Andjey Zavada (16 iyul 1928 – 21 avqust 2000) tanınmış polyak alpinisti, Himalayizmin ilklərindən biri, qış ekspedisiyalarının banisi və rəhbəri. O, xüsusilə yüksək dağlara qış fəthləri ilə dünya alpinizm tarixində iz qoymuş şəxsiyyətlərdən biridir.
| Andjey Zavada | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 16 iyul 1928 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 21 avqust 2000 (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | alpinist |
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1928-ci ildə Polşanın Olsztyn şəhərində anadan olub. O, Varşava Universitetində fizika və geofizika üzrə təhsil almışdır.1950-ci illərdən başlayaraq bir çox dağ ekspedisiyalarına qatılmışdır. O, xüsusilə Himalay dağlarında qış alpinist ekspedisiyalarına rəhbərlik etməsi ilə tanınmışdır. Onun rəhbərliyi ilə ilk dəfə bir neçə sədd qış aylarında fəth edilmişdir. Ən əhəmiyyətli uğurlarından biri 1980-ci ildə Everest zirvəsinin qış fəthinə rəhbərlik etməsidir. Bu ekspedisiya dünyada Everestə ilk qış çıxışı kimi tarixə düşmüşdür.[1][2][3]
- 1973-cü ildə Noshaq zirvəsinə ilk qış ekspedisiyasına rəhbərlik etmiş və bu, alpinizm tarixində 7000 metrdən yüksək dağa edilən ilk qış çıxışı olmuşdur.
- 1974-cü ildə Lhotze zirvəsinə qış ekspedisiyasına rəhbərlik etmiş, lakin əlverişsiz hava şəraiti səbəbindən zirvəyə çatmaq mümkün olmamışdır.
- 1979–1980-ci illərdə onun rəhbərliyi ilə Everest (8848 m) dağında həyata keçirilən ekspedisiya uğurla nəticələnmiş və 17 fevral 1980-ci ildə Leszek Cichy və Krzysztof Wielicki dünyanın bu ən hündür zirvəsinə qışda ilk dəfə çıxmışlar.
- 1984–1985-ci illərdə Ço-Oyu zirvəsinə qış ekspedisiyası təşkil etmişdir; bu ekspedisiyada Maciej Berbeka 8000 metrlik zirvəyə qış mövsümündə solo şəkildə çıxan ilk şəxs olmuşdur.
- 1985–1986-cı illərdə Çoqori zirvəsinə edilən qış ekspedisiyasına rəhbərlik etmişdir; lakin sərt hava və təhlükəli şərait səbəbilə zirvəyə çıxmaq mümkün olmamışdır.
- 1987–1988-ci illərdə Annapurna zirvəsinə qış ekspedisiyasını idarə etmiş, ancaq qar uçqunları və risklər səbəbilə komanda geri çəkilmişdir.
- 1989–1990-cı illərdə Lhotze zirvəsinə daha bir qış ekspedisiyası təşkil etmişdir, lakin güclü külək və şaxtalı hava səbəbilə çıxış yarımçıq qalmışdır.
- ↑ "Polish Research Expedition to Spitsbergen, 1957-1958". Culture in Poznan. 17 February 2025. İstifadə tarixi: 1 July 2024.
- ↑ Kukuczka, Jerzy. My Vertical World: Climbing the 8000-Metre Peaks. Hodder & Stoughton. 1992. ISBN 0340534850. İstifadə tarixi: 8 April 2024.
- ↑ Michael Keller. "Death Before Failure: Wanda Rutkiewicz & The Golden Age of Polish Mountaineering". Culture.pl. 23 August 2017. İstifadə tarixi: 15 June 2018.