Aleksandrov pasajı — Kazanda yerləşən şəhər əhəmiyyətli tarixi abidə. Rusiyada olan bir neçə pasajdan biri. 1880-1883-cü illərdə tacir Aleksandr Aleksandrovun sifarişi ilə tikilib.[1][2][3]
| Aleksandrov pasajı | |
|---|---|
 | |
 | |
| 55°47′38″ şm. e. 49°06′55″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Tatarıstan |
| Şəhər |
.svg){kind=small} Kazan |
| Yerləşir | |
| Memar | Henri Ruş |
| Sifarişçi | Aleksandr Aleksandrov |
| Tikilmə tarixi | 1880-1883 |
| Üslubu | eklektika, modern, neobarokko |
  Aleksandrov pasajı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kazan şəhərində pasaj tikmək məqsədilə tacir Aleksandr Aleksandrov 1880-ci ilin yanvar ayında müsabiqə elan edir. Müsabiqədə Peterburq İncəsənət Akademiyasının məzunları 22 yaşlı Vladimir Suslov və Nikolay Pozdeyevin layihəsi qalib gəlir. Qalib gəldiklərinə görə məzunlar 500 rubl mükafat da əldə edirlər. Müsabiqənin qalibləri Peterburqu tərk edə bilmədikləri üçün binanın tikintisi peterburqlu memar Henri Ruşa tapşırılır.[1] Bina Ruş tərəfindən 1880-1883-cü illərdə tikilib. Bina özündə modern və neobarokko üslublarını cəmləşdirib. Aleksandr Aleksandrov dünyasını dəyişdikdən sonra bina onun bacısı Olqa Geynsə miras qalır. O isə öz növbəsində binanı içərisində muzeyin yerləşdirilməsi üçün Kazan şəhərinə hədiyyə edir. Lakin bina muzey üçün uyğunsuz olduğuna görə binanı müxtəlif otaqlara və mağazalara bölürlər. Sovet dövrününü sonlarına yaxın bina artıq qəzalı vəziyyətə yaxın idi. Özülünün zəifləməsi nəticəsində binanın şimal hissəsində enmə müşahidə olunub. Çətin texniki quruluşuna, çətin maliyyə vəziyyətinə görə binada SSRİ dövründə və SSRİ dağıldıqdan sonra yalnız özülü möhkəmləndirmək işləri aparılıb.[2]
Kremlovskiy küçəsinə açılan əsas girişi 2 mərtəbə hündürlüyündədir və heykəlciklərlə bəzədilib. Binanın fasadı, barokko-renessans elementlərini özündə cəmləyən eklektik üslubdadır. Binanın əsas günbəzi saatla bəzədilib. İnteryeri insan fiqurları, üz maskaları və müxtəlif bəzək formaları ilə bəzədilib. Əsas binanın ortasında körpə əlindən tutmuş bürünc qadın heykəlciyi şəklində olan lampa var. Bir neçə müddət çəhrayı rəngdə olan bina hazırda bəzi fərqli rəngdə olan elementlərlə yanaşı açıq boz rəngdədir.[1]
Pasaj ilk tikiləndə Voskresenskiy, Petropavlovskiy, Poçtamtskiy və Çernoozerskiy küçələrinin formalaşdırdığı bütün kvartalı əhatə edirdi. Lakin sonradan pasajın Voskresenski və Poçtamtski küncüna aid hissəsi dağılır. Bu hissənin yerində sonradan Çernoyarov pasajı tikilir.[2]
- ↑ 1 2 3 "Александровский пассаж в Казани построен на месте ханских ворот / Kazandakı Aleksandrov pasajı Xan qapılarının yerində tikilib" (rus. ). kazancat.ru. 2015-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.
- ↑ 1 2 3 "Александровский Пассаж: вчера и сегодня/ Aleksandrov pasajı: dünən və bu gün" (rus. ). history-kazan.ru. 9 oktyabr 2011. 15 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.
- ↑ "Александровский пассаж в Казани/ Kazandakı Aleksandrov pasajı" (rus. ). kazan-guide.ru. 21 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.