Arayatlı (bəzi mənbələrdə - Arayatılı[1][2][3]) — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun Arayatlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[4]
| Arayatlı | |
|---|---|
| 39°28′58″ şm. e. 47°22′35″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Region | Qarabağ iqtisadi rayonu |
| Rayon | Füzuli rayonu |
| Bələdiyyə | Əhmədalılar bələdiyyəsi |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 147 m |
| Saat qurşağı | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +994 026 |
| Nəqliyyat kodu | 19 |
  Arayatlı | |
Bu Kənd "Bələdiyyə əraziləri və torpaqları haqqında" Qanunla[5] Füzuli rayonunun Əhmədalılar bələdiyyəsinin ərazisinə aid edilib[6].
Araz çayının sol sahilindən bir qədər aralı düzənlikdədir. XIX əsrə aid sənədlərdə Mustafa Sərkarlı adı ilə verilir. 1933-cü ildə Arayatılı şəklində qeydə alınmışdır. Belə güman edilir ki, toponim XIII əsrdə monqolların tərkibində Azərbaycana gəlmiş türkdilli uryat tayfasının adını özündə əks etdirir. Etnonim isə türk dillərindəki ara (orta) və yat/yatuq (hərəkət etməyən, oturaq türk) sözlərindən olub "mərkəzdə yerləşən oturaq türklər" deməkdir. Burada -lı şəkilçisi aidlik, mənsubluq ifadə edir.[7]
Kəndin adı bəzi mənbələrdə "Oriyadlı" kimi qeyd olunmuşdur.
Arayatlı tayfa adıdır. XII əsrdə monqolların tərkibində Azərbaycana gəlmiş tayfalardan (Uryat, Oyrat, Sukait, Kinqut, Curyat, Saray, Calair, Tanqut, Dördbet və s.) Uryat tayfasının adı ilə bağlıdır. Salyan rayonunda Böyük Oriyad və Kiçik Oriyad kənd adları ilə mənşəcə eynidir.
XIX əsrin ortalarında bu kənd "Mustafa Sərkarlı" da adlanmışdır.[8]
Birinci qarabağ müharibədsində Arayatlı kəndi dəfələrlə atəşə məruz qalmışdır.
7.12.1999-cu il tarixli 771-IQ nömrəli "Bələdiyyələrin əraziləri və torpaqları haqqında" Qanunun ilkin versiyasının[9] "Füzuli rayonu" bölməsinə əsasən yaradılan 18 bələdiyyədən biri də Füzuli rayonunun Arayatlı bələdiyyəsi olub.
18.11.2024-cü il tarixli 50-VIIQ nömrəli Qanunun[10] 18.2-ci bəndinə əsasən: "Arayatlı, Babı, Əhmədalılar, Qazaxlar və Mollaməhərrəmli bələdiyyələrinin əhatə etdiyi Arayatlı, Babı, Əhmədalılar, Qazaxlar, Mirzənağılı və Mollaməhərrəmli kəndlərində Əhmədalılar bələdiyyəsi" yaradılmışdır.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 1043 nəfər əhali yaşayır.[11]
- Şamama Həsənova — iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
- Ramin Hacılı (1 sentyabr 1983) — Azərbaycanlı siyasətçi, "Üçüncü gələcək" jurnalının təsisçisi və baş redaktoru. Azərbaycan Avropa Hərəkatının prezidenti.
Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.
- Füzuli rayonu
- Füzuli rayonunun Arayatlı bələdiyyəsi
- Füzuli rayonunun Əhmədalılar bələdiyyəsi
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Erməni silahlı qüvvələrinin hərbi təcavüzünə məruz qalmış ərazilərin yaşayış məntəqələrinin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında Nazirlər Kabinetinin Qərarı". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-07-21.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. ""Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında Prezident Fərmanı". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-07-21.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi yanında Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki orta ixtisas təhsili müəssisələrinin və digər qurumların, Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki peşə təhsili müəssisələrinin, digər qurumların və Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki məktəbəqədər, ümumi təhsil və məktəbdənkənar təhsil müəssisələrinin və digər qurumların siyahılarının təsdiq edilməsi barədə Elm və Təhsil Nazirliyinin Kollegiya Qərarı". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-07-21.
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Bələdiyyələrin əraziləri və torpaqları haqqında Qanun". e-qanun.az (az.). 2012-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-03-18.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Füzuli rayonunun Əhmədalılar bələdiyyəsinin Nizamnaməsi". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-05-21.
- ↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- ↑ "Yuxarı Qarabağın Toponimləri". 2013-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-18.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Bələdiyyələrin əraziləri və torpaqları haqqında Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-11-28.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Azərbaycan Respublikasında bələdiyyələrin birləşməsi yolu ilə yeni bələdiyyələrin yaradılması haqqında Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-12-02.
- ↑ Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629