Aleksandrovsk rayonu (Stavropol diyarı)

Aleksandrovsk rayonu
Aleksandrovsk rayonu
Bayraq[d]	Gerb[d]
	44°45′ şm. e. 43°00′ ş. u.
Ölkə	Rusiya[…];
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	1924
Sahəsi	2.014 km²;
Hündürlük	336 m
Saat qurşağı	UTC+03:00; Moskva vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	46.004 nəf. (2025);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	86557
Avtomobil nömrəsi	26, 126
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Aleksandrovsk rayonu^[5] (rus. Александровский район) — Rusiya Federasiyası, Stavropol diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Aleksandrovskoye kəndidir. Əhalisi 45 709 nəfərdir (2020).

Coğrafiyası

Rayon Stavropol diyarının mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda Petrov rayonu, şərqdə Novoselitsk rayonu, cənubda Mineralovod rayonu və qərbdə Qraçyovski və Andropov rayonları ilə sərhəddir.

Tarixi

Aleksandrovsk rayonu Stavropol diyarının ən qədim ərazi qurumlarından biridir. Rayonun ərazisinə birləşdirilmə və ixtisar edilmə sayəsində sahəsi dəfələrlə dəyişmişdir.

1924-cü ildə Stavropol quberniyasının Aleksandrovsk qəzasının volostları və kəndlərinin bir hissəsi Georgiyevsk, Kursav və Mineralovodsk bölgələrinə verildi və qəzasının özü mərkəzi Rostov-na-Donu şəhəri olan Şimali Qafqaz diyarının Stavropol rayonunun bir hissəsi olaraq Aleksadrovsk aryonuna çevrilir^[6].

1932-ci ildə Sablinsk, Yujno Osetinski, Svobodnenski, Suxopadenski kənd sovetləri Georgiyevsk rayonundan Aleksandrovsk rayonuna verildi. 1939-cu ildə Yujno Osetinski kənd soveti Novoselisk rayonunun bir hissəsi oldu^[7].

1934-cü ildə Şimali Qafqaz diyarı lğv edilir. Azov-Qara dəniz (mərkəzi Rostov-na-Donu) və Şimali Qafqaz diyarı (mərkəzi Pyatiqorsk şəhərində) qurulur. Şimali Qafqaz diyarı Aleksandrovsk rayonu da daxil olmaqla keçmiş Stavropol və Tersk dairələrinin bölgələrinin 17 rayonunu əhatə edirdi^[8].

1935-ci ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 23 yanvar 1935-ci il tarixli "Şimali Qafqaz diyarının və onu təşkil edən muxtar birliklərin yeni bir şəbəkəsi haqqında" Fərmanı əsasında, Novoselitsk rayonu 1958-ci ilə qədər mövcud olan Aleksandrovsk rayonundan ayrıldı.

14 yanvar 1943-cü ildə Aleksandrovsk aryonu Alman faşist işğalçılarından azad edildi.

1958-ci ildə Novoselitsk rayonun ləğvi ilə əlaqədar olaraq Yujnaya Osetiya kənd sovetliyi yenidən Aleksandrovsk rayonuna verildi.

1963-cü ildə ərazisinin Koçubevsk, Mineralovodsk və Aleksandrovsk rayonlarına verilməsi ilə Kursav rayonu ləğv edildi.

1 fevral 1963-cü ildə mövcud 15 kənd rayonu əvəzinə: Aleksandrovsk, Apanasenkovski, Blaqodarnenski, Vorontsovo-Aleksandrovski, Qeorqievski, İzobilnenski, İpatovski, Koçubevski, Krasnoqvardeysk, Kursk, Levokumski, Mineralovodski, Petrovski, Şpakovski rayonları qurulur.

12 yanvar 1965-ci ildə RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti qərarı ilə^[9]:Aleksandrovski, Apanasenkovski, Blaqodarnenski, Vorontsovo-Alexsandrovski, Qeorqievski, İzobilnenski, İpatovski, Koçubevski, Krasnoqvardeyski, Kurski, Levokumski, Mineralovodski, Petrovki, Prikumski və Şapovski rayonları formalaşdırılır. 16 mart 2020-ci il tarixindən etibarən, 31 yanvar 2020-ci il tarixli 1 saylı Stavropol diyarı Qanununa əsasən, Aleksandrovsk inzibati dairəsinin bütün bələdiyyələri vahid Aleksandrovsk inzibati dairəsinə birləşdirildi. Ərazi vahidi statusunu qoruyur^[10]^[11].

Əhali

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, rayonda 23 131 kişi (46,05 %) və 27 104 qadın (53,95 %) yaşayırdı^[12].

Milli tərkib

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə rayonda aşağıdakı millətlərin nümayəndələri yaşayırdı:

Milliyyət	sayları	faiz
ruslar	42 963	85,52
qaraçılar	1993	3,97
darginlər	1477	2,94
ermənilər	875	1,74
digərləri	2927	5,83
Ümumi	50 235	100,00

Yaşayış məntəqələri

Rayonun və müvafiq şəhər dairəsinin ərazisi 21 yaşayış məntəqəsini əhatə edir.

İstinadlar

↑ ¹ ² http://docs.cntd.ru/document/461506269.
↑ ¹ ² http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года (rus.). Москва: Росстат, 2025.
↑ ¹ ² http://docs.cntd.ru/document/901815383.
↑ "Закон Ставропольского края от 31.01.2020 № 11-кз «О преобразовании муниципальных образований, входящих в состав Новоселицкого муниципального района Ставропольского края, и об организации местного самоуправления на территории Новоселицкого района Ставропольского края»". publication.pravo.gov.ru (rus). 4 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2020.
↑ "История". Официальный сайт Александровского сельсовета Александровского района Ставропольского края. 4 iyun 2016 tarixində orijinalından (#bad_url) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2021.
↑ "Историческая справка". Сайт муниципального образования села Долиновка Новоселицкого района Ставропольского края. 1 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2012.
↑ "Краткая справка по административно-территориальному делению Ставропольского края с 1920 по 1992 год". Официальный сайт комитета Ставропольского края по делам архивов. 14 sentyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2020.
↑ "Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 12 января 1965 года «Об изменениях в административно-территориальном делении Ставропольского края»". 8 avqust 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2014.
↑ "Закон Ставропольского края «Об административно-территориальном устройстве Ставропольского края»". 25 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020.
↑ "Закон Ставропольского края «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Ставропольского края»". 28 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020.
↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года на территории Ставропольского края. Том 3 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»". Сайт Северо-Кавказстата. 5 aprel 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2015.

Mənbə

"Официальный сайт администрации Александровского муниципального района Ставропольского края".
"Александровский муниципальный район". Портал органов государственной власти Ставропольского края. 28 aprel 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020.
"Александровский район". Ставропольская правда.

[_69bd82f100b0897e-1] ¹ ² http://docs.cntd.ru/document/461506269.

[_5dedeff8735db8ae-2] ¹ ² http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.

[_bb7ac892190fea5d-3] Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года (rus.). Москва: Росстат, 2025.

[_41b1f2e5e1086d97-4] ¹ ² http://docs.cntd.ru/document/901815383.

[НовоселицкийМО-5] "Закон Ставропольского края от 31.01.2020 № 11-кз «О преобразовании муниципальных образований, входящих в состав Новоселицкого муниципального района Ставропольского края, и об организации местного самоуправления на территории Новоселицкого района Ставропольского края»". publication.pravo.gov.ru (rus). 4 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2020.

[history-6] "История". Официальный сайт Александровского сельсовета Александровского района Ставропольского края. 4 iyun 2016 tarixində orijinalından (#bad_url) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2021.

[ИС-7] "Историческая справка". Сайт муниципального образования села Долиновка Новоселицкого района Ставропольского края. 1 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2012.

[КС-8] "Краткая справка по административно-территориальному делению Ставропольского края с 1920 по 1992 год". Официальный сайт комитета Ставропольского края по делам архивов. 14 sentyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2020.

[9] "Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 12 января 1965 года «Об изменениях в административно-территориальном делении Ставропольского края»". 8 avqust 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2014.

[АТУ-10] "Закон Ставропольского края «Об административно-территориальном устройстве Ставропольского края»". 25 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020.

[АТЕ-11] "Закон Ставропольского края «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Ставропольского края»". 28 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020.

[6XYomlxa2-12] "Всероссийская перепись населения 2010 года на территории Ставропольского края. Том 3 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»". Сайт Северо-Кавказстата. 5 aprel 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2015.

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]