Antarktida gölləri

Antarktidada yüzlərlə müxtəlif mənşəli göllərə və sututarlar rast gəlinir.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6] Bu göllər ilin 8-10 ayı 1-2 m qalınlığında buz bağlayır. Göllərdə buz təbəqəsi günəş şüalarının keçməsinin qarşısını aldığından, soyuq temperaturlara uyğunlaşan sualtı bitkilərin, üzən fitplanktonların zəif inkişafı müşahidə edilir.

Antarktida gölləri buzlaqların qırılması və çəkiməsi, lakin az miqdarda göl çalaları isə Yer qabığının fəaliyyəti nəticəsində formalaşır.

Hazırda Mərkəzi Antarktidada radar və seysmik tədqiqatların köməyi ilə 67 buzlaqaltı göl açılmışdır. Rusiyanın Vostok Atlantik stansiyası altında Cənub Qütbündən 480 km aralı məsafədə eyni adlı, xüsusən iri buzlaqaltı hövzə aşkar edilmişdir. Ölçülərinə görə Vostok gölü Oneqa, Çad və Nikaraqua kimi göllərdən geri qalmır. Gölün hövzəsinin maksimum uzunluğu 230 km, sahəsi - 14 min kv. kilometrdir. Bu yerdə buzlağın qalınlığı 3750 m, buz altındakı su qatı isə 670 m-dir. Tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, Vostok gölünün maksimum dərinliyi 1200 m-ə çatır.

Antarktidada, Kanada ilə Kammonvilt buzlaqları arasında, Viktoriya Torpağında şirinsulu Friksel gölü, Cənub qitəsinin Viktoriya Torpağında, Rayt vadisində Vanda gölü, Don-Juan gölü yerləşir.

Bəzi Antarktida gölləri

İstinadlar

↑ "Appeal to the Duma on Lake Vostok, Antarctica" (PDF). Antarctic and Southern Ocean Coalition. 14 aprel 2008. 4 mart 2016 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2011.
↑ Quirin Schiermeier. "Teams set for first taste of Antarctic lakes". "Nature" jurnalı. 23 mart 2010. 7 mart 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Over the past 40 years, radar imagery has revealed around 150 freshwater lakes of various sizes and ages beneath the massive Antarctic ice sheet. Some have been isolated from the outside world for millions of years, raising the possibility that they hold unique life forms. The dark, nutrient-deprived environment of the lakes could resemble conditions on Jupiter's moon Europa, which is assumed to hold a large ocean beneath its frozen surface. (#invalid_param_val)
↑ Peter Aldhous. "First samples of Antarctic lake reveal thriving life". New Scientist magazine. 20 avqust 2014. 3 iyul 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Antarctica is home to about 400 subglacial lakes, many of which are linked in drainage basins. Priscu calls it 'the planet’s largest wetland '. (#invalid_param_val)
↑ "Lakes Drain under Antarctic Ice Sheet". NASA. 12 may 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. (#invalid_param_val)
↑ Bethan Davies. "Glacier hydrology". Antarctic Glaciers. 11 iyun 2018. 16 yanvar 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Beneath the Antarctic Ice Sheet, these subglacial drainage channels are connected to numerous subglacial lakes. (#invalid_param_val)
↑ Becky Oskin. "Cold, Dark and Alive! Life Discovered in Buried Antarctic Lake". Livescience magazine. 20 avqust 2014. 12 may 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Nearly 4,000 species of microbes inhabit Lake Whillans, which lies beneath 2,625 feet (800 meters) of ice in West Antarctica, researchers report today (Aug. 20) in the journal Nature. These are the first organisms ever retrieved from a subglacial Antarctic lake. (#invalid_param_val)

[appeal-1] "Appeal to the Duma on Lake Vostok, Antarctica" (PDF). Antarctic and Southern Ocean Coalition. 14 aprel 2008. 4 mart 2016 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2011.

[Nature2010-03-23-2] Quirin Schiermeier. "Teams set for first taste of Antarctic lakes". "Nature" jurnalı. 23 mart 2010. 7 mart 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Over the past 40 years, radar imagery has revealed around 150 freshwater lakes of various sizes and ages beneath the massive Antarctic ice sheet. Some have been isolated from the outside world for millions of years, raising the possibility that they hold unique life forms. The dark, nutrient-deprived environment of the lakes could resemble conditions on Jupiter's moon Europa, which is assumed to hold a large ocean beneath its frozen surface. (#invalid_param_val)

[newscientist2014-08-20-3] Peter Aldhous. "First samples of Antarctic lake reveal thriving life". New Scientist magazine. 20 avqust 2014. 3 iyul 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Antarctica is home to about 400 subglacial lakes, many of which are linked in drainage basins. Priscu calls it 'the planet’s largest wetland '. (#invalid_param_val)

[NasaLakes-4] "Lakes Drain under Antarctic Ice Sheet". NASA. 12 may 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. (#invalid_param_val)

[antarcticglaciersLakes-5] Bethan Davies. "Glacier hydrology". Antarctic Glaciers. 11 iyun 2018. 16 yanvar 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Beneath the Antarctic Ice Sheet, these subglacial drainage channels are connected to numerous subglacial lakes. (#invalid_param_val)

[livescience2014-08-20-6] Becky Oskin. "Cold, Dark and Alive! Life Discovered in Buried Antarctic Lake". Livescience magazine. 20 avqust 2014. 12 may 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2018. Nearly 4,000 species of microbes inhabit Lake Whillans, which lies beneath 2,625 feet (800 meters) of ice in West Antarctica, researchers report today (Aug. 20) in the journal Nature. These are the first organisms ever retrieved from a subglacial Antarctic lake. (#invalid_param_val)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]