Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Arif Rəhimoğlu

  • Məqalə
  • Müzakirə
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır.
Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.
Bu məqalənin ensiklopedik tələblərə cavab vermədiyinə dair şübhələr var.
Lütfən, ensiklopedikliyi təsdiq etmək üçün məqalənin mövzusuna uyğun tərəfsiz, etibarlı mənbələr əlavə edin. Əgər belə mənbələr göstərilməzsə, məqalə birləşdirilə, köçürülə, yönləndirilə və ya silinə bilər.
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir.
Lütfən, etibarlı mənbələr əlavə etməklə məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Qərəz yaradan mənbəsiz hissələr müzakirəsiz silinə bilər.

Mündəricat

  • 1 Arif Rəhimoğlu
    • 1.1 Həyatı
    • 1.2 Fəaliyyəti
      • 1.2.1 Elmi-pedaqoji
      • 1.2.2 Siyasi
    • 1.3 Əsərləri
      • 1.3.1 Kitabları
      • 1.3.2 HAQQINDA YAZILAN KİTAB Məqalələri

Arif Rəhimoğlu

Arif Rəhimoğlu (Arif Rəhim oğlu Rəhimov, 27 avqust 1955, Naxçıvan şəhəri  — Azərbaycan alimi, dilçi, ideoloq, siyasi xadim.

Arif Rəhimoğlu
 
Doğum tarixi 27 avqust 1955
Doğum yeri Naxçıvan şəhəri, Azərbaycan
Vəfat tarixi 3 aprel 2022 (66 yaşında)
Vəfat yeri Yöteburq şəhəri, İsveç
Milliyyəti azərbaycanlı

Həyatı

Arif Rəhimoğlu 1955-ci il avqustun 27-də Naxçıvan şəhərində anadan olub.

1972-ci ildə Naxçıvan şəhərindəki 1 saylı orta məktəbi bitirb, həmin il Azərbaycan (indiki Bakı) Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinə qəbul olunub. 1975-ci ildə dilçilik ixtisasını seçib. 1975 və 1976-cı illərdə tələbələrin keçirdiyi Novruz bayramı yürüşlərində fəal iştirak edib. Gizli qrupa üzv olması onun dünyagörüşünün formalaşmasına təsir göstərib.

1977-ci ildə universiteti bitirib və Naxçıvanın Vayxır kənd orta məktəbində müəllim işləməyə başlayıb.

1980-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun aspiranturasına qəbul olunub və həmin il Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda işləməyə başlayıb. 1985-ci ildə “Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsərinin leksikası və Azərbaycan dili” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsini alıb.

Gizli dərnəklərdə iştirak edib və 1988-ci ilin iyulunda gizli dərnəkləri birləşdirmək məqsədilə keçirilən toplantıda yeni yaradılmış təşkilatın İdarə Heyətinə üzv seçilib. 1988-ci il dekabrın 17-də keçirilən Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin toplantısında İdarə Heyətinə (Bu təşkilat 1989-cu il noyabrın 10-11-də keçirilən təsis konfransında Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan Vilayət Təşkilatı adlandırılmışdır ─ Ə.Ş.) seçilmiş 5 nəfərdən biri olub.

1988-ci ildə Naxçıvan Tarix Diyarşünaslıq Muzeyinin nəzdində yaradılmış “Yurd” Tarix-Etnoqrafiya Birliyinin yaradıcılarından, nizamnaməsini hazırlayanlardan biri olan Arif Rəhimov səs çoxluğu ilə həmin təşkilatın 6 nəfərlik İdarə Heyətinə seçilib.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan Vilayət Təşkilatının 1989-cu il noyabrın 10-11-də keçirilən toplantıssına sədrlik edib, orada Məclisinin və İdarə Heyətinin üzvü seçilib. 1989-cu il dekabrın 31-də Azərbaycanın güney sərhədlərindəki tikanlı məftillərin, sərhəd qurğularının sökülməsinin, kütləvi xalq etirazının təşkilatçılarından olub.

1990-cı il yanvarın 19-dan 28-dək Naxçıvan Muxtar Respublikası əsarətdən azad yaşayıb, radio və televiziya, qəzetlər Xalq Cəbhəsinin idarəçiliyində olub.

1991-ci ilin sentyabrından 1992-ci ilin iyununa kimi AXC Naxçıvan Vilayət Təşkilatının əlaqələndiricisi (bu sədr ştatı demək idi) işləyib

1992-ci ilin iyununda AXC sədrinin ideoloji işlər üzrə müavini təyin edildiyindən Bakıya köçüb.

2003-cü il noyabrın 5-də BMT-nin vasitəsi ilə Arif Rəhimoğlu siyasi mühacirətə ─ İsveçə gedib.

2002-ci il fevral ayında ürəyini əməliyyat zamanı damarlarını dəyişib. 2016-cı ilin may ayında isə İsveçin Yöteburq şəhərindəki Sahlqrenska xəstəxanasında ürəyini dəyişiblər.

2022-ci il aprelin 3-də, saat 13.30-da mühacirətdə yaşadığı İsveçin Yötuburq şəhərində dünyasını dəyişib.

Fəaliyyəti

Elmi-pedaqoji

1977-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirib Vayxır kənd orta məktəbində müəllim işləməyəndə respublikanın ən nüfuzlu nəşrlərindən olan “Elm və həyat” jurnalında “Bir daha Araz haqqında” (1978, 3-cü sayı), “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində “Vayxırın izi ilə” (1980, 1 fevral) məqalələrini çap etdirib.

1980-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun aspiranturasına qəbul olunub və həmin il Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda işləməyə başlayıb. 1985-ci ildə “Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsərinin leksikası və Azərbaycan dili” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsini alıb.

Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsəri ilə bağlı nəşr etdirdiyi “Azərbaycan dili üçün asemantikləşmiş bəzi kök morfemlərin izahında Mahmud Kaşğarlı “Divan”ının rolu”, Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsəri və Azərbaycan yazılı abidələrinin leksikası”, Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsərinin leksikası və Azərbaycan dili dialektləri”, “Mahmud Kaşqarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsərinin leksikası və müasir Azərbaycan ədəbi dili”, “Mahmud Kaşğarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsəri və “Kitabi-Dədə Qorqud”, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında və Mahmud Kaşqarlı “Divan”ında işlənmiş bəzi sözlər haqqında”, Mahmud Kaşğarlının “Divanü lüğat-it-Türk” əsəri və “Kitabi-Dədə Qorqud” və b. məqalələri yalnız dilçi alimlərin deyil, milli düşüncəli aydınların diqqətini cəlb edib.

Rəhbərlik etdiyi tələbələrə düzgün istiqamət verdiyinə görə bölgədən olduqca dəyərli folklor və dialekt nümunələrinin toplanmasına nail olub. 1988-ci ildə “Elm” nəşriyyatının çap etdiyi “Azərbaycan mifoloji mətnləri” (kitabın tərtib edəni, ön sözün və şərhlərin müəllifi Arif Acalovdur) kitabındakı mətnlərin çoxunu Arif Rəhimovu toplamışdır.

Dünyanın ünlü araşdırıcılarının fikrincə, xilaskar Boz qurd haqqında mif türklərin yaddaşlarından silindiyindən Çin qaynaqları vasitəsi ilə günümüzə gəlib çatıb. Arif Rəhimovun Ordubad rayonundan (Üstüpü kəndindən) topladığı Boz qurd haqqında mif mədəni irsimizə lazımınca sahib çıxmadığımızı, folklorumuzu, dialektlərimizi lazımınca toplamadığımızı, etnoqrafiyamızı gərəyincə öyrənmədiyimizi göstərib. İdeoloji nədənlərdən uzun illər miflərimiz xurafat, yaxud din adı altında dışlanıb.

Arif Rəhimovun “Totemistik inanışlar (Naxçıvan arxeoloji materialları əsasında)”, “Makan ölkəsi haradadır?”, “Azərbaycan paleotoponimiyasında maq etnonimi”, “Kür-Araz mədəniyyətinin etnik mənsubluğu haqqında”, “Əylis adının mənşəyi”, “Şərurun paleotoponimləri”, “Naxçıvanın paleotoponimləri”, “Makan ölkəsi haradadır?” məqalələri yalnız dilçilik baxımından deyil, həm də tarixşünaslığa yeni istiqamət vermək baxımından da diqqətçəkən olub.

1997-2002-ci illərdə Naxçıvan Özəl Universitetində dosent işləyib.

2003-cü il yanvarın 11-13-də AMEA Folklor Mərkəzi və Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının keçirdiyi “Ortaq Türk Keçmişindən Ortaq Türk Gələcəyinə” adlı uluslararası folklor konfransının plenar iclasında Arif Rəhimoğlunun oxuduğu “Milli kimlik şüurunun inkişafında folklorun rolu” başlıqlı məruzə toplantı iştirakçılarının alqışları ilə qarşılanmışdır.

Türkiyənin Rize şəhərində 2008-ci il oktyabrın 17-19-da keçirilən “Uluslararası Kaşgarlı Mahmud Sempozyumu – Doğumunun 1000. Yılı dolayısıyla” və Ankara şəhərində 2008-ci il oktyabrın 20-25-də keçirilən “VI Uluslararası Türk Dili Kurultayı”nda Mahmud Kaşqarlının “Divan”ı ilə bağlı etdiyi məruzələr yalnız Azərbaycan, Türkiyə və d. Türk respublikalarından gələn araşdırıcıların deyil, Avropalı türkoloqların da marağına səbəb oldu.

Siyasi

Beynəlmiləlçilik adı altında milli dəyərləri yox etmək, milləti Sovet xalqı adı altında əritmək istəyənlərə dirəniş göstərən Arif Rəhimov yalnız auditoriyalarda deyil, toplantılarda, çayxanalarda, müxtəlif təbəqədən olan insanlara milli mənəvi dəyərlər aşılamaqda önəmli rol oynayıb. İstəyinə çatmaq üçün Naxçıvanda fəaliyyət göstərən gizli dərnəyə üzv olmaqla kifayətlənməyib, savadlı gəncləri də oraya cəlb edib.

1988-ci ildə Sovet rəhbərliyinin gizli təhriki ilə erməni millətçiləri Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın tərkibindən çıxarmaq istəməsi, Ermənistan SSR-də yaşayan müsəlmanların ölkədən kütləvi və zorakılıqla qovulması onun fəaliyyətinin yönünü dəyişib. O, gizli mübarizədən açıq fəaliyyətə keçərək xalqı haqq, ədalət, demokratiya uğrunda təşkilatlandırmağa çalışıb. Təqiblərlə, təzyiqlərlə, maddi və mənəvi sıxıntılarla üzləşsə də, amalından dönməyib.

Gizli dərnəkləri birləşdirmək məqsədilə 1988-ci ilin iyulunda keçirilən toplantıda yeni yaradılmış təşkilatın İdarə Heyətinə üzv seçilib. 1988-ci il dekabrın 17-də keçirilən Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin toplantısında İdarə Heyətinə (Bu təşkilat 1989-cu il noyabrın 10-11-də keçirilən təsis konfransında Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan Vilayət Təşkilatı adlandırılmışdır) seçilmiş 5 nəfərdən biri olub.

1988-ci ildə Naxçıvan Tarix Diyarşünaslıq Muzeyinin nəzdində yaradılmış “Yurd” Tarix-Etnoqrafiya Birliyinin yaradıcılarından, nizamnaməsini hazırlayanlardan biri olan Arif Rəhimov səs çoxluğu ilə həmin təşkilatın 6 nəfərlik İdarə Heyətinə seçilib. “Yurd” Tarix-Etnoqrafiya Birliyinin iş planının hazırlanmasında, məruzəçilərin seçilməsində fəal iştirak etdiyi kimi, toplantılarının əsas aparıcısı olub və özü də dəfələrlə fərqli-fərqli mövzularda məruzələr edib.

1989-cu il noyabrın 10-11-də keçirilən toplantıya sədrlik edən Arif Rəhimoğlu Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan Vilayət Təşkilatının Məclisinin və İdarə Heyətinin üzvü seçilib. Hər gün Xalq Cəbhəsinin qərargahına toplaşan fərqli dünyagörüşlü və fərqli bilik səviyyəli insanların maarifləndirilməsi, ölkədə və dünyada baş verən hadisələrdən xəbər tutması üçün “Lektoriya” adlı mühazirə salonunun təşkilində də Arif Rəhimovun aparıcı rolu olub. Bu açıq tribunadan iki ilə yaxın siyasətçilər, araşdırıcılar, hüquq mühafizə orqanlarının əməkdaşları, hərbiçilər istifadə ediblər. Demək olar, hər gün (bəzən gündə iki dəfə) fəaliyyət göstərən “Lektoriya”da, adətən, 20-80 nəfər iştirak edib.

1989-cu il dekabrın 31-də Azərbaycanın güney sərhədlərindəki tikanlı məftillərin, sərhəd qurğularının sökülməsinin, kütləvi xalq etirazının təşkilatçılarından olan Arif Rəhimov həmin günün “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü” adlandırılmasına ciddi-cəhdlə çalışıb.

Arif Rəhimov və məsləkdaşlarının səyi nəticəsində 1990-cı ilin Novruz bayramı günlərində İran İslam Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında sərhəd bölgələrində yaşayanların sadələşdirilmiş qaydada gediş-gəlişi başlayıb. Həmin günlərdə o, bir qrup məsləkdaşı ilə Culfa, Mərənd, Təbriz, Ərdəbil şəhərlərində olub, uşaqlıqdan həsrətində olduğu o taylı soydaşları ilə görüşüb, Şeyx Səfi türbəsini ziyarət edib.

1990-cı il yanvarın 17-20-də erməni silahlı dəstələri Kərki və Sədərəyə hücum edəndə Arif Rəhimov Xalq Cəbhəsinin fəallarınının, vətənsevərlərin ov tüfəngləri ilə silahlanıb döyüşə getməsinə təşkilatçılıq edənlərdən biri olmuşdur. Vəziyyətin getdikcə ciddiləşdiyini, erməni silahlı dəstələrinin Muxtar Respublikanın fərqli bölgələrinə hücum edə biləcəyini bildiyindən məsləkdaşları ilə birgə həmin yerlərdə könüllülərdən ibarət postların qurulmasını təşkil edib. Yanvarın 19-da Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının fövqəladə sessiyasının çağırılmasında, sessiyada Naxçıvanın SSRİ-nin tərkibindən çıxdığının elan edilməsində, adındakı “Sovet Sosialist” sözünün atılmasında Arif Rəhimovun böyük əməyi olmuşdur.

1990-cı il yanvarın 19-dan 28-dək Naxçıvan Muxtar Respublikası əsarətdən azad yaşayıb, radio və televiziya, qəzetlər Xalq Cəbhəsinin idarəçiliyində olub. Arif Rəhimov da Xalq Cəbhəsinin ideoloji sahəyə baxan məsulu kimi həmin ağır günlərdə qəzetlərə, radio və televiziyaya yön verib.

Naxçıvanda icazəsiz qəzetlərin nəşrində fəal iştirak edən Arif Rəhimoğlu həmin qəzetlərə ictimai-siyasi məzmunlu məqalələr də yazıb. Beləcə gələcəkdə yazıb nəşr etdirəcəyi “Siyasi təbliğatın əsasları” kitabının özülünü qoymuş olub. O, nəzəriyyəsini, ideologiyasını mitinqlərdə, Xalq Cəbhəsinin dayaq dəstələrindəki çıxışlarında, partiya-sovet rəhbərləri ilə müzakirələrdə sınaqdan keçirib.

Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputat seçkilərinə qatılan Arif bəy namizədliyini Culfa dairəsindən verib. Seçkilərdə əhalinin əksəriyyəti ona səs versə də, rəhbər partiya işçilərinin göstərişi ilə Culfadakı hərbi hissələrin əsgər və zabitləri onun rəqibi olan Vilayət Partiya Komitəsinin katibinə səs verib, bir çox məntəqələrdə isə rəhbərliyin göstərişilə seçkilər saxtalaşdırılıb. Arif bəy ruhdan düşməyib, seçki baş tutmayan dairədən, Naxçıvan şəhərindən namizədliyini irəli sürdürüb. Hakimiyyət orqanları isə Bakının göstərişi ilə onun seçilməsinə əngəl olub.

1990-cı il noyabr ayının 3-5-də İstanbulda Azərbaycan Türkləri Kültür və Dayanışma Dərnəyinin Birinci Millətlərarası Azərbaycan Türk Dərnəkləri Qurultayına AXC-nin nümayəndəsi kimi qatılan Arif Rəhimoğlu Sərhəd Hərəkatı ilə bağlı məruzə edib. Təklif edib ki, qurultay iştirakçıları hər ilin dekabr ayının 31-i “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik günü” kimi qəbul edilməsi haqqında qətnamə qəbul etsin və bu qətnamə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sessiyasına göndərilsin. Onun təklifi qəbul edilib.

1991-ci ildə İsmayıllı rayonunun Basqal kəndində Elçibəy və Aydın Kərimovla birlikdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin Proqram və Nizamnaməsini hazırlayıb. Hazırlanmış sənədlər Xalq Cəbhəsinin Qurultayında gərgin müzakirələrdən sonra bəzi qəbul edilib. Naxçıvanda yaşasa da, Xalq Cəbhəsinin təşkilatlanmasında fəal iştirak etsə də, tez-tez Bakıya gedib, oradakı diskussiyaların fəal iştirakçıs olub.

1991-ci ilin sentyabrından 1992-ci ilin iyununa kimi AXC Naxçıvan Vilayət Təşkilatının əlaqələndiricisi (bu sədr ştatı demək idi.) işləyib.

1992-ci ilin iyununda AXC sədrinin ideoloji işlər üzrə müavini təyin edildiyindən Bakıya köçüb. Əbülfəz Elçibəyin göstərişi ilə xaricə ezam edilən Arif Rəhimoğlu (O, 1990-cı ildən Rəhimoğlu imzasından istifadə etməyə başlayıb.) 1992-ci il avqustun 23-də Türkiyənin Kayseri şəhəri yaxınlığında Erciyes dağının Tekir yaylasında Millətçi Çalışma Partiyasının 3-cü Zəfər Qurultayına qatılıb. Millətçi Çalışma Partiyasının başqanı Alparslan Türkeşlə, eləcə də həmin partiyadan yeni ayrılıb Böyük Birlik Partiyasını quran Muhsin Yazıçıoğlu ilə görüşlər keçirib.

1992-ci il avqustun 25-28-də Kuzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyətində olarkən preziden Rauf Denktaşla, Baş nazir Devriş Eroğlu ilə, Milli Məclisin başkanı Haqqı Atunla, Eğitim, Kültür ve Genclik bakanı Eşber Serakıncı ilə və başqa rəhbər işçilərlə görüşərək Azərbaycan – KKTC əlaqələrini müzakirə edib.

1993-cü ilin martın 21-23-də Antalyada keçirilən Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı’nın (TÜDEV) təşkilatçılığı ilə Birinci Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayında Arif Rəhimoğlu ortaq türk əlifbası və ortaq ünsiyyət dili məsələsi üzərində çalışıb. O, bu təşkilatın keçirdiyi sonrakı qurultaylara da dəvət edilib, orada məruzə oxuyub, müzakirələrdə fəal iştirak edib.

Tatar Talqat Axmadin sədri olduğu Türk Gəncləri Birliyinin iki qurultayı keçirilmişdi. Üçüncü qurultay maddi vəsait olmadığından keçirilmirdi. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi sədrinin ideoloji işlər üzrə müavini Arif Rəhimoğlu qurultayın Bakıda keçirilməsinə maddi vəsait tapdı. 1993-cü ilin aprelində Zuğulbada (Bakı) Türk Gəncləri Birliyinin Üçüncü Qurultayı işinə başladı. Keçmiş Sovetlər Birliyinin müxtəlif guşələrindən — Altaydan, Kemerovadan, Tümendən, Başqırdıstandan, Tatarıstandan, Dağıstandan, Ukraynadan qumuq, altay, şor, teleut və b. azsaylı türk xalqlarının gəncləri, eləcə də Azərbaycandakı millətçi gənclər təşkilatlarının nümayəndələri, Bakının ali məktəblərində oxuyan türkiyəli, iranlı, bolqarıstanlı, krımlı, qaqauziyalı, axırkələkli, dağıstanlı türk tələbələr qurultaya qatıldılar.

1993-cü il iyun qiyamında Arif Rəhimoğlu AXC qərargahında qalan əsas rəhbər işçi olub. Təzyiqlərə mətanətlə sinə gərərək qərargahı qoruyub saxlaya bilib. Az sonra onu və Tağı Xalisbəylini şərləyərək həbs edirlər. Bir ay həbsxanada yatarkən onlara fiziki və mənəvi işgəncələr verirlər. Onları alçaltmaq məqsədilə zorla bığ və saqqallarını qırxırlar.

1994-1995-ci illərdə Türkiyədəki Strateji Araşdırmalar Mərkəzində təcrübə keçdikdən sonra yenidən vətənə dönüb. Vətəndə az qala hər gün təqib və təzyiqlərlə üzləşsə də, Türkiyədə təklif edilən yüksək maaşlı işləri qəbul etməyib. Bakıda əsas gücünü ictimai-siyasi fəaliyyətə yönəltsə də, pedaqoji sahədən də ayrılmayıb.

İran İslam Respublikasında yaşayan türklər arasında milli şüurun yüksəlməsinə xüsusi önəm verən Arif Rəhimoğlu dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş azərbaycanlıların qüvvələrinin birləşdirilməsinə, onların gücünün millətin və vətənin xoşbəxt gələcəyinə səfərbər edilməsinə çox çalışıb. Bu məqsədlə Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin yaradılmasına xüsusi önəm verib. Təşkilatın 1998-ci ildə Vaşinqtonda keçirilən ikinci qurultayının proqram və nizamnaməsinin hazırlanmasında, toplantılarının keçirilməsində əməyi böyük olub.

Təsis konfransı Bakıda, 1997-ci il dekabrın 20-də keçirilən Bütöv Azərbaycan Birliyinin (BAB) məramnaməsinin müəlliflərindən biri olan, sonra da BAB Ali Məclisinin sədri seçilən Arif Rəhimoğlu uşaqlıq və gənclik arzularından olan Azərbaycanın birliyi məsələsinin reallaşması üçün Bütöv Azərbaycan Birliyinin (BAB) yaradıcılarından və rəhbərlərindən olub.

Milli ideologiyamızla bağlı məqalələrini yeni formalaşan demokratik mətbuatda nəşr etdirən Arif Rəhimoğlunun 1999-cu ildə “Siyasi təbliğatın əsasları” kitabı işıq üzü görüb. Elə ilk gündən ali məktəblərin ictimai fənlərdən dərs deyən müəllimlərin bir qrupunun diqqətini çəkən kitabdan dərs vəsaiti kimi istifadə edilməyə başlanıb. Bu kitabı daha çox Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının tələbələri oxuyublar.

Onun “İdeologiya” (məqalələr toplusu, 2017), “Sosiologiyada partiyadaxili qruplaşmalar” (2016), “Bütövlük qibləsinin Elçibəy yolu” (2016) kitabları, “Milli kimlik şüurunun biçimlənməsində ədəbi dil anlayışının önəmi” (2003), “Türklərin bilinən ilk xəritəsi” (2008), “Bütövləşmə, millətləşmə, dövlətləşmə” (2002) və b. məqalələri ictimai təşkilatların, siyasi partiyaların üzvləri və tərəfdarlarının, alimlərin müzakirə etdiyi əsərlərə çevrilib.

Arif Rəhimoğlu 1988-ci ildən sonra əsasən ideoloji mövzularda yazılar yazsa da, dilçiliklə bağlı da ara-sıra yazmalı olub. Yazdıqları da həmişə maraqla qarşılanıb. “Azərbaycan türkcəsi ədəbi dilində bütövləşmə və düzgün yazı qaydaları” (2008) kitabı İranda yaşayan türklərlə Azərbaycan Respublikasında yaşayan türklərin ədəbi dilinin arasındakı fərqlərin yaranma səbəblərini göstərib və birliyə aparan yola işıq salmağa çalışıb. Kitab o taydakı şairlər, nasirlər, jurnalistlər, alimlər, ictimai-siyasi xadimlər tərəfindən də maraqla qarşılanıb. Əski əlifba ilə hazırlanmış nəşrin Təbrizdə çapına rəsmi dairələr icazə verməsələr də, ayrı-ayrı adamlar fotosurətini çıxarıb yaymağa başlayıblar.

İsveçdə yaşayarkən Azərbaycan dərnəklərinin işində fəal iştirak etdi. “Yöteburq Azərbaycan evi”, Xarı Bülbül, Sarvan, Araz İdman Dərnəyi, R&R grup, Aydınlar Ocağı, 20 Yanvar Azərbaycan Kültür Dərnəyi, Azərbaycan Demokratiya Dərnəyi, Azərbaycan “Tomris” Qadın Dərnəyi, Azərbaycan “Birlik” Dərnəyi, Azərbaycan Musiqi Dərnəyi, Azərbaycan Kültür və İdman Dərnəyi Arif Rəhimoğlunun təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə yaradılmışdır. O, dərnəklərlə yanaşı toplantılar keçirdi, layihələr hazırladı, qızı Sona Rəhimova ilə birgə İnqvar Karlson və Anna-Mariya Lindqrenin “Sosial-demokratiya nədir? İdeyalar və girişimlər haqqında kitab” adlı əsərini Azərbaycan türkcəsinə çevirərək 2008-ci ildə Yöteburqda nəşr etdirib.

Ömrünün son illərində yazmasının ağırlaşdığını və oxuyanların azaldığını gördükdə bütün enerjisini şifahi təbliğata yönəltdi. 2020-ci ildə məsləkdaşları ilə birlikdə Milli Hərəkatçılar Birliyini yaratdı. Birlik tezliklə ətrafına dünyanın müxtəlif guşələrində yaşayan soydaşlarımızı toplaya bildi. Son çıxışı da Milli Hərəkatçılar Birliyinin toplantısında Rusiya - Ukrayna savaşı mövzusunda idi.

Arif Rəhimoğlu ömrünün çoxunu ictimai-siyasi işlərə, təşkilati məsələlərə həsr etsə də, 20 kitab və 250-dən çox elmi məqalə yazmağa da vaxt tapmışdır.

Əsərləri

Kitabları

Siyasi təbliğatın əsasları, Bakı, 1999, 372 səh.

Azərbaycan türkcəsinən düzgün yazı qaydaları (Azərbaycan türkcəsi ədəbi dilində düzgün yazmağı öyrənənlər üçün yardımçı vəsait)

Bütövlük qibləsinin Elçibəy yolu. Bakı: 2016, 124 səh.

Sosiologiyada partiyadaxili qruplaş�ma�lar. Bakı, Elm və təhsil, 2016, 96 səh.

İdeologiya (Məqalələr toplusu) . Bakı: “Elm və təhsil”, 2017. 190 s.

Yaşmaqlı panfarsizm, yaxud şahmat taxtasında Azərbaycan və Farsıstan. Bakı, “Elm və təhsil”, 2023, 320 səh.

Bütövləşmə, Millətləşmə, Dövlətləşmə devizi, Bakı, 2007, səh.54

HAQQINDA YAZILAN KİTAB Məqalələri

Makan ölkәsi haradadır? Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 22.

Azәrbaycan paleotoponimiyasında Maq etnonimi “Azərbaycan onomastikası problemləri haqqında konfransın materialları”. Bakı, APİ nəşri, 1986, s. 83-85

Bәzi Alban antrotoponimlәrinin mәnşәyi haqqında, van MSSR-in maddi-mənəvi zənginliklərinin öyrənilməsinin elmi əsasları. Məruzələrin tezisləri. Respublika elmi konfransı. Naxçıvan, iyun 1988, səh. 86

Bir daha Araz haqqında, “Elm və həyat” dərgisi, 1978, № 3, səh. 38

Vayxırın izi ilә, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti, 1 fevral 1980-ci il.

Bakı adının mәnşәyi, Onomastika (Elmi əsərlərin tematik toplusu). Bakı, ADU nəşri, 1990-cı il.

Dizә adının mәnşәyi, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 45.

Əlincә adının mәnşәyi, “Elm və həyat” dərgisi, 1987, № 9, səh. 16-17

Ərik bitkisinin tәkamülü, introduksiyası vә Naxçıvan әrazisindә becәrilmә tarixi, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 54.

Dilimizin tәşәkkül tarixinә dair, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 66.

Əski Türklәrdә yazı kültürü, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 79.

Türklәrin bilinәn ilk dünya xәritәsindә Azәrbaycan vә qonşularıDilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 86.

Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it-Türk” әsәrindә mürәkkәb toponimlәr, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 92.

Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it-Türk” әsәri vә Azәrbaycan yazılı abidәlәrinin leksikası, “Məktəb islahatı və pedaqoji təhsil (Ali məktəblərarası elmi-metodik konfransın materialları)”. Bakı, APİ nəşri, 1986, səh. 182-191

Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it-Türk” әsәrinin leksikası vә Azәrbaycan dili dialektlәri, aycan SSR EA aspirantları elmi konfransının materialları. 2-ci kitab. Bakı: Elm, 1984, səh. 80-82

Azәrbaycan dilindә asemantik kök morfemlәr, Azərbaycan dili tarixi məsələləri (elmi əsərlərin tematik toplusu). Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı. Bakı, 1989-ci il

Azәrbaycan dili üçün asemantiklәşmiş bәzi kök morfemlәrin izahında Mahmud Kaşğari “Divan”ının rolu, Azərbaycan filologiyası məsələləri. 2-ci Buraxılış. Bakı, Elm.1984.

Azәrbaycan dilindәki bәzi asemantik kök morfemlәr vә Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it Türk” әsәri, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 130

Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it-Türk” әsәri vә “Kitabi-Dәdә Qorqud”, “Kitabi-Dədə Qorqud 1300” kitabı. Bakı, 1999. səh. 298-307

Mahmud Kaşğarinin “Divanü lüğat-it-Türk” әsәrinin leksikası vә “Kitabi-Dәdә Qorqud” dastanları,. Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 147

“Kitabi-Dәdә Qorqud” dastanlarında vә Mahmud Kaşğari “Divan”ında işlәnmiş bәzi sözlәr haqqında, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil, incəsənət seriyası. 1984. No- 2. səh, 89-92.

Linqvokültüroloji araşdırmalar işığında “Divanü lüğat-it-Türk”, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 181

Linqvokültüroloji etüdlәr, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 197

Yunus Emre dilinde linqvokültüremler, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 211

“Azәrbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları” ilә bağlı düşüncәlәrim vә tәkliflәrim., Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 220

Durğu işarәlәri, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 232

Bütöv Azәrbaycan vahid әdәbi dil problemi vә “Dildә Birlik!”şüarımız , “Tanıtım” № 5 (12), 5-10 fevral 1999, səh.2

Azәrbaycan nitq etiketlәrindә müraciәt forması, “Azərbaycan nitq mədəniyyəti məsələləri”. Bakı: APİ, 1988. səh.165-166

Niyә «bәy» dеyirik? “Аzаdlıq” qəzеti, № 26 (28), 20 dеkаbr 1990-cı il.

Ön Asiyada qorxu tanrısı vә Naxçıvanda onun izlәri Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 248

Totemçiliyin özül daşları vә Türklәrdә totemçilik izlәri, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 257

Azәrbaycan folklorunda at surәt, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 278

Naxçıvanda kilimçi mifi, Dilimiz və Tariximiz. Məqalələr. Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nәşriyyatı, 2022, 287

Milli düşüncə fədaisi, Bаkı, “Еlm vә tәhsil” nəşriyyatı, 2022, 380 sәh.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Arif_Rəhimoğlu&oldid=8139777"
Informasiya Melumat Axtar