Araliya (lat. Aralia) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin araliyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Araliya | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Cins:
Araliya
|
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Kiçik ağaclar, çox vaxt kollar, yaxud hündür çoxillik otlardır. Yarpaqları lələkvarı bölümlüdür. Çiçəkləri iri süpürgə çiçək qrupunda toplanmışdır. Şərqi və Cənub-Şərqi Asiyada, Şimali Amerikanın cənubunda 40-adək növü məlumdur. Uzaq Şərqdə 3 növü bitir. Kolşəkilli, cüt lələkli, mürəkkəb yarpaqlı, bərk tikanlı ağacdır.
Araliyaların çoxu orijinal dekorativ bitkilərdir. Çox vaxt araliyakimilərin digər cinslərinin növlərini də səhvən araliya adlandırırlar: məs., gövdəsinin özəyindən kağız hazırlanmasında istifadə edilən Cənubi Çin kolu tetrapanaks; otaq və oranjereya bitkisi kimi becərilən Yaponiya fatsiyası.
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- Ürəkvari araliya (Aralia cordata Thunb.)
- Hündür araliya (Aralia elata (Miq.) Seem.)
- Hand.-Mazz.
- (Wall. ex G.Don) Seem.
- Franch.
- Wooton & Standl.
-
Blanco
- (Elmer) J.Wen
- Decne.
- Hand.-Mazz.
- Aralia californica S.Watson
- (Hayata) J.Wen
-
L.
- Kitag.
-
Aralia cordata Thunb.
- (Regel) Nakai
- Aralia dasyphylla Miq.
- (Hand.-Mazz.) J.Wen
- Hance
- J.Wen
- Hand.-Mazz.
-
Aralia elata (Miq.) Seem.
- (Yanagita) J.Wen
- (Rupr. & Maxim.) J.Wen
- J.Wen
- C.N.Ho
- (Griseb.) J.Wen
- Franch.
- Miq.
- (Wall. ex G.Don) Seem.
- Seem. ex C.B.Clarke
- J.Wen
- J.Wen
- C.Y.Wu ex K.M.Feng
- Matsum.
- (C.B.Shang) J.Wen
- Harms
- J.Wen & Lowry
- Vent.
- W.X.Wang, W.Y.Guo & Y.S.Fu
- Cav.
- (C.J.Qi & T.R.Cao) J.Wen & Y.F.Deng
- G.Hoo
- J.Wen, Lowry & Esser
- J.Wen
- (DC.) J.Wen
- J.Wen, L.L.Deng & X.C.Shi
- Aralia malabarica Bedd.
- (H.Lév.) Lauener
- C.B.Shang
- (C.B.Shang & X.P.Li) Frodin
- Blume
- Aralia nudicaulis L.
- Z.Z.Wang
- (D.Don) J.Wen
- H.L.Li
- Aralia racemosa L.
- Marchal
- (Ekman) J.Wen
- G.Hoo
- Brandegee
- Dunn
- J.Wen
- Marchal
- Merr.
- Aralia spinosa L.
- (King) J.Wen
- Aralia stipulata Franch.
- (Wall. ex G.Don) J.Wen
- Seem. ex C.B.Clarke
- Aralia tibetana G.Hoo
- Franch.
- Hand.-Mazz.
- Blume ex Miq.
- (Dunn) J.Wen
- Ha
- (Marchal) J.Wen
- Harms
- Franch.
İstinadlar
- Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 134.
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 273.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 589. ISBN 978-9952-441-02-4.