Anaksaqor (krater)

Anaksaqor krateri Ayın şərq sahilində Böhran dənizi (Mare Crisium) adlanan sahənin cənub-qərb hissəsində yerləşir. Bu kraterin diametri təxminən 35 kilometr ətrafındadır və dərinliyi təxminən 2,8 km civarındadır. Kraterin ətrafında müxtəlif kiçik çöküntü və qayalıqlar var, bu da onu daha maraqlı və tədqiqat üçün uyğun hala gətirir.

Anaksaqor Ayın səthindəki ən qədim kraterlərdən biri olmaqla yanaşı, onun xarici görünüşü və təbii xüsusiyyətləri ilə də astronomların diqqətini çəkir. Bu krater eyni zamanda Ayın geoloji keçmişini və yaranma proseslərini araşdırmağa kömək edən bir nümunədir.

Anaksaqor NASA-nın Apollo missiyalarının və digər kosmik tədqiqat missiyalarının əsas hədəflərindən biri olmuşdur. Kraterin ətrafında geoloji və mineral tədqiqatları aparılmış, kraterin formalaşma prosesi və zamanla necə dəyişməsi öyrənilməyə çalışılmışdır. Ayın səthindəki kraterlər adətən göy cisimlərinin Ayla toqquşmaları nəticəsində yaranır. Krater bu tip proseslərin izlərini daşıyan önəmli bir strukturdur.

Bu kraterin tədqiqi Ayın geoloji tarixini və geoloji inkişafını başa düşmək üçün mühüm məlumatlar təqdim edir. Kraterin tərkibindəki materiallar Ayın ilkin dövrlərindəki mineral və material tərkibini anlamamıza kömək edir. Tədqiqatçılar kraterin səthindəki fərqli təbəqələri və materialları analiz edərək, Ayın ilkin tarixini və zamanla necə dəyişdiyini daha yaxşı başa düşürlər.

Kraterin adı yunan filosofu və alim Anaksaqorun şərəfinə verilmişdir. Anaksaqor e.ə. 5-ci əsrdə yaşamış və təbiət fəlsəfəsində, xüsusilə göy cisimləri və kosmos haqqında ilk nəzəriyyələr irəli sürən alimlərdən biri olmuşdur. O, Ayın və Günəşin təbiətini, həmçinin onların necə hərəkət etdiyini izah etməyə çalışmışdır.

Krater göy hadisələri və təbiət qanunları ilə bağlı elmi yanaşmalar inkişaf etdirmişdir. O, günəşin bir ulduz olduğunu və Ayın öz işığını günəşdən aldığını irəli sürmüşdür, bu da o dövr üçün yeni bir anlayış idi.

• Andersson, L. E.; Whitaker, E. A. NASA Catalogue of Lunar Nomenclature. NASA RP-1097. 1982.
• Blue, Jennifer. "Gazetteer of Planetary Nomenclature". USGS. July 25, 2007. İstifadə tarixi: 2007-08-05.
• Bussey, B.; Spudis, P. The Clementine Atlas of the Moon. New York: Cambridge University Press. 2004. ISBN 978-0-521-81528-4.
• Cocks, Elijah E.; Cocks, Josiah C. Who's Who on the Moon: A Biographical Dictionary of Lunar Nomenclature. Tudor Publishers. 1995. ISBN 978-0-936389-27-1.
• McDowell, Jonathan. "Lunar Nomenclature". Jonathan's Space Report. July 15, 2007. İstifadə tarixi: 2007-10-24.
• Menzel, D. H.; Minnaert, M.; Levin, B.; Dollfus, A.; Bell, B. "Report on Lunar Nomenclature by the Working Group of Commission 17 of the IAU". Space Science Reviews. 12 (2). 1971: 136–186. Bibcode:1971SSRv...12..136M. doi:10.1007/BF00171763.
• Moore, Patrick. On the Moon. Sterling Publishing Co. 2001. ISBN 978-0-304-35469-6.
• Price, Fred W. The Moon Observer's Handbook. Cambridge University Press. 1988. ISBN 978-0-521-33500-3.
• Rükl, Antonín. Atlas of the Moon. Kalmbach Books. 1990. ISBN 978-0-913135-17-4.
• Webb, Rev. T. W. Celestial Objects for Common Telescopes (6th revised). Dover. 1962. ISBN 978-0-486-20917-3.
• Whitaker, Ewen A. Mapping and Naming the Moon. Cambridge University Press. 1999. ISBN 978-0-521-62248-6.
• Wlasuk, Peter T. Observing the Moon. Springer. 2000. ISBN 978-1-85233-193-1.

• Exposed Fractured Bedrock in the Central Peak of the Anaxagoras Crater, LRO article, 16 April 2010  (ing.)