Apatozavr

Apatozavr
Apatozavr
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Amorphea Klad: Obazoa Klad: Opisthokonta Klad: Holozoa Klad: Filozoa Klad: Choanozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Sümüklü balıqlar Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Klad: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Klad: Sauropsida Sinif: Sürünənlər Klad: Eureptilia Klad: Romeriida Klad: Diapsida Klad: Neodiapsida Klad: Sauria Klad: Archelosauria Klad: Archosauromorpha Klad: Crocopoda Klad: Archosauriformes Klad: Eucrocopoda Klad: Arxozavrlar Klad: Avemetatarsalia Klad: Ornithodira Klad: Dinosauromorpha Klad: Dinosauriformes Klad: Dracohors Klad: Dinozavrlar Klad: Kələzçanaqlılar Klad: Zavropodomorflar Klad: Bagualosauria Klad: Plateosauria Klad: Massopoda Klad: Sauropodiformes Klad: Zavropodlar Klad: Gravisauria Klad: Eusauropoda Klad: Neosauropoda Fəsiləüstü: Diplodocoidea Klad: Diplodocimorpha Klad: Flagellicaudata Fəsilə: Diplodosidlər Yarımfəsilə: Apatosaurinae Cins: Apatozavr
Beynəlxalq elmi adı
	Apatosaurus Othniel Charles Marsh, 1877;
EOL	47459350
FW	38665

Apatozavr (lat. Apatosaurus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin diplodosidlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Yura dövründə 157–146 milyon il öncə indiki Şimali Amerika ərazisində yayılmışdır. Zauropodların ən iri nümayəndələridir^[1].

Etimologiyası

Apatozavr yunan sözü olub yun. ἀπάτη — aldatma və yun. σαυρος — kərtənkələ mənasını verir. Üstəlik Brontozavr (lat. Brontosaurus) adı ilə də tanınır. Bu isə "İldırım kərtənkələsi", (yun. βροντη — İldırım və yun. σαυρος — kərtənkələ).

Qeydə alınması

Brontosaurus excelsus ilk dəfə Qofoniil Marş tərəfindən 1879-cu ildə yaxşı aşkarlanmış dinozavr qalığı aşkarlayır və müəyyən edir ki^[2], elə onun tərəfindən 1877-ci ildə qeydə alınan Apatosaurus ajax növü bu növlə eyni cinsə daxildirlər. Bu iki növün əvvəlinə isə bir qayda olaraq Apatosaurus kəlməsi əlavə edilməlidir^[3]. Bununla belə elmi ədəbiyyatda Brontozavr adı daha geniş yayılmışdır. Paleontoloq Robert Bekker təkidlə bu növlərin başqa-başqa cinsə daxil olduğunu bildirmişdir. Bununla belə bu fikir elmi birliklər tərəfindən inkar edilmişdir. 2015-ci il araşdırmasından sonra Brontozavr ayrı cinsə daxil edilir^[4]^[5].

Görünüşü

Apatozavr (Brontozavr) — ən iri dinozavrlardan biridir: onun uzunluğu 20–23 metr, çəkisi isə 24–32 ton təşkil edə bilərdi. Bəzi alimlər isə bu çəkinin çəmi 18 ton təşkil etdiyini bildirirlər. Apatozavr uzun quyruq və boyuna malik imişlər. Boynun sonunda kiçik başı barmış. Beyni cəmi 400 qram imiş.

İstinadlar

↑ "Массы динозавров оказались переоцененными". Lenta.ru. 22 июня 2009 года. 2012-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-12.
↑ Mike Taylor. "Why is ``Brontosaurus now called Apatosaurus?" (ingilis). 28 iyun 2004. 17 avqust 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.
↑ Edward Baker. "Palaeontology & Biostratigraphy" (ingilis). ICZN. 24 may 2010. 17 avqust 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.
↑ "Beloved Brontosaurus makes a comeback". 11 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.
↑ "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)". 18 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.

Həmçinin bax

[1] "Массы динозавров оказались переоцененными". Lenta.ru. 22 июня 2009 года. 2012-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-12.

[2] Mike Taylor. "Why is ``Brontosaurus now called Apatosaurus?" (ingilis). 28 iyun 2004. 17 avqust 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.

[3] Edward Baker. "Palaeontology & Biostratigraphy" (ingilis). ICZN. 24 may 2010. 17 avqust 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.

[4] "Beloved Brontosaurus makes a comeback". 11 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.

[5] "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)". 18 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]