Aleksey Dunyaşin
Aleksey Dunyaşin, Alek Dunyaşin[1](tam adı: Aleksey Vasileviç Dunyaşin, rus. Алексей Васильевич Дуняшин; 8 fevral 1904, Böyük Tolkay[d] – 1931) — erzyan[2][3] əsilli yazıçı, publisist, tənqidçi, ilk Erzya yazarlarından biri.
| Aleksey Dunyaşin | |
|---|---|
| rus. Алексей Васильевич Дуняшин | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 8 fevral 1904 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1931 |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, publisist, jurnalist, felyetonçu |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Aleksey Dunyaşin 8 fevral 1904-cü ildə indiki Samara vilayəti, Poxvistnev rayonu, Böyük Tolkay kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Rus və Erzya dillərində oçerklər, feletonlar, publisistik məqalələr və hekayələr yazmışdır. Fəaliyyətinin ən səmərəli dövrü Sibirdəki xüsusi müxbir kimi fəaliyyətini qeyd edilir. "Od eryamo" qəzetində onun Sibir erzyanlarının həyatı ilə bağlı publisistik hekayələri dərc edilir. 1925–29-cu illərdə 30-dan çox feilleton yazmışdır. Bu feillotonlar "Pitsi-palakst" ("Gicitkən") kolleksiyasına daxil edilmişdir. 1927-ci ildən "Kirvi tol" ("Məşhəl") romanının üzərində işləmişdir. Bu romanda mordva xalqının 1914–1930-cu illər dövründəki həyatı əks olunmuşdur. 1930-cu illərdə romandan üç başlıq "Yakstere teşte" ("Qırmızı ulduz") qəzetində çap olunmuşdur. O, bu əsəri tamamlaya bilməmişdir. Dünyaşin həm də ədəbi-tənqidi məqalələrin müəllifidir. Mordoviyalı yazıçıların əsərlərini və mordovalı yazıçıların "Vasen syatkt" ("İlk qığılcımlar") ilk toplu kolleksiyasını nəzərdən keçirmişdir. Aleksey Dunyaşin 1931-ci ildə vəfat etmişdir.
- Çis lios (Samara, 1925)
- Mikitan qrexeze, (Samara, 1926)
- Od kemt, (Samara, 1926)
- Kunsolok, erzya!, (Moskva, 1926)
- Parte morat, azdan kozon ozat, (Moskva, 1926)
- İstorian qayaçka…, (Moskva, 1927)
- Meze teyat — seken neyat, (Moskva, 1927)
- Syom vene, (Moskva, 1927)
- А şlyaz — tık katayaz, (Moskva, 1928)
- Zyardo veşkezevi rakas, (Moskva, 1928)
- Rudazov vedes çudi, (Moskva, 1928)
- Lavşos paçk kaladı, (Novosibir, 1928)
- Mest uş styako kortams, (Novosibir, 1928)
- Mon kaşt molyan, (Novosibir, 19/VII-1928)
- Ob-leent çirese, (Novosibir, 1928)
- Konoqon asirqali, (Moskva, 1929)
- Pitsi-palakst ("Gicitkən") seçilmiş əsərlərdən ibarət olan kitab, (Moskva, 1930)
- Predislovie: Vete ietne kadovst udalov, (1930)
- "Aktivist", (1930)
- Vantsın — i karman vanstomo, (1930)
- Kolmosen kurok keneri, (1930)
- Manyavst, (1930)
- Paçk potyavtuma skal, (1930)
- Efiqeniya, (1930)
- ↑ Алек Дуняшин. Пици-палакст. Ёвтнемат ды фельетонт. СССР-нь народтнень Центрань издательствась, Москов, 1930, 12-це лоп.
- ↑ 8 ФЕВРАЛЯ РОДИЛСЯ… Arxivləşdirilib 2019-04-24 at the Wayback Machine (rus.)
- ↑ Время и события. 2014: библиографический указатель / Нац. б-ка им. А.С. Пушкина Респ. Мордовия; [сост. А.Н. Маланьчева]. – Саранск, 2013. – 148 с. (rus.)