmin
İkinci Dünya müharibəsi Avropada 1 sentyabr 1939-cu ildə Nasist Almaniyasının Polşaya hücumu ilə başlamışdır. İki gün sonra Birləşmiş Krallıq və Fransa Almaniyaya müharibə elan etmişdir. Polşanın coğrafi mövqeyi Antihitler koalisiyasının birbaşa müdaxiləsinə mane olmuşdur. Hücumdan dörd həftə sonra Almaniya qüvvələri Polşanı işğal etmişdir. Bu qələbədən bir ay keçməmiş Adolf Hitler Almaniyanın Fransa və Benilüks ölkələri üzərindən hücuma hazır olması barədə göstəriş vermişdir. Bununla belə, Almaniya Ali Komandanlığı hazırlıqların ən azı növbəti ilə qədər davam edəcəyinə əmin idi. Şiddətli mübahisələrdən sonra Hitler gözləməyə razı olmuşdur. 1940-cı ilin mayında üç böyük Almaniya ordusu qrupu altı həftədən bir qədər çox müddət ərzində Fransa və Benilüks ölkələrini ələ keçirmişdir.
İstinadlar
- Sadıqlı, Yadigar. . Meydan TV (az.). 11 iyun 2019. 2020-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2022.
- . modern.az (az.). 24 oktyabr 2020. 2021-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2022.
- Энциклопедический словарь. 2009. «Атлантический вал».
- (television documentary). United States: . 2009. 2 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 March 2015.
Əlavə ədəbiyyat
Nəşr
- Ambrose, Stephen. . . 1994. ISBN 0-671-67334-3.
- Darman, Peter. . . 2012. ISBN 978-1-4488-9234-1.
- Delaforce, Patrick. . Casemate Publishers. 2005. ISBN 978-1-84415-256-8.
- Hakim, Joy. A History of Us: War, Peace And All That Jazz. . 1995. ISBN 0-19-509514-6.
- Hastings, Max. . Macmillan. 2004. ISBN 0-333-90836-8.
- Kaufmann, J. E.; Robert, Jurga. . . 2003. ISBN 0-306-81239-8.
- McNab, Chris. . . 2014. ISBN 978-1-78200-828-6.
- Mountbatten, Chris. Combined Operations: The Official Story of the Commandos. Read Books. 2007. ISBN 978-1-4067-5957-0.
- Pauls, Michael; Facaros, Dana. . New Holland Publishers. 2007. ISBN 978-1-86011-354-3.
- Saunders, Anthony. Hitler's Atlantic Wall: Fortress Europe. University of Michigan. 2001. ISBN 978-0-7509-4554-7.
- Stephenson, Charles; Taylor, Chris. The Channel Islands 1941–45: Hitler's Impregnable Fortress. Osprey Publishing. 2013. ISBN 978-1-4728-0375-7.
- Williamson, Louis. U-Boat Bases And Bunkers 1941–45. . 2012. ISBN 978-1-78200-002-0.
- Williams, Paul. . Casemate Publishers. 2013. ISBN 978-1-84884-817-7.
- Zuehlke, Mark. Terrible Victory: First Canadian Army And The Scheldt Estuary Campaign: September 13 – November 6, 1944. D & M Publishers. 2009. ISBN 978-1-926685-80-9.
Onlayn
- . United States Army Center of Military History. İstifadə tarixi: 22 March 2015.
- Schofield, Hugh. . . 13 September 2011. İstifadə tarixi: 25 March 2015.
- . British Broadcasting Corporation. İstifadə tarixi: 25 March 2015.
Media
- (television documentary). United States: . 2009. 2 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 March 2015.
- (television documentary). France: . 2009. İstifadə tarixi: 22 March 2015.
- (television documentary). United States: World Media Rights. 2009. 2 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 March 2015.