Alıqul Osmonov ( 21 mart 1915, Aulie-Ata qəzası[d], Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu – 12 dekabr 1950, Bişkek) — Qırğız əsilli şair, dramaturq və tərcüməçi.[1] Əsas uğurları daxili duyğu, gündəlik həyat və milliyyətçiliyə vurğu edərək dünyəvi mövzulara yönəlmiş şifahi xalq şeirinin qeydidir. Uilyam Şekspirin, Şandor Petöfinin və Aleksandr Puşkinin əsərlərini qırğız dilinə tərcümə edib.
| Alıqul Osmonov | |
|---|---|
| qırğ. Алыкул Осмонов | |
 | |
| Doğum tarixi | 21 mart 1915 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 12 dekabr 1950 (35 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | tərcüməçi, şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | Qırğız dili |
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
21 mart 1915-ci ildə Qırğızıstanın Panfilov kəndində dünyaya gəlmişdir. Kiçik yaşındaykən yetim qalmış və uşaqlığını Bişkek uşaq evində keçirtmişdir. İlk təhsilini 1929-cu ildə Bikşeş Pedaqoji məktəbində almışdır. Ancaq keçirtdiyi xəstəliyə görə təhsilini yarımçıq saxlamışdır. Buna baxmayaraq, jurnalistik karyerasına başlayaraq Sovet dövründə erkən qırğızdilli bir neçə qəzetdə, o cümlədən "Çabul" ("Hücum"), "Leninçil Yaş" ("Lenin Gəncliyi") və "Qızıl Qırğızıstan" da çalışdı. "Qırğızıstan Qırğızıstan", "Qırğızıstan Tusu" adı altında bu günə qədər də mövcuddur. 1939-1940-cı illərdə Qırğızıstan Milli Yazıçılar Birliyində baş katib vəzifəsində çalışmışdır ("Bu gün də mövcuddur. Azərbaycan Milli Yazıcılar Birliyi"). Bir il əvvəl Sovet Yazıçılar Birliyinə üzv qəbul edildi.
Osmonov 1935-ci ildə tutulduğu sətəlcəm xəstəliyi səbəbi ilə 35 yaşında vəfat etmişdir.[2]
Osmonov 1950-ci ildə "Stalin Mükafatı" (SSRİ Dövlət Mükafatı), vəfatından sonra 1967-ci ildə "Lenin Mükafatı" ilə təltif edilmişdir. Üzü və şeirinin bir hissəsi 200 Qırğızıstan som parçasında, xaricində isə heykəli var. Bişkekdəki Milli Kitabxana. Osmonov Qırğızıstanı gəzdi və bu gün onun şərəfinə bir neçə muzey var, o cümlədən Bişkek, Tokmok, Çolpon-Ata və xüsusilə məmləkəti Kaptal-Arık, Qara-Balta bölgəsində.
Jurnalistika fəaliyyətinə başladıqdan sonra Şabul, Leninçil Paş və Qızıl Qırğızıstan kimi bir çox çin qəzetlərdə çalışmışdır. 1938-ci ildə Sovet Yazıçılar Birliyinin üzvü olmuşdur. 1939-1940-cı illərdə Qırğızıstanda Milli Yazıçılar Birliyinin baş katibi vəzifəsində çalışmışdır.[3]
- ↑ "Алыкул Осмонов". sputnik.kg. 21 iyun 2020. 2018-09-14 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "АЛЫКУЛ ОСМОНОВ – КЫРГЫЗ ПОЭЗИЯСЫНЫН ЧОЛПОН ЖЫЛДЫЗЫ". journalist.kg. 21 iyun 2020. 2018-09-01 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Осмонов". presskg.com. 21 iyun 2020. 2019-07-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.