Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinArtrit (lat. arthrītis – "ağrı oynaqları") — oynaqlarda yaranan xəstəliklərin kollektiv adı.[1] Simptomlara adətən oynaq ağrısı və hərəkətsizliyi aiddir. Digər simptomlara yoluxmuş oynaqlarda qızartı, qızdırma, şişmə və hərəkətlilik intervalının azalması aiddir.[2] Bəzi artrit növlərində digər orqanlar da təsir görür.[3][4]
| Artrit | |
|---|---|
| |
 | |
| XBT-10-KM | M19.90 |
| XBT-9 | 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719 |
| DiseasesDB | 15237 |
| MedlinePlus | 001243 |
| MeSH | D001168 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təxminən 100 növ artrit mövcuddur.[4][5] Onlardan ən yayılmışı osteoartrit (degenerativ oynaq xəstəliyi) və revmatik artritdir. Osteoartrit adətən yaşlılıqla əlaqələndirilir və barmaq, diz və budlara təsir göstərir. Revmatik artrit adətən əl və ayaqlara təsir göstərən avtoimmun pozğunluqdur. Digər növlərə podaqra, qırmızı qurd eşənəyi, fibromialgiya və septik artrit aiddir.[3][6] Onların hamısı revmatik xəstəlikdir.[1]
Revmatik artritin səbəbi naməlumdur. Hal-hazırda revmatik artrit haqqında ən çox yayılmış immunogenetik nəzəriyyəyə görə, xəstəlik immunitet sistemində yaranmış genetik qüsur səbəbilə yaranır.[7]
ABŞ həkimi Donald Unger 1998-ci ildə oynaqları şaqqıldatmağın artritə səbəb olmadığı sübut edən bir araşdırma nəşr etmişdir.[8] O, 2009-cu ildə bu araşdırmasına görə tibb sahəsində Şnobel mükafatına layiq görülmüşdür.[9]
Termin "artr-" (q.yun. ἄρθρον, artron — «oynaq») sözündən və "-it" (q.yun. -ῖτις, -itis — «bir şeyə mənsub olmaq») şəkilçisindən əmələ gəlib.
- ↑ 1 2 "Arthritis and Rheumatic Diseases". NIAMS (ingilis). oktyabr 2014. 4 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ "Arthritis Types". CDC (ingilis). 22 iyun 2016. 14 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ 1 2 "Living With Arthritis: Health Information Basics for You and Your Family". NIAMS (endate=July 2014). 4 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ 1 2 "Arthritis Basics". CDC (ingilis). 9 may 2016. 17 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ Athanasiou, Kyriacos A.; Darling, Eric M.; Hu, Jerry C.; DuRaine, Grayson D.; Reddi, A. Hari. Articular Cartilage (ingilis). CRC Press. 2013. səh. 105. ISBN 9781439853252. 20 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ "Arthritis". CDC (ingilis). 22 iyul 2015. 22 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ Справочник практического врача, Москва, "Медицина"
- ↑ L. Unger, Donald. "Does knuckle cracking lead to arthritis of the fingers?". Arthritis & Rheumatism (ingilis) (41). 1998: 949—950. doi:10.1002/1529-0131(199805)41:5<949::AID-ART36>3.0.CO;2-3. 24 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020. (#redundant_parameters)
- ↑ "The Ig Nobel Prize Winners" (ingilis). Improbable Research. 21 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- DMOZ-da Arthritis
- American College of Rheumatology – US professional society of rheumatologists
- National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases — US National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases