Arxeologiya və Etnoqrafiya Muzeyi (Bakı)

Arxeologiya və Antropologiya İnstitutunun formalaşması uzun tarixi prosesin nəticəsi olmuşdur. Tarix İnstitutunun nəzdində bir sıra şöbələri əhatə edən Arxeologiya və Etnoqrafiya Sektoru 1974-cü ildə yaradılaraq fəaliyyətə başlamışdır.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1993-cü il 8 iyul tarixli qərarı ilə Arxeologiya və etnoqrafiya sektorunun əsasında Arxeologiya və Etnoqrafiya Institutu təşkil olunmuşdur. 2021-ci ildə institut Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu, 2024-cü il 19 yanvar tarixli qərarla Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu adlandırılmışdır.^[2]

Arxeologiya və Antropologiya İnstitutunun nəzdində onun muzey sərgi-zalı fəaliyyət göstərir. Muzey 1980-ci illərdə təşkil olunub, 1990-ci illərdə texniki təsisatla bağlı bağlanıb. 2015-ci ildə təmir olunaraq yenidən fəaliyyətə başlamışdır

Muzey binası XX əsrin əvvəllərində inşa edilmiş və "Zincirli Ev" olaraq adlandırılmışdır. 1920-ci ildə tacir Hacı Məmmədhüseyn Məmmədova məxsus olmuşdur. 1928-ci ildə bu mülkü İçərişəhərin tanınmış tacirləri sayılan Məlikov qardaşları almışlar. 1930-cu ildə Bakı şəhər Gömrük idarəsi qaçaqmalçılığa görə bu mülkü müsadirə edir və dövlətin istifadəsinə verir. 1930-cu ildən bu binada N.Nərimanov adına tikiş fabriki yerləşmişdir. Bina tikiş fabriki kimi fəaliyyət göstərdiyi üçün fasadında dəyişikliklər edilmiş, bəzi memarlıq elementləri götürülmüşdür. Mülkün son sahibi Məlikov qardaşları olduğu üçün bina Məlikovların mülkü kimi tanınır. Zəncirli bina memarlıq üslubuna və bədii estetik görünüşünə görə XX əsrin əvvəllərində İçərişəhərdə inşa olunmuş memarlıq abidələri içərisində özünəməxsus yer tutur.^[3] Hal-hazırda binada Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Arxeologiya və Antropologiya İnstitutunun Muzey-Sərgi zalı yerləşir.^[1]

Muzeydə 36 vitrində mindən çox eksponat nümayiş olunur. Muzeydə Azərbaycanın orta əsrlərə qədər olan bütün tarixi dövrlərinin maddi və mənəvi irsi əks etdirilir.