Andrenidae (ümumi adı ilə mədən arıları) — Tək yaşayan və torpaqda yuva quran arıların böyük, demək olar ki, kosmopolit bir fəsiləsi. Fəsilənin müxtəlifliyinin əksəriyyəti mülayim və ya quraq ərazilərdə (isti mülayim quru) yerləşir. Bu fəsilə bəzi nəhəng cinsləri (məsələn, 1300-dən çox növü olan "Andrena" və 700-dən çox növü olan "Perdita") özündə birləşdirir. Yarımfəsilələrdən biri olan "Oxaeinae", görünüşcə o qədər fərqlidir ki, adətən ayrı bir fəsilə kimi qəbul edilirdi, lakin diqqətli filogenetik təhlil onların "Andrenidae" daxilində, "Andreninae"-yə çox yaxın bir qol olduğunu ortaya qoyur.[3]
| Andrenidae | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Andrenidae |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
"Andrenidae" adətən kiçik və orta ölçülü arılardır və tez-tez tibianın yanında ayaqların əsas seqmentlərində də skopa (polen daşıyan strukturlar) olur. Onlar üz üzərində iki subantennal tikişin olması ilə digər arı fəsilələrindən fərqlənir, bu, sfekoid eşşək arıları ilə paylaşılan primitiv bir xüsusiyyətdir. Bir çox qrupda da gözlərin yuxarı kənarı yaxınlığında "fovea" adlanan çökəkliklər və ya yivlər var, bu da sfekoidlərdə görülən və bəzi "Colletidae" ilə paylaşılan başqa bir xüsusiyyətdir. Andrenidlər kleptoparazitləri olmayan bir neçə arı fəsiləsindən biridir. Fəsilə, xüsusilə "Panurginae" yarımfəsiləsində çox sayda takson ehtiva edir, onların iynə aparatı o qədər azalmışdır ki, effektiv şəkildə sancmaq qabiliyyətinə malik deyillər.[3] Oxaeinae yarımfəsiləsi digər yarımfəsilələrdən görünüşcə olduqca fərqlidir, böyük gözləri olan böyük və sürətli uçan arılardır və bəzi böyük "Colletidae" növlərinə bənzəyirlər.[3] Andrenidae fəsiləsi Eosen-Oliqotsen sərhəddindən, təxminən 34 milyon il əvvəl, "Florissant" şistlərindən məlumdur.[4]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2008.
- ↑ Aguiar A. P., Deans A. R., Engel M. S., Forshage M., Huber J. T., Jennings J. T., Johnson N. F., Lelej A. S., Longino J. T., Lohrmann V. et al. Order Hymenoptera (ing.). // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013) / Z. Zhang 2013. Vol. 3703, Iss. 1. P. 51–62. doi:10.11646/ZOOTAXA.3703.1 PMID:26146682
- ↑ 1 2 3 C. D. Michener. The Bees of the World (2). Johns Hopkins University Press. 2007. ISBN 0801885736.
- ↑ Dewulf, Alexandre; De Meulemeester, Thibaut; Dehon, Manuel; Engel, Michael S.; Michez, Denis. "A new interpretation of the bee fossil Melitta willardi Cockerell (Hymenoptera, Melittidae) based on geometric morphometrics of the wing". ZooKeys (389). 2014: 35–48. doi:10.3897/zookeys.389.7076. PMC 3974431. PMID 24715773.