Ak Ana – qədim türk mifologiyasında su, yaradıcılıq və məhsuldarlıq ilahəsi. O, kosmosun yaradılışında mühüm rol oynamış ilahi varlıq kimi qəbul olunur. Ak Ana türk mifologiyasında müqəddəs suyun qoruyucu ruhudur. İlkin xaos yaranış prosesində tanrı Ülgenin ilham mənbəyi kimi tanınır.[1]
Ak Ana ilkin yaradılış miflərində su ilə əlaqələndirilir. Türk mifologiyasında dünyanın əvvəlcə yalnız sudan ibadət olduğu, bu suyun içindən isə Ak Ananın göründüyünə inanılır. O, ağ geyimli, nurlu bir qadın kimi təsvir olunur, ağ rəng onun adında da əks olunmuşdur və sağlığı, müqəddəsliyi simvollaşdırır.[2]
Ak Ana sudan çıxaraq tanrı Ülgəni yaradılış üçün ruhlandırır və ona "Yarat!" deyə səslənir. Bu, dünyanın və canlıların yaranması prosesini başladır. Bu mifoloji səhnə Ak Ananın ilahi hikmət və ilham qaynağı olduğunu göstərir. Ak Ananın varlığı yaradılış prosesinin başlanğıc nöqtəsi hesab olunur.
Ak Ana su ilə birbaşa bağlıdır və bu səbəbdən də bolluq, təmizlik, doğum və yenilənmə kimi anlayışlarla əlaqələndirilir. Onun adı həm də ana ilahə anlayışını ifadə edir. Bu isə türk xalq inanclarında qadın enerjisinin və məhsuldarlığın müqəddəsləşdirilməsini göstərir.
Bəzi türk boylarında Ak Ana, qədim ana ruhların simvolu kimi də qəbul olunmuşdur. O insanlara həyat verən, onları qoruyan və bələdçilik edən bir ruh kimi düşünülür.
Ak Ana obrazı bu gün türk mifologiyası ilə maraqlanan tədqiqatçılar və sənətçilər tərəfindən yenidən araşdırılır və müxtəlif mədəni layihələrdə (kitablar, sənət əsərləri, folklor festivalları və s.) canlandırılır. O, türk mədəni kimliyinin qədim qatlarını əks etdirən simvolik fiqurlarından biri kimi qəbul olunur.
- ↑ "Ak Ana: Türk Mitolojisinde Su Tanrıçası". karsem.karatay.edu.tr (türk).
- ↑ Solakoğlu, Seha. "Türk Mitolojisi - Ak Ene". bilinçsiz akış (türk). 25 sentyabr 2024.